Báo cáo tháng 5/2022 vừa được bộ phận nghiên cứu tại Chứng khoán Vietcombank (VCBS) phát hành đưa ra đánh giá: Những rủi ro và bất định từ yếu tố bên ngoài như: Cục dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất và áp lực từ lạm phát sẽ là “bài toán” khó trong điều hành chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước (NHNN).
Trong bối cảnh đó, NHNN đã lựa chọn phương án duy trì mức thanh khoản vừa phải trên thị trường liên ngân hàng, đảm bảo hài hòa tăng trưởng tín dụng với các mục tiêu điều hành kinh tế vĩ mô trong khi vẫn quản lý sát sao, chặt chẽ vấn đề dịch chuyển vốn, tiền tệ sang thị trường bất động sản hay các thị trường khác.
 |
|
Lãi suất huy động tại nhiều ngân hàng đã nhích lên từ 0,1 - 0,3%/năm trong những ngày đầu tháng 5. |
“Cho đến thời điểm này, lựa chọn của NHNN vẫn đang cho thấy sự hợp lý, linh hoạt nhất định trong bối cảnh tình hình chung trên thế giới, đặc biệt là lạm phát chưa xác định thời điểm chuyển biến tích cực hơn”, báo cáo nêu.
Cụ thể, các rủi ro mang tính chất địa chính trị đi kèm với xu hướng trung hòa dần chính sách tiền tệ nới lỏng trên thế giới là các yếu tố chính tạo nên mặt bằng lợi suất liên ngân hàng cao hơn 1-1,2% so với cùng kỳ.
Điển hình, lãi suất liên ngân hàng tăng trong tháng 4, duy trì 2,3% - 2,73% đối với các kỳ hạn qua đêm đến 3 tháng. Cùng với đó, NHNN bơm ròng 1.648,38 tỷ đồng thông qua nghiệp vụ thị trường mở.
Quan sát của VnBusiness, sau khi lãi suất liên ngân hàng bật tăng lên mức trên 2%/năm từ tháng 3, tiếp tục duy trì ở ngưỡng này. Tính đến 12/5, mặt bằng lãi suất bình quân liên ngân hàng kỳ hạn qua đêm đứng ở 2,07%, 1 tuần 2,26% và 3 tháng lên tới 2,9%.
Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng: "mục tiêu điều hành gặp nhiều thách thức", đến từ các yếu tố như: áp lực lạm phát đang hiện hữu (theo nhiều tổ chức dự báo lạm phát lên tới 4,5% trong năm 2022); giá nguyên nhiên vật liệu hàng hóa trên thế giới tăng nóng cũng hạn chế phần nào khả năng can thiệp của nhà điều hành.
Trong bối cảnh đó, lãi suất liên ngân hàng nhiều khả năng sẽ duy trì xung quanh mặt bằng hiện tại và sẽ mất khoảng thời gian đáng kể trước khi có thể dần hạ nhiệt. "Mặt bằng lãi suất liên ngân hàng năm 2022 sẽ cao hơn khoảng 1%-1,5% so với năm trước đó", VCBS nhận định.
Trái ngược với nhận định của VCSB, một số chuyên gia cho rằng, diễn biến lãi suất liên ngân hàng rất khó để duy trì mặt bằng hiện tại. Bởi hiện có khoảng 68 - 70% ngân hàng trung ương các nước đã tăng lãi suất, Việt Nam cũng khó để đi ngược xu hướng. Ngoài ra, khi USD tiếp tục duy trì đà tăng giá thì việc NHNN bán USD để ổn định sẽ gây áp lực lên thanh khoản VND, kéo theo lãi suất đi lên.
Theo giới phân tích tài chính, trong tháng 5/2022, nhiều khả năng cầu tín dụng duy trì tốt (4 tháng đầu năm tín dụng tăng 6,75% so với cuối năm 2021). Trong bối cảnh tín dụng duy trì tăng, đồng thời nghiệp vụ bán USD của NHNN có thể tiếp tục thực hiện sẽ tác động tới thanh khoản VND trong hệ thống. Ngoài ra, một lượng lớn tín phiếu đến hạn thanh toán vào ngày 13/5 có thể tạo áp lực thanh khoản và ảnh hưởng tới mặt bằng lãi suất liên ngân hàng trong tuần tới.
Tại toạ đàm về dự báo kinh tế 2022 - 2023 vừa tổ chức, TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia kinh tế trưởng BIDV cho biết, giá cả lạm phát toàn cầu tăng khiến cho các nước rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan, nghĩa là nếu muốn kiểm soát lạm phát phải tăng lãi suất và giảm bớt chính sách về tài khóa và tiền tệ nhưng điều này sẽ làm giảm tốc độ tăng trưởng. Việt Nam trong bối cảnh tương tự.
Về thị trường dân cư, các ngân hàng tại Việt Nam cũng đã và đang tăng lãi suất huy động. Tuy nhiên, ông Lực kỳ vọng lãi suất đầu ra vẫn giữ được ổn định. "Mặt bằng lãi suất đầu tư cơ bản giữ ổn định là thành công trong năm nay. Riêng lãi suất đầu ra, Chính phủ và Thống đốc NHNN đều yêu cầu ổn định, giảm thì cực khó vì cả thế giới tăng, Việt Nam đầu vào cũng tăng, làm sao có thể giảm đầu ra?", ông Lực nói.
Thanh Hoa
