Viện Khoa học Công nghệ Môi trường sau khi tìm hiểu, nghiên cứu các nội dung của dự thảo xin được tham gia góp ý Dự thảo Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng, với 3 nhóm ý kiến cụ thể.
Thứ nhất, cần khẳng định rõ vị trí và vai trò của khu vực HTX trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia.
Trong Dự thảo Báo cáo chính trị, đã chỉ ra hạn chế là khu vực doanh nghiệp chưa thực sự phát huy vai trò trung tâm trong hệ thống đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, đối với khu vực HTX, vấn đề này còn cấp thiết hơn. Nếu không có các giải pháp đặc thù, thì hàng triệu thành viên và người lao động, chủ yếu là lực lượng ở khu vực nông nghiệp, nông thôn, có nguy cơ đứng ngoài cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
 |
|
Ông Lê Tuấn An, Viện trưởng Viện Khoa học - Công nghệ Môi trường tham gia góp ý và Dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng. |
Vì vậy, trong mục 4 về phát triển môi trường và mục 7 về đột phá khoa học công nghệ của Dự thảo Báo cáo chính trị, bên cạnh việc nhấn mạnh vai trò của doanh nghiệp, cần bổ sung, làm rõ vai trò của HTX như một chủ thể quan trọng trong việc ứng dụng, lan tỏa khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Về Chương trình hành động, nội dung có đề cập đến việc ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số cho khu vực HTX, song mới dừng ở mức giải pháp chung. Do đó, chúng tôi thống nhất với ý kiến của các đại biểu khác và đề xuất xây dựng một Chương trình cụ thể về phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện cho khu vực HTX giai đoạn 2026 - 2030.
Thứ hai, xây dựng cơ chế cầu nối đưa chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo đến HTX.
Dự thảo đã xác định nhiều mục tiêu lớn về phát triển công nghệ lõi, công nghệ nguồn, trí tuệ nhân tạo (AI), vật liệu mới, năng lượng nguyên tử… Đây là những định hướng tầm chiến lược. Tuy nhiên, đối với khu vực hợp tác xã, nhu cầu công nghệ chủ yếu là các ứng dụng thực tiễn, phù hợp với quy mô, điều kiện hoạt động và đặc điểm tổ chức của kinh tế tập thể.
Vì vậy, chúng tôi kiến nghị trong mục 7 và mục 4 của Dự thảo, khi đề cập đến phát triển thị trường khoa học công nghệ và mối liên kết giữa Viện, Trường và Doanh nghiệp, cần bổ sung vai trò của các tổ chức đại diện như Liên minh HTX Việt Nam, các hội, hiệp hội ngành nghề, làm trung tâm kết nối, phổ biến tri thức, chuyển giao công nghệ và tư vấn chuyển đổi số cho khu vực HTX.
Về Chương trình hành động, đề nghị bổ sung thêm một nhiệm vụ riêng: xây dựng các nền tảng số dùng chung (Hệ sinh thái số dành riêng cho HTX.) Hệ thống này cần bao gồm các nền tảng về quản trị HTX, truy xuất nguồn gốc, xúc tiến thương mại, và sàn thương mại điện tử cho sản phẩm của HTX. Đây là hạ tầng số quan trọng để giúp khu vực này phát triển bền vững, hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế số quốc gia.
Thứ ba, ưu tiên chuyển đổi số trong quản trị nội bộ HTX. Chuyển đổi số không chỉ là xu hướng tất yếu, mà còn là giải pháp đột phá để nâng cao hiệu quả hoạt động, tính minh bạch và dân chủ trong HTX, đúng với tinh thần Nghị quyết số 57 và các quyết định của Chính phủ về chuyển đổi số quốc gia.
Do đó, trong mục 7 của Báo cáo chính trị, khi nói về phát triển công dân số và xã hội số, cần bổ sung nội dung “đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản trị nội bộ của các tổ chức HTX” và xem đây là giải pháp đột phá trong tổ chức, quản lý, điều hành.
Đối với Chương trình hành động, tại nhóm nhiệm vụ về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo số, hoặc tại mục về đột phá thể chế, đề nghị bổ sung cơ chế hành động của Nhà nước trong việc hỗ trợ kinh phí, đầu tư liên tục để phổ cập phần mềm quản trị HTX thông minh cho các HTX, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Đây là những đề xuất xuất phát từ thực tiễn hoạt động của khu vực KTTT, với mong muốn đưa công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trở thành động lực trọng yếu thúc đẩy phát triển HTX trong giai đoạn mới.
Lê Tuấn An
Viện trưởng Viện Khoa học - Công nghệ Môi trường VCA
