Theo Nghị định 67, 4 ngân hàng có vốn nhà nước đã cho ngư dân vay hơn 10.000 tỷ đồng, nhưng nợ xấu đang tăng nhanh với 39 trường hợp đang khởi kiện chủ tàu ra tòa.
Nợ xấu tăng 27,8%
Báo cáo mới đây của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) về tình hình cho vay hỗ trợ ngư dân đánh bắt xa bờ theo Nghị định 67 cho biết đến hết ngày 31/12/2017 (thời điểm dừng ký kết mới hợp đồng cho vay đóng mới, nâng cấp tàu), các ngân hàng đã ký hợp đồng tín dụng đối với ngư dân để cho vay đóng mới, nâng cấp 1.177 tàu, trong đó có 1.031 tàu đóng mới và 146 tàu nâng cấp.
Theo số liệu, Bộ NN&PTNT phân bổ cho các địa phương giai đoạn 2014 - 2020 với tổng số tiền cam kết cho vay đạt trên 11.700 tỷ đồng. Đến cuối tháng 9/2019, dư nợ cho vay theo chương trình đạt 10.270 tỷ đồng.
Tuy nhiên, NHNN cho biết nợ xấu cho vay theo Nghị định 67 hiện nay có xu hướng tăng nhanh tại hầu hết các tỉnh, thành phố ven biển.
Cụ thể, nợ xấu bắt đầu phát sinh từ năm 2017 tại 11 tỉnh, thành phố với tỷ lệ 3%; tăng lên 17% vào cuối năm 2018 và đến nay là 27,8% tại 27 tỉnh, thành phố ven biển.
Theo NHNN, có một số nguyên nhân khách quan, bất khả kháng dẫn đến việc ngư dân không trả được nợ vay như: một số tàu đóng xong đi vào hoạt động đạt hiệu quả thấp; chi phí vận hành khai thác, khấu hao của tàu vỏ thép lớn, trong khi trình độ kỹ thuật của chủ tàu và lao động trên tàu còn hạn chế, một số ngư dân chưa có kinh nghiệm khai thác ở các vùng biển xa; giá bán hải sản không tăng dẫn đến hiệu quả thấp, thậm chí lỗ… Bên cạnh đó, còn do nhiều ngư dân có thái độ chây ì, thiếu trách nhiệm trả nợ ngân hàng, coi đây là nguồn vốn ưu đãi của Nhà nước.
Trước thực trạng này, lãnh đạo các ngân hàng cho rằng nếu không đánh giá lại và tháo gỡ kịp thời những bất cập phát sinh trong quá trình thực hiện, hệ lụy nợ xấu không chỉ ảnh hưởng đến ngành ngân hàng mà cả nền kinh tế.
NHNN cho biết đối với các ngư dân không trả được nợ ngân hàng do nguyên nhân khách quan, bất khả kháng, NHNN đã chỉ đạo các ngân hàng thương mại tạo điều kiện hỗ trợ ngư dân có nhu cầu chuyển đổi chủ tàu do không đủ năng lực tiếp tục đánh bắt. Đồng thời, nắm bắt các khó khăn, kiến nghị của ngư dân để phối hợp với các cơ quan liên quan xử lý.
Như tại Agribank, ngân hàng áp dụng nhiều biện pháp như cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ cho khách hàng; tìm kiếm các khách hàng chuyển đổi theo cơ chế chuyển đổi chủ tàu, tạo điều kiện để khách hàng vay vốn lưu động cho các chuyến biển để tạo nguồn thu trả nợ… Tuy nhiên, đến thời điểm này, hoạt động thu hồi nợ của ngân hàng vẫn gặp rất nhiều gian truân.
 |
|
Nợ xấu cho vay theo Nghị định 67 ngày càng gia tăng |
Khởi kiện chủ tàu chây ì
Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng thẳng thắn chia sẻ quan điểm NHNN luôn chỉ đạo các ngân hàng thương mại phải tạo điều kiện cũng như có cơ chế tháo gỡ khó khăn cho khách hàng khi họ gặp phải rủi ro bất khả kháng. Còn đối với trường hợp cố tình chây ì, không trả nợ, cần phải xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Đặc biệt, trường hợp cần thiết, các ngân hàng có biện pháp xử lý phù hợp như khởi kiện theo quy định.
Theo báo cáo của 4 ngân hàng thương mại nhà nước, hiện có 39 trường hợp đang khởi kiện chủ tàu ra tòa.
Chẳng hạn, mới đây, BIDV chi nhánh Quảng Trị đã khởi kiện một số ngư dân vay vốn theo Nghị định 67 do có những khoản nợ xấu đã kéo dài gần 2 năm.
Ông Hà Sỹ Đồng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị, Trưởng ban chỉ đạo thực hiện Nghị định 67 tỉnh Quảng Trị, cho biết sẽ có chỉ đạo các ngành, địa phương đôn đốc các chủ tàu thực hiện đúng hợp đồng, nếu không thì phải thực hiện các biện pháp xử lý theo đúng quy định của pháp luật.
“Ngư dân đã được hưởng các chính sách ưu đãi của Nhà nước rồi thì phải có trách nhiệm trả gốc, lãi cho ngân hàng, nếu không thì sẽ không được hưởng các chính sách ưu đãi kế tiếp, đồng thời phải bị xử lý theo quy định của pháp luật”, ông Đồng nói.
NHNN cho biết đã rà soát, báo cáo Thủ tướng Chính phủ và đề xuất đẩy nhanh việc thực hiện một số giải pháp đồng bộ từ các bộ, ngành Trung ương đến chính quyền địa phương các cấp, các hiệp hội nhằm hỗ trợ ngư dân, hỗ trợ ngân hàng thương mại thu hồi nợ vay, hạn chế nợ xấu gia tăng.
Ngoài ra, đối với trường hợp ngư dân muốn chuyển đổi nghề do nghề khai thác hiện tại không hiệu quả, NHNN đã đề nghị Bộ NN&PTNT làm việc và thống nhất với Bộ Tài chính và các đơn vị liên quan hoặc báo cáo để xin ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ để thông báo cho người dân được biết.
Huyền Anh
