Con đường khởi nghiệp và phát triển doanh nghiệp (DN) hay khu vực kinh tế hợp tác, HTX có thể khác nhau, có cả thất bại lẫn thành công. Song DOANH NHÂN cũng chính là khát vọng, sự dấn thân, gắn kết hài hòa với NGHỀ KINH DOANH, với mục đích là làm giàu cho mình, cho DN, cho HTX và cho đất nước.
Dòng chảy của Đổi mới
Luật DN năm 1999 là dấu mốc phát triển mạnh mẽ của khu vực tư nhân, với hàng chục nghìn DN ra đời mỗi năm sau đó. Năm 2016 và 2017, đất nước đã chứng kiến một số lượng DN tư nhân mới thành lập đạt kỷ lục, tương ứng là 110.000 và 127.000 DN.
Luật HTX năm 2012 cũng là một dấu mốc quan trọng của kinh tế tập thể nhằm khuyến khích và phát triển mạnh mẽ mô hình HTX kiểu mới. Đây là khuôn khổ pháp lý thuận lợi góp phần phát triển HTX lành mạnh, bền vững, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của kinh tế hộ thành viên trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế.
Dòng chảy của những năm Đổi mới phản ánh bức tranh bươn chải, trưởng thành của hàng trăm nghìn DN Việt, ba bốn thế hệ doanh nhân Việt và của hàng ngàn HTX kiểu mới đang phát triển từng ngày, mang lại lợi ích tối đa cho các thành viên.
Theo ông Đặng Đức Thành, Giám đốc Học viện Khởi nghiệp Thành công, Phó Chủ tịch Hội đồng tư vấn khởi nghiệp và Phát triển DN tỉnh Bến Tre, nhìn tổng thể, bài toán chung đối với các nước đang phát triển chính là phát triển nguồn nhân lực, xây dựng và hình thành khát vọng kinh doanh, kỹ năng khởi nghiệp, cũng như năng lực sáng tạo, nghiên cứu và phát triển (R&D).
Khởi nghiệp nói chung và khởi nghiệp sáng tạo (startup) chỉ có thể thực sự được thúc đẩy mạnh mẽ trong môi trường kinh doanh thân thiện và kích thích sáng tạo.
Điều này lại càng quan trọng trong bối cảnh của Cách mạng công nghiệp 4.0 (CM 4.0) được không ít lập luận xem là cơ hội để các nước đang phát triển như Việt Nam có bước nhảy vọt, tiến nhanh hơn nhiều con đường công nghiệp hóa truyền thống. Và nền kinh tế HTX ở Việt Nam cũng không được đứng ngoài cuộc cách mạng này.
"CM 4.0 là chất xúc tác hết sức mạnh mẽ. Đơn giản là vì CM 4.0 có tác động vô cùng sâu sắc đến mọi khía cạnh sản xuất, kinh doanh. Nó là nguồn vô tận cho sáng tạo ra sản phẩm mới, đáp ứng tốt nhất cho xu hướng thị trường và cách mạng tiêu dùng hiện nay: "xanh" hơn, "thông minh" hơn, "văn hóa, nhân văn" hơn, "tích hợp" hơn và "cá tính" hơn", ông Thành khẳng định.
Nó vừa là đòi hỏi, vừa là áp lực yêu cầu các doanh nhân và những người tham gia vào hoạt động kinh tế HTX cần thay đổi kỹ năng: Linh hoạt hơn theo yêu cầu công việc (từ "nghề" sang phân vai cầu "nhiệm vụ/"tasks"), kết hợp uyển chuyển hơn giữa chuyên môn nghề nghiệp, kiến thức nền tảng và kỹ năng mềm.
Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo thăm HTX EVERGROWTH |
Bồi đắp khát vọng
Theo giới chuyên gia, CM 4.0 còn là cuộc cách mạng trong nâng cao khả năng và chất lượng quản trị DN, quản trị HTX, cả đối với việc thu thập và phân tích thông tin, kết nối bên trong với bên ngoài cũng như quá trình ra quyết định và giám sát thực thi.
Vai trò trung tâm của tiến trình này chính là tinh thần kinh doanh, là đổi mới sáng tạo của doanh nhân, DN và các HTX kiểu mới. Tuy nhiên, còn rất nhiều thách thức để chúng thực sự là những chữ viết hoa, để khu vực tư nhân Việt Nam và nền kinh tế HTX thực sự là động lực tăng trưởng và phát triển.
Riêng với kinh tế HTX, đặc biệt là các HTX nông nghiệp, việc tái cấu trúc ngành nông nghiệp theo định hướng thị trường, thương mại hóa rất cần thay đổi lớn. Nhất là chuyển đổi nông nghiệp gắn với cơ giới hóa, tích tụ đất đai, tổ chức lại dịch vụ nông nghiệp. Cùng với đó là tập trung hiện đại hóa và thương mại hóa toàn bộ quá trình tạo sản phẩm theo chuỗi giá trị (từ đầu vào, sản xuất, chế biến đến phân phối thương mại và thực thi các tiêu chuẩn về an toàn).
Vị Phó Chủ tịch Hội đồng tư vấn khởi nghiệp và Phát triển DN tỉnh Bến Tre cho rằng Việt Nam cần nỗ lực tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh được xét trong toàn bộ quá trình sản xuất kinh doanh, từ gia nhập thị trường, hợp đồng kinh doanh, cạnh tranh, đến tiếp cận nguồn lực và rút lui khỏi thị trường.
Với Việt Nam, sẽ không đủ nếu không đẩy nhanh cải cách cơ cấu, nhất là khu vực DN nhà nước, khu vực nông nghiệp nông thôn và mối liên kết khu vực FDI với DN trong nước.
Trong giai đoạn cải cách và phát triển có tính bước ngoặt và bối cảnh CM 4.0, tạo dựng "Quốc gia khởi nghiệp" và thúc đẩy "Đổi mới sáng tạo" chính là một lựa chọn có tính chiến lược và cũng rất thực tiễn để Việt Nam phát triển nhanh, bền vững và bắt kịp, đi cùng thế giới.
"Mầm đã gieo và Việt Nam có những tiền đề nhất định cho một "Quốc gia khởi nghiệp". Vấn đề là Việt Nam cần tập trung hơn nữa vào việc bồi đắp khát vọng, phát triển kỹ năng kinh doanh, cùng cách hỗ trợ phù hợp gắn với nhân tố tri thức, kinh nghiệm và sự sáng tạo cá nhân", ông Đặng Đức Thành chia sẻ.
Thanh Loan