Mới đây, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã công bố áp dụng mức thuế 25% đối với ô tô và xe tải hạng nhẹ sản xuất ở nước ngoài. Nhà Trắng cho biết quyết định này sẽ mang lại hơn 100 tỷ USD cho nước Mỹ.
Hoa Kỳ hiện đang đánh thuế 2,5% đối với ô tô con và 25% đối với xe bán tải. "Tôi nghĩ ngành kinh doanh ô tô của chúng ta sẽ phát triển mạnh mẽ hơn bao giờ hết", ông Trump phát biểu khi ký lệnh tại Phòng Bầu dục.
Mức thuế 25% cũng sẽ được áp dụng cho các bộ phận ô tô, chẳng hạn như động cơ, hộp số, hệ thống truyền động và các linh kiện điện. Tuy nhiên, các nhà nhập khẩu ô tô thuộc khuôn khổ Hiệp định Mỹ - Mexico - Canada sẽ được tạo điều kiện chứng nhận những bộ phận nào được sản xuất tại Mỹ, nhằm đảm bảo mức thuế 25% chỉ áp dụng đối với giá trị của phần linh kiện không được sản xuất tại Mỹ, theo một tài liệu của Nhà Trắng.
 |
|
Bên trong nhà máy sản xuất xe điện Vinfast. |
Theo ông Vũ Tấn Công, nguyên tổng thư ký Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), mức thuế suất 25% lên ô tô nhập khẩu vào Mỹ sẽ hạn chế đáng kể lượng ô tô nhập khẩu vào thị trường này. Các nhà sản xuất ô tô buộc sẽ buộc phải tìm thị trường tiêu thụ mới, trong đó có Việt Nam.
Trong khi đó, thuế nhập khẩu ô tô từ các nước vào Việt Nam đang ngày càng giảm theo lộ trình.
Cụ thể, theo Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) có hiệu lực từ năm 2020, thuế nhập khẩu ô tô từ EU sẽ giảm về 0% trong 10 năm, tức là mức thuế này chỉ còn 0% vào năm 2030, trong khi hiện nay là 35%. Điều này tạo điều kiện cho ô tô sản xuất tại EU dễ dàng vào Việt Nam.
Ô tô của các thương hiệu Nhật Bản (Toyota, Honda...) và Hàn Quốc (Hyundai, KIA) được sản xuất - lắp ráp tại Việt Nam hoặc những loại sản phẩm được nhập khẩu từ các nước ASEAN sẽ được áp thuế suất thuế nhập khẩu 0% nếu đạt tỷ lệ nội địa hóa nội khối ASEAN từ 40% trở lên. Do đó các sản phẩm này cũng sẽ dễ dàng vào thị trường Việt Nam.
Theo ông Công, ngành công nghiệp ô tô Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng đáng kể. Việc sản xuất - lắp ráp ô tô trong nước sẽ dần bị thu hẹp, thậm chí một số nhà máy lắp ráp ô tô dạng CKD sẽ chấm dứt hoạt động do những tác động gián tiếp từ việc Mỹ tăng thuế và các nhà sản xuất dịch chuyển chuỗi sản xuất, cung ứng và phân phối.
"Việt Nam nên có chính sách ưu đãi và hỗ trợ ô tô sản xuất lắp ráp trong nước và phát triển công nghiệp hỗ trợ ô tô (sản xuất chi tiết - tổng thành ô tô) để tham gia sâu rộng vào chuỗi cung ứng toàn cầu ngành ô tô, ứng phó trước những tác động từ chính sách áp thuế của Mỹ và chuyển đổi chiến lược của các hãng sản xuất ô tô", ông Công khuyến nghị.
Số liệu từ Cục Công nghiệp, Bộ Công Thương, tính đến hết năm 2024, cả nước có hơn 40 doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô với sản lượng sản xuất, lắp ráp trong nước đáp ứng khoảng 70% nhu cầu xe dưới 9 chỗ trong nước. Nhiều hãng lớn trên thế giới có hoạt động sản xuất, lắp ráp ô tô tại Việt Nam. Một số doanh nghiệp nội địa đã tham gia sâu vào chuỗi sản xuất ô tô toàn cầu.
Các sản phẩm ô tô sản xuất trong nước đã vươn ra thị trường khu vực và quốc tế, trong đó có những thị trường có tiêu chuẩn chất lượng rất cao như Thaco xuất khẩu sản phẩm sơmi rơmooc sang Mỹ, Hyundai Thành Công xuất khẩu xe sang Thái Lan và Vinfast xuất khẩu sản phẩm ô tô điện sang Mỹ, Canada, Indonesia....
Hiện tại, VinFast là hãng xe duy nhất của Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ. Từ cuối năm 2022, VinFast đã xuất khẩu 999 xe điện VF8 sang Mỹ và chính thức bàn giao vào tháng 3/2023. Trong năm 2024, VinFast bán được tổng cộng 2.679 xe tại bang California, theo Cơ quan Năng lượng bang này, tăng gấp 6 lần so với cùng kỳ năm đầu tiên. Kết quả này vượt qua nhiều thương hiệu xe điện nổi tiếng như Lucid, Polestar, Hummer, Genesis, Acura.
Không loại trừ khả năng việc Mỹ áp thuế 25% đối với xe nhập khẩu có thể gây áp lực cho VinFast. Khi giá bán bị đẩy lên cao hơn, hãng khó cạnh tranh với các đối thủ nội địa như Tesla hoặc các hãng đã có nhà máy ở Mỹ.
Theo thông tin công bố, VinFast đang tích cực mở rộng thị phần tại Mỹ với nhiều chiến lược linh hoạt như tung ra các mẫu xe giá rẻ, mở rộng mạng lưới đại lý và dịch vụ hậu mãi. Trong năm 2025, hãng dự kiến VinFast sẽ ra mắt hai mẫu xe điện mới VF 6 và VF 7 tại thị trường Mỹ với giá khởi điểm từ 30.000 USD (khoảng 755 triệu đồng) và 37.000 USD (khoảng 931 triệu đồng). Hãng cũng đẩy mạnh đầu tư vào các showroom và trung tâm dịch vụ để cạnh tranh với các thương hiệu xe điện lớn tại Mỹ.
Đỗ Kiều
