Theo Cụm thi đua Liên minh HTX 7 tỉnh vùng núi Đông Bắc (Cao Bằng, Tuyên Quang, Hà Giang, Lạng Sơn, Bắc Kạn, Thái Nguyên và Bắc Giang), bởi còn nhiều chênh lệch về trình độ phát triển kinh tế xã hội so với vùng xuôi, nên việc củng cố HTX (chủ yếu lĩnh vực nông lâm nghiệp) trên 7 tỉnh miền núi cao này vẫn bộn bề khó khăn.
Những “hạt giống” HTX điển hình
Đến nay, khu vực 7 tỉnh miền núi Đông Bắc có 1.108 HTX nông - lâm nghiệp, có tổng vốn điều lệ gần 377 tỷ đồng, thu hút trên 129.000 thành viên và người lao động. Đội ngũ cán bộ các HTX này phần lớn tốt nghiệp phổ thông, tỷ lệ cao đẳng đại học chiếm 5,7%...
Trong mặt bằng chung, doanh thu hàng năm của các HTX nông lâm nghiệp toàn vùng khoảng 250 triệu đồng, vẫn có một số HTX nổi lên có doanh thu nhiều tỷ đồng, trực tiếp cung ứng đầu vào và tiêu thụ một phần sản phẩm đầu ra, mang lại nhiều lợi ích cho thành viên.
Điển hình như HTX Anh Tuấn (xã Việt Lâm, Vị Xuyên, Hà Giang) chuyên chăn nuôi lợn, mỗi năm xuất bán trên 25 tấn lợn hơi, cung cấp con giống và thức ăn chăn nuôi cho 80 hộ trong xã, năm 2015 ước doanh thu đạt 2,5 tỷ đồng. Hay HTX rau 20/10 (xã Quyết Tiến, Quản Bạ, Hà Giang) liên kết 70 hộ trồng rau, hoa, hàng năm thu mua trên 200 tấn rau bán ra thị trường, doanh thu năm 2015 khoảng 2 tỷ đồng. Còn HTX chè Tân Hương (xã Phúc Xuân, Tp.Thái Nguyên), doanh thu năm nay ước đạt 5,5 tỷ đồng, nộp ngân sách Nhà nước 550 triệu đồng, bảo đảm mức thu nhập hàng tháng cho thành viên khoảng 4,2 triệu đồng/người.
Từ quá trình từng bước củng cố HTX, ở 7 tỉnh Đông Bắc, có nhiều HTX mở rộng ngành nghề, tham gia tích cực vào các dự án phát triển địa phương và hoạt động hiệu quả. Tiêu biểu như HTX Lúa Vàng (Yên Dũng, Bắc Giang), HTX Đồng Tâm (Cao Bằng), HTX chè Tân Cương (Thái Nguyên), HTX Vĩnh Tân (Tân Trào, Tuyên Quang), HTX Hợp Thịnh (Cao Lộc, Lạng Sơn), HTX Cẩm Giàng (Bắc Kạn)…
Giữa bối cảnh toàn vùng có nhiều người dân tộc thiểu số, hạn chế về tập quán và trình độ canh tác, thì các mô hình HTX “hạt giống” điển hình đã và đang nổi lên hoạt động hiệu quả, góp phần tạo làm thay đổi trực diện tại chỗ phương thức làm ăn tự cung tự cấp chuyển sang sản xuất hàng hóa, tham gia chuyển đổi cơ cấu nông nghiệp và khẳng định vai trò HTX trên vùng cao.
|
Nông đặc sản của HTX giới thiệu tại Đại hội Đảng bộ Tuyên Quang
Thu hút nhiều nguồn lực phát triển
Thực hiện chuyển đổi HTX theo Luật HTX 2012, Ban chỉ đạo Đổi mới và Phát triển KTTT các tỉnh đều xây dựng các đề án phát triển HTX hàng năm và 5 năm, đồng thời tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương ban hành và triển khai nhiều chính sách hỗ trợ phát triển HTX, như hỗ trợ đất đai, đào tạo nhân lực, khuyến nông, khuyến công, vốn vay sản xuất kinh doanh…
Đến nay, có 153 HTX nông lâm nghiệp (trên tổng số 1.108 HTX) đã tổ chức lại và đăng ký lại HTX. Thế nhưng, trong thời điểm nước rút này vẫn còn nhiều HTX chưa hề có kế hoạch chuyển đổi HTX theo Luật HTX 2012.
Mặt hạn chế rõ là phần lớn các HTX nông lâm nghiệp chưa đáp ứng yêu cầu sản xuất và cải thiện đời sống của thành viên. Nhiều HTX được thành lập không đi từ nhu cầu thành viên, chỉ nhằm hưởng lợi chính sách Nhà nước. Có HTX chưa biết cách tổ chức phát triển. Nhiều HTX chuyển đổi còn hình thức, tình trạng không rõ ràng về quyền sở hữu tài sản của HTX khá phổ biến, nhất là các tài sản HTX gắn với đất đai.
Theo ông Nguyễn Đình Việt - Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Cao Bằng (Cụm trưởng Đông Bắc năm 2015), Cụm dự kiến đẩy mạnh 4 giải pháp chủ yếu để nâng cao hiệu quả hoạt động HTX nông nghiệp trong thời gian tới.
Ngoài công tác tuyên truyền được thường xuyên tăng cường có chú trọng bám sát các kế hoạch đổi mới HTX, các HTX nông lâm nghiệp vùng Đông Bắc cần có các cơ chế, chính sách cụ thể, nhất là các chương trình hỗ trợ chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp, thành lập mới, tổ chức lại hoạt động HTX, hỗ trợ xây dựng thương hiệu và xúc tiến thương mại. Thực hiện lồng ghép các chương trình mục tiêu quốc gia, các dự án phát triển kinh tế cấp xã và huyện, tranh thủ và thu hút đa dạng các nguồn lực thúc đẩy HTX, trong đó trọng tâm là HTX nông lâm nghiệp.
Lưu Đoàn
