Chia sẻ với Vnbusiness, ông Đinh Xuân Nam – Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX Nông nghiệp Vân Trà cho biết, HTX nhận được sự quan tâm sát sao của Liên minh HTX tỉnh Ninh Bình, hỗ trợ xây dựng mô hình sản xuất theo chuỗi, ứng dụng khoa học kỹ thuật đối với sản phẩm rau má với tổng kinh phí 700 triệu đồng, trong đó Nhà nước hỗ trợ 500 triệu đồng, còn lại là vốn của HTX.
Chọn hướng đi phù hợp
Nằm nép mình bên những đồi núi cao chập chùng, nghề làm nông đã gắn liền với biết bao thế hệ con người ở vùng đất Yên Thắng nơi đây. Với hơn 3.000 ha đất nông nghiệp, nếu như trước đây bà con nông dân chỉ biết đến việc cày cấy trồng lúa và trồng rau hoa màu các loại, nhưng cũng bị phụ thuộc rất nhiều vào tình hình thời tiết mà mùa vụ không được đảm bảo, có khi được khi không. Thì nay, sau khi mạnh dạn đưa mô hình trồng cây rau má vào thay thế cho những diện tích trồng cây rau màu kém hiệu quả, bước đầu cho thấy hiệu quả kinh tế cao, hứa hẹn đây là một cây trồng đem lại nguồn thu nhập khá cho người dân địa phương.
Hiện nay, HTX Nông nghiệp Vân Trà đang có 9 đội với 1.305 hộ sản xuất thường xuyên. HTX đang duy trì khoảng 8 ha trồng rau má quanh năm, thu hoạch được khoảng 200 tấn rau má tươi một năm.
Theo chia sẻ của ông Nam, HTX vẫn duy trì một phần quỹ đất để trồng các loại cây lương thực truyền thống, còn lại phần lớn các hộ sản xuất tham gia HTX đều chuyển dần sang trồng cây rau má nhằm đảm bảo được chuỗi cung ứng phục vụ cho việc sản xuất sản phẩm bột rau má.
Ban đầu chỉ là vài hộ trồng nhỏ lẻ từ năm 2017, sau vài năm đến nay cây rau má đã trở thành cây trồng chủ lực, đem lại giá trị kinh tế cao đối với thành viên HTX. Toàn bộ quy trình trồng đều tuân thủ chặt chẽ các quy tắc an toàn vệ sinh thực phẩm, áp dụng quy trình sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, chủ động trong việc ủ phân hữu cơ, bón phân cải tạo đất sau mỗi lần thu hoạch, giúp vừa tăng dinh dưỡng, vừa tạo độ tơi xốp cho đất. Năm 2021, cây rau má của HTX đã được Chi cục trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Ninh Bình chứng nhận rau an toàn.
Nói về cây rau má của HTX, ông Nam bộc bạch: “Nhằm đổi mới phương thức sản xuất và tận dụng quỹ đất nông nghiệp, HTX đã mạnh dạn thực hiện chuyển đổi hơn 4 ha đất trồng cây rau màu kém hiệu quả sang trồng cây rau má và bước đầu đã đem lại hiệu quả cao. Mỗi đợt thu hoạch rau má đều đạt được 7-8 lứa rau má, với mỗi lứa đạt khoảng 3 tạ rau má tươi, từ diện tích trồng thử nghiệm đã giúp đem lại tổng doanh thu bình quân cho HTX là khoảng 2 tỷ đồng, chia ra riêng mỗi hộ gia đình đều có thu nhập từ 100 triệu đồng, có hộ diện tích lớn cho thu nhập từ 200 đến 300 triệu đồng/năm”.
Mạnh dạn chuyển đổi để ‘thắng lớn’
Lý giải cho việc chọn cây rau má là loại rau chủ lực để phát triển và áp dụng kỹ thuật công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp thời đại mới, những người nông dân trong HTX chia sẻ: “Cây rau má là loại rau quen thuộc với người tiêu dùng, lại có tính thích nghi cao, theo công dụng dân gian có thể chữa được nhiều bệnh. Trước đây do nhu cầu về loại rau này không nhiều nên bà con nơi đây chủ yếu tận dụng cây rau má mọc hoang dã trong tự nhiên. Đến nay, người tiêu dùng ngày càng quan tâm và chú trọng đến các loại thực phẩm bảo vệ sức khỏe, tăng tuổi thọ trung bình bởi vậy cây rau má đã trở thành một loại rau được yêu thích và sử dụng thường xuyên”.
Nhận thấy được tiềm năng từ cây rau má, HTX cũng như thành viên xác định coi cây rau má là cây trồng chủ lực song song với cây lúa nên tích cực trao đổi, học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm chăm sóc giúp cây trồng sinh trưởng, phát triển tốt, cho năng suất cao.
 |
|
HTX Nông nghiệp Vân Trà (xã Yên Thắng, tỉnh Ninh Bình) mạnh dạn đưa mô hình trồng cây rau má vào thay thế cho những diện tích trồng cây rau màu kém hiệu quả, bước đầu cho thấy hiệu quả kinh tế cao. |
Mặc dù mới được đưa vào trồng đại trà trên diện tích lớn được một vài năm, song đến nay cây rau má đã cho thấy thế mạnh vượt trội về sức tiêu thụ trên thị trường, nâng cao giá trị nông sản và góp phần giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho bà con nông dân trong HTX.
Với lợi thế trồng rau má tươi quanh năm, cộng thêm vào đó là việc được hỗ trợ ứng dụng các công nghệ cao trong chế biến, bảo quản và sản xuất nên sản phẩm bột rau má của HTX Nông nghiệp Vân Trà được đánh giá có tiềm năng lớn cạnh tranh được với các sản phẩm bột rau má không rõ nguồn gốc đang trôi nổi trên thị trường.
HTX đã áp dụng kỹ thuật hiện đại nhất trong việc giữ trọn vẹn được độ tươi ngon của sản phẩm, sau khi rau má tươi được rửa sạch sẽ đưa vào sấy lạnh trong 24 giờ, độ ẩm tối ưu trong máy sấy lạnh sẽ giúp rau má giữ nguyên được dược tính, cùng với đó kết hợp đèn UV diệt khuẩn sẽ giúp sản phẩm sau chế biến bảo quản được lâu hơn. Tiếp theo rau má sẽ được đưa vào nghiền bằng cối đá granite thêm 12 giờ nữa nhằm giữ được nguyên bản mùi vị và màu sắc. Mọi quy trình từ khâu sản xuất đến đóng gói bao bì đều khép kín và được đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Theo tính toán để làm ra 1kg sản phẩm bột rau má thì cần khoảng 10kg nguyên liệu, với giá bán khoảng 1,5 triệu đồng/kg.
Với những bước chuyển lớn sau khi tập trung phát triển vào sản phẩm rau má, HTX Nông nghiệp Vân Trà đã vinh dự đạt được những bằng khen của lãnh đạo huyện nói riêng và lãnh đạo tỉnh nói chung. Đặc biệt trong đó là bằng khen của tỉnh Ninh Bình trao tặng cho đơn vị hoàn thành xuất sắc kinh tế xã hội trong năm 2022 vừa rồi.
Ngoài ra, HTX cũng tự hào khi là đơn vị đảm bảo được thu nhập trung bình cho khoảng 40 người lao động là thành viên thường xuyên phục vụ các công tác chủ chốt của HTX, với bình quân thu nhập hằng tháng dao động từ 5-6 triệu đồng.
Tìm hướng giải quyết khó khăn để phát triển
Tuy có những thành tích nổi trội trong thời gian vừa qua, song HTX cũng vẫn đang gặp một số khó khăn trong vấn đề nguồn cán bộ cũng như tiếp cận nguồn vốn duy trì.
Về vấn đề nguồn cán bộ phục vụ công tác của HTX, do số lượng công việc hành chính cần phải giải quyết rất nhiều, cùng với mức lương cơ bản chưa đủ cao, dẫn đến việc các cán bộ trong HTX khó gắn bó lâu dài.
Đối với việc tiếp cận nguồn vốn vay duy trì, HTX cũng đã nhận được sự quan tâm sát sao của lãnh đạo Liên minh HTX tỉnh Ninh Bình trong việc chủ động hỗ trợ nguồn vốn cũng như đầu tư hệ thống nhà xưởng, máy sấy lạnh, máy nghiền, máy rửa, máy vắt, máy đóng gói bao bì sản phẩm phục vụ sản xuất chế biến bột rau má... Song lãnh đạo và các thành viên trong HTX vẫn mong muốn ‘cánh cửa’ nguồn vốn vay được rộng mở hơn, để HTX có thể chủ động đầu tư, mở rộng và phát triển thêm quy mô của nhà xưởng chế biến, góp phần đóng góp giá trị kinh tế cao hơn cho địa phương.
Ngoài ra hiện nay, sản phẩm bột rau má mang thương hiệu của HTX Nông nghiệp Vân Trà đang trong quá trình hoàn thiện tem mác truy xuất nguồn gốc và đăng ký tham gia chứng nhận OCOP của tỉnh, bước đầu đã được đánh giá cao từ hương vị đến bao bì sản phẩm. Dự kiến trong thời gian tới sẽ chính thức nhận được chứng nhận OCOP cho sản phẩm ‘Bột rau má Vân Trà’.
Tuy nhiên theo chia sẻ của ông Nam, thời điểm hiện tại sản phẩm bột rau má của HTX vẫn chỉ giới hạn trong việc phân phối nhỏ lẻ qua các đơn vị trung gian, và một số các gian hàng trưng bày sản phẩm OCOP của tỉnh Ninh Bình.
Vì vậy trong thời gian tới, kế hoạch của HTX Nông nghiệp Vân Trà là sẽ tiếp tục tập trung phát triển sản phẩm chủ lực là bột rau má bằng cách tích cực tham gia các hội chợ quảng bá sản phẩm, cũng như liên hệ, làm việc với các chuỗi siêu thị vừa và nhỏ để dần đưa bột rau má hữu cơ trở thành sản phẩm được đón nhận nhiệt tình đối với người tiêu dùng nội địa.
Thanh Uyên – Phạm Hòa
