Nam Định hiện có 477 HTX và quỹ TDND, trong đó có tới 337 HTX nông nghiệp, chăn nuôi, thủy sản, sản xuất muối, nấm và sinh vật cảnh. Ngoài 41 quỹ TDND không cần chuyển đổi theo Luật và một số HTX có chỉ đạo riêng, toàn tỉnh còn 401 HTX cần phải tổ chức lại theo quy định Luật HTX 2012.
Tỉnh chỉ đạo 5 nội dung
Từ kết quả chủ động tham mưu của Liên minh HTX tỉnh Nam Định, Tỉnh ủy và UBND tỉnh đã ban hành các chỉ thị triển khai Kết luận 56 của Bộ Chính trị, thực hiện Luật HTX 2012, trong đó tập trung cao độ vào công tác tổ chức lại HTX.
Sở NN&PTNT Nam Định đã chủ trì phối hợp với Liên minh HTX tỉnh chính thức ban hành Hướng dẫn 420, ngày 4/7/2014, về tổ chức đại hội thành viên HTX nông nghiệp nhiệm kỳ 2014 - 2019 gắn với chuyển đổi HTX theo Luật 2012. Hướng dẫn 420 yêu cầu các cấp ngành và HTX phải xây dựng phương án chuyển đổi HTX bảo đảm đầy đủ 5 nội dung tổ chức lại, bao gồm thay đổi tên gọi HTX phù hợp với ngành nghề hoạt động, tổ chức bộ máy quản lý, mô hình hoạt động, quản lý tài chính và thành viên góp vốn.
Thực tế, hầu hết ở cấp xã đều thành lập Ban chỉ đạo đại hội HTX nhiệm kỳ gắn với chuyển đổi HTX do Bí thư Đảng ủy hoặc Chủ tịch UBND xã làm trưởng ban và Chủ nhiệm HTX làm phó ban, cùng nhiều ủy viên khác ở các ban ngành và đoàn thể của xã.
Trước chuyển đổi HTX theo Luật HTX 2012, Nam Định có 323 HTX nông nghiệp, diêm nghiệp có yêu cầu cần tổ chức lại. Về quy mô có 128 HTX toàn xã, 195 HTX thôn và liên thôn, với 98% số hộ nông dân trên địa bàn tham gia HTX, tức là thực trạng “xã viên cả làng”.
Kết quả chuyển đổi đến tháng 11/2015, toàn tỉnh có 182 HTX đã làm đại hội thành viên, trong đó có 135 HTX chuyển đổi đủ 5 nội dung theo Hướng dẫn 420 của tỉnh, 31 HTX chuyển 4 nội dung và 16 HTX đạt 3 nội dung… Hiện, có 96 HTX đã được cấp Giấy đăng ký HTX theo Luật HTX 2012.
|
Liên minh HTX tỉnh Nam Định chúc mừng đại hội chuyển đổi HTX
Những phát sinh
Thời gian qua, các huyện ở Nam Định đều tiếp thu tinh thần chỉ đạo của tỉnh về thành lập Ban chỉ đạo phát triển KTTT cấp huyện, hoặc Ban chỉ đạo đại hội HTX nông nghiệp, có các tiểu ban giúp việc, đồng thời triển khai đến cấp ủy, chính quyền xã và các chủ nhiệm HTX trên địa bàn.
Tuy vậy, theo Liên minh HTX tỉnh, phát sinh đến nay là mỗi huyện lại có quan điểm chỉ đạo khác nhau, cả về thời điểm tổ chức đại hội và chủ trương lãnh đạo nội dung chuyển đổi HTX. Ngoài huyện Nam Trực và Tp.Nam Định chưa rõ quan điểm, còn lại các huyện trên địa bàn tỉnh tập trung vào 3 xu thế chuyển đổi HTX.
Cụ thể, nhóm một có 5 huyện (Giao Thủy, Xuân Trường, Trực Ninh, Nghĩa Hưng và Vụ Bản) đều chỉ đạo các HTX hiện có phải xây dựng phương án chuyển đổi đủ 5 nội dung theo Hướng dẫn 420 của tỉnh. Nhóm hai có 2 huyện Ý Yên và Mỹ Lộc, theo xu thế buông lỏng chỉ đạo đại hội HTX ở tình trạng “bình mới rượu cũ”, để các HTX tự thân vận động, các nội dung chưa chuyển đổi sẽ tự điều chỉnh dần sau đại hội đến thời điểm trước 1/7/2016.
Riêng nhóm ba, là huyện Hải Hậu, có quan điểm làm mới toàn bộ HTX. Huyện này ưu tiên thực hiện chính sách cán bộ HTX hiện hành, xử lý vốn quỹ hiện có HTX viên, tài sản không chia bàn giao cho UBND xã quản lý sử dụng.
Qua tham khảo ý kiến lãnh đạo Sở NN&PTNT và Liên minh HTX tỉnh, huyện Hải Hậu chỉ đạo các HTX phấn đấu trong đầu năm 2016 (trước Tết âm lịch) sẽ tiến hành đại hội kết thúc nhiệm kỳ HTX và có thể hiểu đến đây HTX cũ dừng hoạt động. Tiếp đó, huyện tổ chức các nhóm sáng lập viên, vận động các hộ nông dân tham gia thành viên HTX mới, vận hành quy trình phát triển mới các HTX đúng với quy định của Luật HTX 2012.
Theo đánh giá của Liên minh HTX tỉnh, nguyên nhân những khác biệt trên chủ yếu do nhận thức HTX kiểu mới của cán bộ địa phương còn hạn chế. Một số cấp ủy chính quyền chưa hiểu giá trị mô hình kinh tế HTX, chưa có đồng cảm trong nhận thức về nguyên nhân sâu xa dẫn đến những trì trệ của HTX là do tác động quá trình dài bao cấp, đòi hỏi cần có lộ trình dài mới thoát khỏi yếu kém. Ở một số nơi, chính quyền cơ sở còn can thiệp sâu vào hoạt động HTX, nên chưa thực sự tạo điều kiện và môi trường tốt nhất cho HTX phát triển.
Lưu Đoàn
