Số liệu thống kê của Cục Thống kê Liên bang Đức cho thấy nhu cầu của Mỹ đối với hàng hóa của Đức vẫn khá cao, cho dù Tổng thống Donald Trump không ít lần dọa tăng thuế nhập khẩu đối với ôtô châu Âu.
Hưởng lợi vì đứng ngoài
Nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu của Đức tránh được suy thoái trong quý III/2019 khi chi tiêu tiêu dùng, đầu tư công và đầu tư xây dựng góp phần vào kết quả tăng trưởng 0,1% theo quý. Xuất khẩu cũng tốt hơn so với 3 tháng trước.
Nhìn chung, xuất khẩu tăng 1,7% trong quý III so với cùng kỳ năm ngoái, sau khi giảm 1,3% trong quý II. Dữ liệu cho thấy Mỹ và Pháp vẫn là hai khách hàng lớn nhất của Đức.
Xuất khẩu của Đức sang Mỹ tăng 7,6% so với cùng kỳ trong quý III, sau khi tăng 5,3% trong quý II. Xuất khẩu sang Pháp tăng 3,1% so với cùng kỳ, trong khi quý II gần như dậm chân tại chỗ.
“Châu Âu đang hưởng lợi vì vẫn là bên thứ ba không dính líu gì với cuộc xung đột thương mại Mỹ - Trung. Điều này dẫn đến hiện tượng chuyển hướng thương mại và tạo thuận lợi cho các nhà xuất khẩu châu Âu”, ông Jens Suedekum từ Đại học Heinrich Heine ở Duesseldorf cho biết.
Tin vui ngoài mong đợi của các nhà xuất khẩu Đức cũng đến từ Pháp, một nền kinh tế đang vận hành tốt nhờ cải cách cơ cấu và các biện pháp kích thích tài khóa do Tổng thống Emmanuel Macron ban hành. “Điều này đã lan tỏa các nhà xuất khẩu của Đức. Thủ tướng Angela Merkel nên gửi thử cảm ơn tới Paris”, ông Suedekum nói vui.
Pháp có nhu cầu đặc biệt cao đối với các sản phẩm máy móc, ôtô và máy bay Đức, dữ liệu thống kê cho thấy. Các công ty Mỹ thì nhập khẩu máy móc và dược phẩm nhiều hơn.
Gabriel Felbermayr - Chủ tịch Viện kinh tế thế giới Kiel, chỉ ra rằng đồng euro đã mất giá 14% so với đồng USD kể từ đầu năm 2018; mà đồng euro yếu hơn thì giúp hàng xuất khẩu của Đức trở nên rẻ hơn.
“Đồng USD tăng giá là một trong những tác dụng phụ trong kinh tế vĩ mô của chính sách thương mại mà Trump đưa ra nhằm vào Trung Quốc. Nó dẫn đến sự chuyển hướng thương mại”, ông Felbermayr nói. Điều đó có nghĩa là Mỹ đang mua ngày càng nhiều hàng hóa từ Liên minh châu Âu và Đức vì thuế quan làm cho hàng nhập khẩu cạnh tranh từ Trung Quốc trở nên đắt đỏ hơn.
Mỹ đang mua ngày càng nhiều hàng hóa từ Đức |
Tranh thủ hàng Trung Quốc tăng giá
Mỹ và Trung Quốc đang sa lầy trong một cuộc chiến thương mại. Cả hai quốc gia liên tiếp đánh thuế trừng phạt trả đũa đối với hàng hóa trị giá hàng trăm tỷ USD của nhau, làm đảo lộn thị trường tài chính và đe dọa tăng trưởng toàn cầu.
Nhưng ông Felbermayr cảnh báo rằng sự bấp bênh từ chính sách thương mại “Nước Mỹ trên hết” của ông Trump trong trung hạn sẽ dẫn đến việc công ty Đức sản xuất nhiều hơn các tại Mỹ và điều này lại làm giảm xuất khẩu.
Quan điểm thận trọng này nhận được sự đồng tình của Bộ Tài chính. Cơ quan này nêu rõ trong một báo cáo tháng rằng hoạt động xuất khẩu đã ổn định vào cuối quý III, nhưng kinh tế thế giới chậm lại và rủi ro thương mại dai dẳng báo hiệu xuất khẩu của Đức chỉ có thể tăng trưởng vừa phải trong những tháng tới.
Nhu cầu mạnh mẽ từ Mỹ và Pháp đối với hàng hóa Đức đã giúp Đức bù đắp được lượng xuất khẩu sụt giảm bất thường sang Trung Quốc, trong khi đây lại là nguồn tăng trưởng ổn định của các hãng sản xuất Đức trong gần 3 thập kỷ.
Xuất khẩu của Đức sang nền kinh tế lớn thứ hai thế giới chỉ tăng 0,3% so với cùng kỳ trong quý III. Trước đó, kết quả của hai quý đầu năm lần lượt là 6,3% và 1,8%.
Điều đó cho thấy Đức không còn có thể phụ thuộc vào nhu cầu của thị trường Trung Quốc để “bao tiêu” hàng xuất khẩu của mình nữa, tức là công ăn việc làm của công nhân tại các doanh nghiệp xuất khẩu cũng như thu thuế từ doanh nghiệp xuất khẩu sẽ bị ảnh hưởng.
“Chủ nghĩa bảo hộ gia tăng, xung đột thương mại của Mỹ với châu Âu và Trung Quốc và tình hình Brexit vẫn chưa rõ ràng đang khiến các công ty trên toàn thế giới lo ngại, nên họ buộc phải tạm dừng các khoản đầu tư”, theo ông Volker Treier (Phòng Công nghiệp và Thương mại DIHK).
Triển vọng thương mại kém khả quan khiến xuất khẩu được dự báo sẽ giảm 0,5% trong năm tới, ông Treier nói. Đó sẽ là lần sụt giảm xuất khẩu đầu tiên của Đức kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu hơn 1 thập kỷ trước.
Hải Châu