Trong tài liệu đề nghị của Chính phủ về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, điều chỉnh năm 2023 do Bộ Tư pháp vừa đăng tải, Bộ Tài chính đưa ra phương án sửa đổi Luật Thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn theo hướng: Mức thuế tối thiểu giữ bằng mức thuế tối thiểu hiện hành, điều chỉnh tăng mức thuế tối đa để tạo dư địa điều chỉnh chính sách khi cần thiết theo yêu cầu quản lý Nhà nước. Mức tăng chi tiết chưa được Bộ Tài chính đề cập.
Bộ Tài chính đánh giá: xăng, dầu, mỡ nhờn là sản phẩm có chứa nhiều chất gây ô nhiễm môi trường, gây hại đến an toàn sức khỏe. Tuy nhiên, so với nhiều nước trên thế giới, tỷ trọng thuế trong giá xăng, dầu của Việt Nam vẫn còn thấp.
![]() |
Bộ Tài chính đề xuất tăng thuế bảo vệ môi trường với xăng lên 4.000 đồng/lít |
Ví dụ, tỷ lệ thuế trong giá xăng là khoảng 31%, dầu khoảng 18,7%. Trong khi đó, ở nhiều nước, tỷ lệ này lần lượt là khoảng 40 - 55% và 35 - 50%.
Thêm vào đó, Việt Nam đã và đang phải thực hiện cắt giảm dần thuế nhập khẩu theo cam kết trong các hiệp định thương mại tự do.
Chính vì vậy, Bộ Tài chính đề nghị sửa đổi khung thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn theo hướng giữ nguyên mức tối thiểu và tăng mức tối đa để tạo dư địa điều chỉnh chính sách khi cần thiết.
Bên cạnh đó, để khuyến khích hơn nữa việc sản xuất, nhập khẩu xăng sinh học (sản phẩm ít gây ô nhiễm hơn so với xăng gốc hóa thạch), cơ quan quản lý kiến nghị áp dụng mức thuế ưu đãi cho mặt hàng này.
Hiện nay, mặt hàng xăng sinh học phổ biến trên thị trường trong nước là xăng E5 RON 92 có hàm lượng etanol chiếm khoảng 5% và xăng gốc hóa thạch (xăng không chì) chiếm 95%.
Theo đó, Bộ Tài chính đề xuất quy định mức thuế BVMT ưu đãi để đảm bảo số thuế thu phải nộp đối với xăng sinh học phải thấp hơn so với số thuế thu phải nộp theo cách tính hiện hành.
Ý kiến của Bộ Tài chính khá bất ngờ, bởi tại dự thảo lần 2 Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn trong năm 2023, Bộ Tài chính đề xuất mức thuế BVMT với xăng giảm từ 4.000 đồng/lít xuống mức sàn 1.000 đồng/lít; nhiên liệu bay giảm từ 3.000 đồng/lít xuống mức sàn 1.000 đồng/lít; dầu diesel giảm từ 2.000 đồng/lít xuống mức sàn 500 đồng/lít; dầu mazut, dầu nhờn giảm từ 2.000 đồng/lít xuống mức sàn 300 đồng/lít; mỡ nhờn giảm từ 2.000 đồng/kg xuống mức sàn 300 đồng/kg; dầu hỏa giảm từ 1.000 đồng/lít xuống mức sàn 300 đồng/lít.
Bộ Tài chính đánh giá, việc giảm mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn sẽ góp phần kìm hãm sự tăng giá bán lẻ xăng dầu trong nước, từ đó góp phần giảm chỉ số CPI, kiềm chế lạm phát và hạn chế tác động tiêu cực đến nền kinh tế khi giá xăng dầu vẫn còn ở mức cao.
Theo Bộ Tài chính, do giá bán lẻ xăng dầu trong nước phụ thuộc chủ yếu vào giá xăng dầu thành phẩm thế giới nên mức giảm giá bán lẻ xăng dầu trong nước sẽ phụ thuộc vào tình hình biến động của giá xăng dầu thành phẩm thế giới. Tuy nhiên, giảm thuế BVMT đối với xăng dầu cũng sẽ góp phần hỗ trợ người dân và doanh nghiệp trong bối cảnh giá xăng dầu vẫn còn ở mức cao.
Tháng 1/2023, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 30/2022/UBTVQH 15, trong đó quy định thuế BVMT đối với xăng, trừ etanol là 2.000 đồng/lít (tăng hơn 1.000 đồng/lít so với cùng kỳ 2022, nhưng vẫn thấp hơn mức kịch khung 4.000 đồng/lít các năm trước).
Các loại dầu diesel, nhiên liệu bay, mazut, dầu nhờn, mỡ nhờn được tính thuế BVMT từ 1.000 đồng/lít (kg), riêng dầu hoả là 600 đồng/lít.
Trước đó, trong năm 2022, do tác động nặng nề của đại dịch Covid-19, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã nhiều lần cho giảm thuế BVMT với xăng dầu để hỗ trợ nền kinh tế, người dân, mức thuế thấp nhất của thuế BVMT có lúc xuống 600 đồng-1.000 đồng/lít (kg), tuỳ loại xăng dầu.
Thanh Hoa