Liên minh HTX Việt Nam là tổ chức đại diện, hỗ trợ phát triển kinh tế hợp tác (KTHT), HTX. Thời gian qua, Liên minh đã tổ chức triển khai nhiều hoạt động nhằm củng cố, đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả KTHT, HTX, góp phần thúc đẩy tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo mô hình tăng trưởng mới, hướng phát triển bền vững, nâng cao giá trị gia tăng và tạo thêm thu nhập cho người dân.
Hiện nay, khu vực KTHT, HTX chiếm gần 4,8% GDP chưa tính đến giá trị gia tăng HTX mang lại cho các thành viên và đóng góp của 95.000 tổ hợp tác.
Chưa tương xứng với tiềm năng
Theo báo cáo của 63 Liên minh HTX tỉnh, thành phố, tại thời điểm 30/6/2018, cả nước có 21.026 HTX đang hoạt động (tăng 934 HTX so với cuối năm 2017) trong đo quá nửa là HTX nông nghiệp và dịch vụ nông nghiệp (nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản, diêm nghiệp). Tuy nhiên, chỉ có hơn 9.000 HTX (45%) hoạt động hiệu quả, còn lại là trung bình yếu.
Tính đến hết tháng 6/2018, các HTX nông nghiệp có 4,1 triệu thành viên, doanh thu bình quân 980 triệu đồng/HTX/năm.
Các HTX nông nghiệp được thành lập và hoạt động gắn với các sản phẩm chủ lực của vùng đã góp phần nâng cao giá trị sản phẩm trên một đơn vị diện tích đất sản xuất. Tuy nhiên, các HTX nông nghiệp hiện vẫn chủ yếu tập trung tổ chức các dịch vụ thiết yếu phục vụ các thành viên
Như vậy, tuy số lượng, chất lượng của HTX, Liên hiệp HTX, tổ hợp tác có tăng nhưng vẫn chưa tương xứng với tiềm năng và yêu cầu của nền kinh tế.
Nguyên nhân là do tư duy kinh tế bao cấp trông chờ ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước vẫn còn khá phổ biến, đất đai xé lẻ, manh mún, vẫn còn hạn chế trong áp dụng khoa học công nghệ vào sản xuất.
Phần lớn các HTX đều thiếu vốn đầu tư sản xuất kinh doanh và gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn vay của các tổ chức tín dụng, do đó hiệu quả sản xuất kinh doanh không cao.
Trình độ về quản trị của cán bộ HTX nông nghiệp rất hạn chế khi có khoảng 60% chưa học hết THPT; thiếu đội ngũ cán bộ khoa học kỹ thuật để tư vấn, hướng dẫn kỹ thuật cho các thành viên…
Để phát triển HTX trong bối cảnh toàn cầu hóa cần tăng cường quản trị |
Chia sẻ kinh nghiệm từ Hà Lan
Dựa trên thực tiễn về những hạn chế trong quá trình xây dựng và phát triển HTX nông nghiệp trong thời kỳ mới, Liên minh HTX Việt Nam phối hợp với Tổ chức Hỗ trợ phát triển nông nghiệp Hà Lan (Agriterra) tổ chức Hội thảo Phát triển HTX với nông nghiệp, nông dân và nông thôn trong bối cảnh toàn cầu hóa – giải pháp tăng cường quản trị trong HTX.
Agriterra được thành lập bởi các tổ chức và HTX nông nghiệp của Hà Lan. Đây là tổ chức nông nghiệp quốc tế, đang cung cấp những tư vấn và chuyên gia cho các HTX, các tổ chức nông dân tại các nước đang phát triển.
Mục tiêu của Agriterra là hỗ trợ các tổ chức nông dân trong việc nâng cao khả năng kinh doanh của các thành viên, cải thiện thu nhập và lợi ích của các thành viên, tạo ra môi trường hợp tác một cách có lợi, cũng như hỗ trợ xây dựng các kế hoạch đầu tư để mang lại lợi nhuận cho các thành viên.
Từ năm 2003, Agriterra đã tiến hành hợp tác với Trung ương Hội Nông dân Việt Nam và một số Hội Nông dân các tỉnh, thành phố. Năm 2016, các chuyên gia của Agriterra bắt đầu khảo sát và nhận thấy cần thiết hợp tác toàn diện với Liên minh HTX Việt Nam.
Qua 2 năm triển khai chương trình hợp tác, Agriterra đã hỗ trợ, kết nối với 16 đơn vị, đầu tư hàng triệu USD cùng với Liên minh HTX Việt Nam hình thành chương trình hợp tác phát triển HTX…
Năm nay, tại Hội thảo Phát triển HTX với nông nghiệp, nông dân và nông thôn trong bối cảnh toàn cầu hóa – giải pháp tăng cường quản trị trong HTX, Agriterra chia sẻ những bài học kinh nghiệm của Hà Lan trong tổ chức, quản lý và điều hành HTX, tăng cường sự quản trị trong HTX nhằm ứng phó với những tác động của quá trình toàn cầu hóa đối với phát triển HTX, nông nghiệp và nông thôn.
Đồng thời, làm rõ những cơ chế, chính sách, các chương trình phát triển HTX nông nghiệp và nông thôn của Việt Nam nhằm khuyến khích, hỗ trợ phát triển HTX nông nghiệp và nông thôn bền vững, nâng cao năng lực quản trị và xây dựng các mô hình chuỗi giá trị sản phẩm nông nghiệp…
Hội thảo cũng là cơ hội để xây dựng kế hoạch hợp tác lâu dài giữa Liên minh HTX Việt Nam và Agriterra trong thời gian tới.
Bạch Linh