Hợp tác quốc tế: Sức sống mới cho các HTX

Chiều ngày 27/11, tại trụ sở Liên minh HTX Việt Nam, đoàn công tác của Ban Đối ngoại Trung ương đã làm việc với Liên minh HTX Việt Nam về công tác đối ngoại và hợp tác quốc tế của hệ thống Liên minh HTX Việt Nam.

Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo tặng quà lưu niệm cho Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương Hoàng Bình Quân.

Tại buổi làm việc, ông Hoàng Bình Quân, Ủy viên Trung ương Đảng, Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương cho biết: Việt Nam đang ký kết hợp tác với 198 nước, trong đó có 30 nước là ký kết hợp tác toàn diện và chiến lược. Trong bối cảnh kinh tế hiện nay và trong thời gian tới, các chuỗi cung ứng sẽ bị đứt gãy, Việt Nam sẽ trở thành một trong những mắt xích trong chuỗi cung ứng của các doanh nghiệp, tập đoàn lớn trên thế giới. Điều này tác động trực tiếp đến các HTX. “Chính vì vậy, chúng ta phải nắm bắt tình hình kinh tế thế giới để giúp các HTX thích ứng thị trường”, ông Hoàng Bình Quân nói.

Ông Hoàng Bình Quân, Ủy viên Trung ương Đảng, Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương cho biết hợp tác quốc tế tại các HTX có vai trò quan trong trong thời kỳ hội nhập.

Đa phương là trung tâm, song phương là chất lượng

Để mở rộng hợp tác quốc tế, trong thời gian tới, theo Ủy viên Trung ương Đảng, Trưởng Ban đối ngoại Trung ương, Liên minh HTX Việt Nam cần xác định rõ phương châm liên kết, hành động với các đối tác. Theo đó, ông Hoàng Bình Quân cho rằng, Liên minh HTX Việt Nam cần xác định hợp tác đa phương là trung tâm, song phương là chất lượng nhằm mở rộng mới quan hệ đồng thời có thể nhận được những hỗ trợ thực chất về vốn, kiến thức, thị trường để hỗ trợ các HTX.

Bên cạnh đó, cần lồng ghép khéo léo mục tiêu chính trị trong hợp tác quốc tế. Liên minh HTX phải coi đối ngoại quốc tế trong nhân dân là vấn đề quan trọng, đặt lợi ích quốc gia dân tộc lên hàng đầu. Ngoài ra, cần xác định rõ mục tiêu hợp tác quốc tế trong thời gian tới. Trong đó, chú trọng học hỏi các mô hình, năng lực quản lý của hệ thống HTX trên thế giới nhằm tạo hàng lang pháp lý rõ ràng trong hợp tác quốc tế.

Theo Phó Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam, Nguyễn Văn Thịnh, thời gian qua, các hoạt động hợp tác quốc tế của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX các tỉnh, thành phố chú trọng huy động nguồn lực của các tổ chức nước ngoài để nâng cao năng lực cho các HTX, các hộ nông dân, hộ thành viên và hệ thống Liên minh HTX các cấp.

Hoạt động này đã thúc đẩy các hoạt động kinh tế, sản xuất - kinh doanh, dịch vụ của các HTX, xây dựng và phát triển mô hình HTX, liên hiệp HTX dịch vụ nông nghiệp, liên hiệp HTX chăn nuôi, hỗ trợ phát triển các nhóm yếu thế, các cộng đồng dễ bị tổn thương, tạo việc làm bền vững, phát triển nông nghiệp - nông thôn, các ngành nghề thủ công truyền thống, xóa đói giảm nghèo, bảo vệ môi trường, thúc đẩy bình đẳng giới, tạo điều kiện để phụ nữ, thanh niên tham gia ngày càng nhiều vào HTX.

Phó Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam, Nguyễn Văn Thịnh cho biết hoạt động đối ngoại, hợp tác quốc tế giúp các HTX thích ứng với đòi hỏi ngày càng cao của thị trường các nước.

Động lực phát triển HTX

Có thể thấy, sự phát triển của các HTX theo hướng chuyên nghiệp, chú trọng liên kết với các đối tác nước ngoài đã khẳng định được vai trò của HTX trong phát triển kinh tế xã hội. Trong điều kiện toàn cầu hóa, thương mại hóa hiện nay, xuất khẩu nông sản sẽ là hướng đi quan trọng giúp giải quyết bài toán được mùa mất giá của người dân và các HTX. 

Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo cho biết hiện nay, 60% hộ dân thuộc vùng nông thôn nên việc thu hút các tổ chức, dự án quốc tế là điều hết sức quan trọng. Nhận thức được điều này, một trong những điểm mới của Đại hội khóa VI Liên minh HTX Việt Nam là các chương trình hành động đều được cụ thể bằng mục tiêu, giải pháp và nguồn lực nhằm tập trung mở rộng các mối hợp tác cả về chất và lượng.

Tuy nhiên, thực tế hiện nay, số HTX hiểu được vai trò của xuất khẩu hàng hóa và có hợp đồng với các doanh nghiệp, tổ chức nước ngoài vẫn còn ít bởi đa số vẫn sản xuất theo lối nhỏ lẻ, chưa đáp ứng được các yếu cầu của các doanh nghiệp. Thậm chí có HTX chưa xác định được hướng đi cụ thể, phương thức hoạt động nên quá trình sản xuất còn nhiều khó khăn, nhất là vấn đề đầu ra. Trước tình hình này, việc hỗ trợ các HTX mở rộng liên kết hợp tác là điều vô cùng cần thiết.

Theo bà Lê Thị Tâm, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Ninh Bình, xuất khẩu chính là cánh cửa làm lớn, giải quyết tình trạng phụ thuộc vào thương lái. Đặc biệt, khi chú trọng xuất khẩu sẽ giúp nâng cao hiệu quả xây dựng chuỗi giá trị.

Liên minh HTX Việt Nam làm việc với Ban Đối ngoại Trung ương.

Để hỗ trợ các HTX, thời gian qua, Liên minh HTX tỉnh Ninh Bình đã đẩy mạnh công tác đào tạo, tập huấn cán bộ, thành viên HTX về đối ngoại; thu hút các tổ chức nước ngoài về hỗ trợ các HTX. Đến nay, đã có HTX xuất khẩu nông sản ra nước ngoài. Tiêu biểu như Liên hiệp HTX sản xuất, tiêu thụ nông sản an toàn Ninh Bình đang thu hút 7 HTX, 1 doanh nghiệp phát triển chuỗi. Liên hiệp cũng đang đẩy mạnh xuất khẩu nông sản sang thị trường Nga.

Đại diện cho các HTX tiêu biểu tham dự buổi làm việc, anh Lê Việt Cường, Giám đốc HTX Vụn Art (TP. Hà Nội) đã chia sẻ cơ duyên anh đến với mô hình HTX và cơ hội để có thể làm việc với đối tác nước ngoài. Anh Lê Việt Cường cho biết, lúc đầu anh chủ định thành lập doanh nghiệp nhằm hỗ trợ việc làm cho người lao động. Tuy nhiên, với những ưu điểm của mô hình kinh tế hợp tác, anh đã chuyển sang thành lập mô hình HTX. Với đặc thù của HTX đang có 14/16 thành viên là người khuyết tật, hoạt động trong ngành nghề tranh ghép vải, khởi đầu với nhiều gian nan. Nhận được sự hỗ trợ của Liên minh HTX Việt Nam và các cấp ngành, các thành viên HTX đã từng bước được đào tạo nghề, đặt mối quan hệ làm việc với các đối tác nước ngoài và nhận được đơn hàng xuất túi vải sang Nhật Bản.

Điều thuận lợi là HTX có thể thành lập các tổ hợp tác giúp các thành viên, người lao động làm việc tại nhà thay vì người khuyết tật phải tập trung ở một địa điểm để làm việc. Hoạt động hiệu quả của mô hình HTX đã tạo được việc làm, niềm tin cho người khuyết tật. “Các thành viên, người lao động không còn nghĩ mình là người đi làm thuê mà tự tin khi được làm chủ hoạt động sản xuất. Điều này thúc đẩy tính sáng tạo của mọi người trong quá trình làm việc”, anh Lê Việt Cường cho biết.

Còn tại HTX chè an toàn Khe Cốc (Thái Nguyên), tuy mới đi vào thành lập gần 3 năm nhưng đến nay, HTX đã tự tin sản xuất chè theo hướng an toàn và đang chuyển hướng sang sản xuất theo hướng hữu cơ. Điều thuận lợi là HTX đã ký kết được với đối tác Ba Lan tập trung sản xuất trà túi lọc, kẹo trà xanh và matcha. Đây là điều kiện để HTX mở rộng sản xuất, tạo việc làm cho người dân cũng như phát triển thương hiệu chè Thái Nguyên.

Ông Nguyễn Văn Dũng, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Thái Nguyên, cho biết thực tế trên địa bàn tỉnh vẫn còn những HTX thành lập và hoạt động hình thức. Tuy nhiên, từ khi các các tổ chức, dự án nước ngoài hỗ trợ, các HTX này đã xác định rõ phương hướng hoạt động. Đến nay, Thái Nguyên đã thu hút 7 tổ chức nước ngoài đến làm việc là trực tiếp hỗ trợ các HTX về phương thức sản xuất, kiểm toán…

Như Yến-Xuân Mai