Khảo sát cho thấy, cả nước có khoảng 200.000 lái xe công nghệ (mô tô, ô tô) cung cấp dịch vụ chở người hoặc vận chuyển thức ăn, hàng hóa được điều hành trên nền tảng công nghệ. Có gần 50% lái xe công nghệ đang hành nghề tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh; phần lớn là người ngoại tỉnh, nữ chiếm 5%.
Lái xe công nghệ cần được tiếp cận, tham gia và hưởng lợi từ các chương trình/dịch vụ an sinh xã hội, đặc biệt là bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế. |
Nghiên cứu bước đầu với sự tham gia của các lái xe công nghệ của Công ty Grab cuối năm 2021 cho thấy: Có 2/3 các lái xe công nghệ đã có gia đình và 60% đang phải làm kiếm tiền để nuôi dưỡng từ 2 người trở lên. Trong khi đó, thu nhập từ nguồn lái xe công nghệ khá thấp: Bình quân lái xe máy là 318.000 đồng/ngày và 7 triệu đồng/tháng; lái xe ô tô là 564.000 đồng/ngày và 12 triệu đồng/tháng (đã trừ phí, xăng).
Thu nhập không cao nhưng lái xe công nghệ phải làm việc rất căng thẳng: Tài xế xe máy 9,2 giờ/ngày, tài xế ô tô 11,2 giờ/ngày; họ dường như không có ngày lễ, tết, ngày nghỉ. Tài xế xe công nghệ phải làm việc trong điều kiện vất vả về thời tiết, tai nạn…
Kết quả khảo sát cũng chỉ ra, phần lớn các tài xế công nghệ không chú ý tới việc tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, đặc biệt là nhóm lái xe ít tuổi, thâm niên lái xe thấp: Chỉ có 42% đã được nghe đến các chế độ an sinh xã hội và 67% không rõ gồm những chế độ gì.
Tổng LĐLĐ Việt Nam khuyến nghị Bộ LĐTBXH chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan nghiên cứu, đánh giá thực trạng việc làm, điều kiện làm việc, an sinh xã hội, quản lý nhà nước về lao động tại các công ty đang cung cấp dịch vụ nền tảng, ứng dụng sàn giao dịch thương mại điện tử - lái xe công nghệ (Grap, Be, Beamin, Go Việt, Aha…) để hoàn thiện hệ thống an sinh xã hội, nhất là bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế
"Quốc hội, Chính phủ, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, BHXH cần tổ chức nghiên cứu và ban hành hướng dẫn cụ thể về BHXH, BHYT nói riêng, các chế độ an sinh xã hội nói chung và cho đối tượng đặc thù như tài xế xe công nghệ nói riêng trong thời gian tới góp phần thực hiện chủ trương tiến tới BHXH, BHYT toàn dân”, Tổng LĐLĐ khuyến nghị.
Đ.A