Theo danh sách được các công tố viên Mỹ công bố, ông Winterkorn là một trong sáu nhân sự cũ của VW đã âm thầm thiết kế các thiết bị gian lận kết quả kiểm tra khí thải, được sử dụng bởi nhà sản xuất ôtô này từ năm 2006 - 2015. Những cá nhân này bị cáo buộc “làm giàu cho bản thân bất hợp pháp… bằng cách lừa dối các cơ quan quản lý của Mỹ.
Không có chuyện bỏ qua “người cũ”
Cụ thể, VW dưới sự quản lý của những người này đã cố tình bán xe chạy bằng diesel ở Mỹ, dù biết rằng chúng đã được gian lận để vượt qua các bài kiểm tra tiêu chuẩn khí thải. Những xe này được gắn thiết bị cho phép nhận ra có đang được kiểm nghiệm trong phòng thí nghiệm, hay không để tự động chuyển sang chế độ phát thải thấp.
Bản cáo trạng cũng cho biết, 6 người này biết rằng nếu họ đã nói sự thật và tiết lộ sự tồn tại của thiết bị gian lận, VW sẽ không có được giấy chứng nhận cần thiết và khó tiêu thụ tại thị trường Mỹ.
Cáo trạng được nộp lên toàn án liên bang Mỹ ở Michigan, nơi thẩm phán Sean Cox đã thụ lý và phụ trách theo dõi vụ việc này từ trước đó. Dù đề ngày là 14/3, nhưng mãi đến ngày 3/5, cáo trạng mới được gỡ niêm phong.Tòa án cho biết ông Winterkorn phải đối mặt với cáo buộc về âm mưu lừa gạt, gian lận và vi phạm Đạo Luật Không khí sạch, đồng nghĩa với án phạt 25 năm tù giam.
Còn nhớ, hồi năm 2015, sau khi thừa nhận cài đặt phần mềm gian lận trong hàng trăm ngàn chiếc xe để vượt qua bài kiểm tra khí thải diesel, VW đã phải bỏ ra 25 tỷ USD để khắc phục hậu quả, bao gồm chi phí mua lại xe, sửa chữa kỹ thuật và bồi thường cho khách hàng. CEO Winterkorn thì buộc phải từ chức sau khi vụ việc bị phanh phui do cảm thấy “choáng váng” bởi việc gian lận này và nhấn mạnh rằng ông “không thấy” mình có bất kỳ hành vi sai trái nào.
Ông Michael Brendel - phát ngôn viên của ban kiểm soát VW, cho biết từ lâu đơn vị này đã nghiên cứu xem có nên áp dụng cơ chế đòi bồi thường với những người đã và đang giữ trọng trách trong ban lãnh đạo VW hay không.
Ông cũng khẳng định ban kiểm soát làm việc vì lợi ích của công ty, vì thế yêu cầu bồi thường sẽ không có “vùng cấm” và không quan tâm người đó giữ chức vụ “to” đến đâu.
Tư vấn cho ban kiểm soát của VW hiện tại là công ty luật Gleiss Lutz. Về phần mình, thông qua các luật sư, ông Winterkorn chưa đưa ra bất kỳ bình luận nào về chủ trương này của công ty cũ.
Ông Winterkorn sẽ đối mặt với án phạt 25 năm tù giam |
Món nợ khổng lồ treo lơ lửng
Tờ Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung (FAS) tại Đức tính toán, ông Winterkorn có thể phải đối diện với “thảm họa tài chính”, nếu ban kiểm soát có cách khiến ông phải chịu trách nhiệm cho hàng tỷ USD thua lỗ mà công ty phải chịu kể từ sau vụ scandal năm 2015.
Ông Winterkorn kiếm được hơn 100 triệu euro trong suốt thời gian làm việc tại VW, bên cạnh một khoản hưu trí gần 30 triệu euro. Nếu bị ban kiểm soát kiện đòi bồi thường, tất cả tài sản của ông sẽ sớm “bốc hơi” mà cũng chẳng bù hết nổi.
Theo luật pháp của Đức, cấp quản lý doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm vật chất không chỉ với những tác hại cố ý mà họ gây ra cho công ty, mà còn áp dụng cho cả trường hợp không tuân thủ cơ chế kiểm soát nội bộ, tương đương lỗi “tắc trách”.
Vụ kiện lớn đầu tiên tại Đức chống lại VW sẽ bắt đầu vào tháng 9 tới đây tại một tòa án khu vực ở Braunschweig, khi các cổ đông khiếu kiện về khoản thiệt hại gần 10 tỷ euro do nhà sản xuất ôtô mất quá nhiều thời gian để thông báo với họ về việc gian lận trong các bài kiểm tra diesel.
Các công tố viên ở Braunschweig cũng đang điều tra ông Winterkorn và 38 người khác về nghi ngờ gian lận và thao túng thị trường. Hành động mạnh mẽ này của các cơ quan điều tra tại Đức một phần đến từ “bài học kinh nghiệm”, cũng như sự thúc giục và ủng hộ của Mỹ.
Một trong những công tố viên khẳng định điều này cho thấy sự phối hợp rất tốt và đầy quyết tâm giữa chính quyền hai nước.
Hải Châu