Là một trong những địa phương 8,3 nghìn người dân là đồng bào dân tộc thiểu số, chiếm gần 88% dân số toàn địa bàn huyện Thống Nhất. Những năm gần đây, đồng bào dân tộc thiểu số trong huyện đã làm quen và có cơ hội tham gia mô hình HTX để phát triển kinh tế, nâng cao đời sống.
HTX là chỗ dựa cho người dân
HTX Dốc Mơ Farm, xã Gia Tân 3 đang phát triển nuôi trồng kết hợp như nuôi gia súc, gia cầm kết hợp trồng cây ăn trái, trồng chè. Đi liền với đó, HTX còn đầu tư chế biến sâu thành lạp xưởng, xúc xích, thịt chua, thịt xông khói… để cung ứng ra thị trường.
Không chỉ phát triển mô hình chăn nuôi kết hợp, người dân xã Gia Tân 3 còn phát triển trồng rau hàng hóa thông qua HTX Rau sạch Tân Yên. Nhờ sự liên kết này, nông dân yên tâm sản xuất, không còn lo lắng về vấn đề tiêu thụ. Một số nông dân còn trồng theo đơn đặt hàng của HTX hiện không chỉ phát triển diện tích rau ổn định mà còn cho thu nhập khá để nâng cao đời sống.
Ngoài ra, xã Gia Tân 3 còn có HTX Môi trường Gia Tân 1 thực hiện thu gom rác thải trên địa bàn. Mô hình này không những góp phần giữ gìn vệ sinh môi trường nông thôn mà còn tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho thành viên, người lao động.
Có thể thấy, mô hình kinh tế tập thể góp phần giúp đồng bào dân tộc thiểu số, đồng bào công giáo trên địa bàn xã Gia Tân 3 thúc đẩy sản xuất nông nghiệp phát triển theo các vùng sản xuất hàng hóa chuyên canh, mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, ứng dụng các tiến bộ khoa học, kỹ thuật vào sản xuất, từng bước thích ứng với nền sản xuất hàng hóa. Điều quan trọng hơn là mô hình kinh tế tập thể, HTX đã không còn xa lạ với người dân, mà còn giúp người dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số có định hướng đúng đắn trong sản xuất.
Với sự chuyển dịch đúng định hướng, đến nay thu nhập bình quân trên đầu người trên địa bàn xã đã tăng lên gần 90 triệu/người/năm (tăng gần 24 triệu đồng so với cuối năm 2018). Xã không còn hộ nghèo đa chiều theo chuẩn của Trung ương.
Gia Tân 3 là một trong những địa phương phát triển khá mạnh về mô hình HTX. Đây là điều kiện thuận lợi để đưa huyện Thống Nhất có 27 HTX. Kinh tế tập thể với nòng cốt là HTX đã góp phần tích cực vào việc cung ứng dịch vụ kịp thời đến bà con nông dân là đồng bào dân tộc thiểu số, làm cầu nối và hướng dẫn kỹ thuật sản xuất, giúp người dân đầu tư phát triển sản xuất, giải quyết việc làm ở nông thôn, hỗ trợ cho kinh tế hộ gia đình phát triển, đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của huyện.
Đây cũng chính là yếu tố quan trọng để đến nay, huyện Thống Nhất đã đưa tỷ lệ hộ nghèo xuống chỉ còn 1,66%.
Nâng kỹ năng phát triển HTX
Theo đánh giá chung, đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Đồng Nai chủ yếu sống dựa vào ngành nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp nên mức sống, mức hưởng thụ thấp so với mặt bằng chung.
Do đó, để nâng cao đời sống cho đồng bào dân tộc thiểu số, phải làm sao để tận dụng được tiềm năng, lợi thế trong liên kết vùng và tranh thủ sự hỗ trợ nguồn lực từ các dự án chương trình của tỉnh và của Nhà nước.
 |
|
Đồng bào Châu Mạ (huyện Tân Phú) phát triển kinh tế du lịch. |
Đặc biệt, Đồng Nai đã vận dụng hiệu quả một số chương trình, dự án trong hỗ trợ phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và phát triển kinh tế tập thể để thúc đẩy phát triển kinh tế, nâng cao thu thập, cải thiện đời sống vật chất và giảm nhanh tỷ lệ hộ nghèo trong nhân dân.
Tiêu biểu như ở huyện Thống Nhất, dù nằm xa trung tâm tỉnh và với tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số chiếm gần 90% nhưng huyện lại là đầu mối giao thông của tỉnh với nhiều hệ thống giao thông quan trọng của quốc gia. Do đó, nếu đầu tư, hỗ trợ cho người dân trong huyện phát triển kinh tế hàng hóa thông qua mô hình kinh tế tập thể sẽ rất thuận lợi trong khâu xúc tiến thương mại, vận chuyển, tiêu thụ với số lượng lớn.
Theo đó, giải pháp trong phát triển kinh tế-xã hội của địa phương, đặc biệt là đối với đồng bào dân tộc thiểu số được huyện xác định là phát huy lợi thế trong việc khai thác các tiềm năng của địa phương được để giảm tỷ lệ hộ nghèo nói chung và trong đồng các dân tộc thiểu số trên địa bàn nói riêng.
Trong đó, để tận dụng lợi thế về nông nghiệp của đồng bào dân tộc thiểu số, Liên minh HTX tỉnh đã kết hợp với Hội Phụ nữ tỉnh và Hội Phụ nữ huyện Thống nhất tổ chức lớp tập huấn nâng cao nhận thức về Luật HTX 2023, các chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể và chia sẻ kinh nghiệm từ các mô hình HTX hoạt động hiệu quả. Điều này góp phần đã nâng cao nhận thức về mô hình kinh tế HTX cho đồng bào dân tộc thiểu số, qua đó góp phần vào sự phát triển chung của địa phương.
Không chỉ ở huyện Thống Nhất mà để nâng cao đời sống cho đồng bào dân tộc thiểu số, Liên minh HTX tỉnh đã phối hợp với Trung tâm xúc tiến thương mại và Đầu tư (Liên minh HTX Việt Nam) tổ chức khóa tập huấn “Kỹ năng kinh doanh và tiếp cận thị trường trong nước cho các HTX".
Các nội dung tập huấn được giảng viên truyền đạt, hướng dẫn theo hướng bắt tay chỉ việc nên các thành viên HTX từng bước nắm được những kỹ năng về lập kế hoạch kinh doanh, xây dựng quy trình bán hàng và kỹ năng bán hàng, ứng dụng kỹ thuật số tiếp cận thị trường trong nước, quản trị marketing một cách thiết thực và hiệu quả. Từ đó, các HTX có thể vận dụng vào tổ chức hoạt động sản xuất kinh doanh, mở rộng thị trường nâng cao chất lượng hoạt động của HTX trong giai đoạn mới.
Những lớp đào tạo, tập huấn như thế này đã giúp nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ lãnh đạo, cán bộ chuyên môn của các HTX về kỹ năng kinh doanh, tiếp cận thị trường trong nước, quản lý điều hành tổ chức, quản trị tài chính, ứng dụng công nghệ thông tin…
Ngay như HTX Nông nghiệp CNC Long Thành Phát (huyện Long Thành) tiên phong trong cả nước đầu tư công nghệ cao nuôi gà công nghiệp xuất khẩu đi thị trường khó tính Nhật Bản. Mô hình của HTX đã góp phần giúp người dân là đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện Long Thành có cái nhìn hoàn toàn thiện cảm về mô hình kinh tế tập thể. Đây cũng là một trong những mô hình kinh tế hoạt động khá hiệu quả, giúp kéo giảm tỷ lệ hộ nghèo trong huyện xuống còn dưới 2%.
Trợ lực cho HTX
Theo thống kê, toàn tỉnh Đồng Nai hiện có hơn 50 dân tộc cùng sinh sống với dân số khoảng 3,2 triệu người, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số 198.784 người, chiếm 6,42% dân số toàn tỉnh.
Tỉnh cũng có 24 xã nằm trong danh sách các xã khu vực I thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025. Những khu vực này là nơi tập trung sinh sống của gần 200 nghìn người thuộc 53 thành phần dân tộc thiểu số.
Dù đã đẩy mạnh hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số phát triển sản xuất, nâng cao đời sống, cơ sở vật chất nhưng tính đến nay, toàn tỉnh vẫn còn khoảng gần 7 nghìn hộ nghèo cùng 6 ngàn hộ cận nghèo.
Trong đó, hộ nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số là khoảng 647 nghìn. Hộ cận nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số là 1,1 nghìn hộ.
Trong khi đó, số người dân tộc thiểu chỉ chiếm chưa đầy 7% tổng dân số toàn tỉnh. Có thể thấy rõ, số hộ nghèo, cận nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số của tỉnh còn khá cao.
Do đó, để tiếp tục kéo giảm khoảng cách về đời sống giữa các vùng miền, giữa các dân tộc, một trong những mục tiêu trọng tâm được Đồng Nai chú trọng là phát triển nông, lâm nghiệp, phát huy tiềm năng của các địa phương để sản xuất hàng hóa theo chuỗi giá trị. Bên cạnh đó là nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch.
Để chung sức vào quá trình này, Liên minh HTX Đồng Nai sẽ tiếp tục đồng hành với các người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số, các HTX trong quá trình quản lý, điều hành, tranh thủ các nguồn lực hỗ trợ thực hiện chuyển đổi số, phát triển sản xuất kinh doanh phù hợp thực tiễn.
Liên minh HTX tỉnh cũng sẽ kết nối với các đơn vị để có thể hỗ trợ nâng cao năng lực điều hành HTX cho các lãnh đạo, từ đó phát huy nội lực để nâng cao hiệu quả hoạt động, tạo nhiều sản phẩm, dịch vụ chất lượng cũng như tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Trí Chiến
