Việc Ukraine không thanh toán số trái phiếu đáo hạn cho Nga sẽ không làm Ukraine mất khả năng thanh toán các khoản nợ công khác, vì tất cả đều đã được tái cơ cấu.
10 ngày chờ cuộc chiến pháp lý
Số trái phiếu đáo hạn hôm 20/12 được Nga mua cách đây 2 năm và là đợt đầu tiên trong gói hỗ trợ 15 tỷ USD mà Tổng thống Nga dành cho cựu Tổng thống Ukraine, ông Viktor Yanukovich, một bước đi mà nhiều người cho là để tác động đến quyết định không gia nhập Liên minh châu Âu (EU) của Ukraine.
Điều kiện tài chính của Ukraine đang “rối như mớ bòng bong” do ảnh hưởng từ cuộc xung đột 2 năm qua với quân ly khai ở miền Đông. Kiev từng yêu cầu Nga tham gia tái cơ cấu 18 tỷ USD với các chủ nợ thương mại, nhưng Nga từ chối, vì cho rằng số tiền Nga cho Ukraine vay phải tính là nợ công và vì thế đưa ra đề xuất trả nợ riêng.
Nga cho biết sẽ chờ đợi thêm 10 ngày ân hạn nữa, cho đến ngày 30/12, trước khi quyết định tiến hành các thủ tục pháp lý cần thiết. Trả lời phỏng vấn trên truyền hình, Thứ trưởng Tài chính Nga Sergey Storchak đã nói Ukraine “không có cơ hội chiến thắng trong trường hợp này”.
Các chuyên gia nhận định sự bất đồng nêu trên cho thấy mối quan hệ giữa hai nước vẫn chưa được cải thiện và có lẽ chỉ còn trông chờ các cuộc đàm phán kỹ thuật sẽ thành công trong việc tìm kiếm một giải pháp dung hòa nào đó. Nếu không, cuộc chiến pháp lý gần như chắc chắn sẽ xảy ra, làm phức tạp thêm những rắc rối chính trị đang tồn tại một cách không cần thiết.
Vài tuần gần đây, Nga đã có những tín hiệu gia tăng áp lực kinh tế đối với Ukraine, thông qua việc áp đặt hạn chế thương mại đối với một loạt sản phẩm của Ukraine từ đầu năm nay, thời điểm mà thỏa thuận thương mại giữa Ukraine và EU có hiệu lực.
Lâu nay, Nga không ủng hộ Ukraine xây dựng quan hệ với EU, trong khi đây lại là một mục tiêu chính sách quan trọng đối với chính phủ hiện tại ở Kiev. Vẫn trên cơ sở cuộc khủng hoảng Ukraine, EU gần như chắc chắn sẽ kéo dài lệnh trừng phạt đối với Nga thêm 6 tháng nữa, hiệu lực từ ngày 21/12.
-20151220-22122901-1514181569_1200x0.jpg)
|
Thủ tướng Ukraine đã công bố "đóng băng" khoản thanh toán trái phiếu cho Nga
Tiếng nói của IMF
Thủ tướng Ukraine - ông Arseniy Yatsenyuk, công bố “đóng băng” khoản thanh toán trái phiếu cho Nga tại một cuộc họp chính phủ ở Kiev và xem đây là bước đi cần thiết, sau khi Nga từ chối tham gia tái cơ cấu nợ. Ông Yatsenyuk cũng khẳng định sẽ duy trì quan điểm cứng rắn trên “cho đến khi đề xuất tái cơ cấu được chấp nhận, hoặc cho đến khi có quyết định của tòa án”. Bên cạnh đó, 507 triệu USD mà 2 doanh nghiệp nhà nước của Ukraine vay các ngân hàng Nga cũng nằm trong diện “hoãn chi trả”.
Việc Kiev không trả tiền đầy đủ cho Nga, một phần do vướng phải một số điều khoản trong thỏa thuận vay với các chủ nợ khác và thỏa thuận này lại là điều kiện quan trọng để đổi lấy gói cứu trợ 17,5 tỷ USD của Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) cho nền kinh tế. Theo đó, các trái chủ chấp nhận giảm 20% nợ gốc, nhưng Nga thì không.
Đầu tháng 12/2015, IMF đã thay đổi chính sách của mình để cho phép Ukraine tiếp tục nhận được gói viện trợ, ngay cả khi không thể thanh toán trái phiếu đáo hạn cho Nga. Tuy nhiên, theo quy tắc của IMF, Ukraine vẫn cần đàm phán thiện chí với Nga về việc tái cơ cấu chứ không phải vì có IMF rồi nên “bất cần”.
Trả lời phỏng vấn báo chí cuối tuần qua, Bộ trưởng Tài chính Ukraine - Natalie Jaresko, hy vọng thỏa thuận có thể đạt được mà không cần phải tạo ra một cuộc chiến pháp lý nào. Nga và Ukraine từng thể hiện quan điểm cách đây vài tuần rằng sẵn sàng đàm phán tái cơ cấu nợ và đã nhờ quan chức của Đức tham gia trong vai trò hòa giải.
Thời gian qua, chính phủ Ukraine nhận được nhiều sự hậu thuẫn từ IMF và các nhà tài trợ như Mỹ, vì những tiến bộ đáng kể trong việc thực hiện cải cách kinh tế, mặc dù dự kiến nền kinh tế nước này có thể vẫn sụt giảm tới 11% trong năm nay. Ukraine còn hứa hẹn triển khai nhiều thay đổi đầy tham vọng, bao gồm cải tổ quy định thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, thuế VAT…
Hùng Anh
