Mặc dù gặp nhiều bất lợi về thời tiết, xuất khẩu gạo của Việt Nam trong năm 2024 vẫn đạt được những kết quả đáng khích lệ. Theo Tổng cục Hải quan Việt Nam, xuất khẩu gạo nửa đầu tháng 7 tăng 17% về lượng và 30% về giá trị so với cùng kỳ năm trước. Giá xuất khẩu gạo bình quân đạt 612,3 USD/tấn, tăng 12% so với cùng kỳ.
Philippines tiếp tục là thị trường xuất khẩu lớn của gạo Việt Nam. Tại Philippines, dự báo lượng nhập khẩu gạo có thể đạt tới 4,5 triệu tấn trong năm 2024, cao hơn con số dự báo trước đây, và Việt Nam hiện chiếm tới 85% thị phần gạo nhập khẩu tại đây.
Indonesia dự báo nhu cầu nhập khẩu gạo của nước này sẽ tăng lên 5,18 triệu tấn trong năm 2024, tạo cơ hội lớn cho các doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt Nam. Các doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt Nam cũng đang tích cực mở rộng sang các thị trường mới như châu Phi và Trung Đông để tận dụng cơ hội từ nhu cầu ngày càng tăng.
Dự kiến sản xuất lúa cả nước năm 2024 sẽ đạt 43 triệu tấn, đảm bảo nhu cầu tiêu thụ trong nước và xuất khẩu khoảng 8 triệu tấn, thu về hơn 5 tỉ USD. Vụ hè thu, với năng suất ước đạt 6,2 tấn/ha, sẽ tiếp tục hỗ trợ hoạt động xuất khẩu gạo.
Dù gặp nhiều khó khăn do thời tiết khắc nghiệt, ngành gạo Việt Nam vẫn duy trì được sự ổn định. Các biện pháp hỗ trợ từ chính quyền và nỗ lực của nông dân đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo năng suất và chất lượng gạo, góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp nước nhà.
Việt Nam đang cạnh tranh để tăng thị phần gạo tại Philippines do nguồn cung trong nước suy yếu buộc Manila phải dựa vào hàng nhập khẩu từ các nước láng giềng. Philippines, nước nhập khẩu gạo lớn nhất thế giới, dự kiến xuất khẩu tới 4,1 triệu tấn gạo trong năm nay sau khi đã nhập khẩu 3,2 triệu tấn vào năm 2023, theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA).
Giá gạo xuất khẩu của Việt Nam dù có biến động nhưng vẫn duy trì ở mức cao so với cùng kỳ năm trước. Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam Lê Minh Hoan và Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Philippines Francisco Tiu Laurel Jr. đã nhất trí rằng Việt Nam sẽ cải thiện chất lượng gạo và tăng sản lượng để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của Philippines.
Mô hình thời tiết El Nino đã hạn chế sản xuất lương thực chính, đẩy giá lên cao và gây ra lạm phát. Để giảm bớt tác động đến người tiêu dùng trong nước, Manila đã cắt giảm thuế nhập khẩu gạo từ 35% xuống còn 15% vào tháng 6. Điều này thúc đẩy Việt Nam tận dụng nhu cầu nhập khẩu ngày càng tăng của Philippines.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam cũng đưa ra các biện pháp hỗ trợ sản xuất và xuất khẩu gạo, bao gồm cải thiện cơ sở hạ tầng, tăng cường nghiên cứu và ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, cũng như đẩy mạnh xúc tiến thương mại.
Việt Nam đang nỗ lực tăng cường chất lượng gạo xuất khẩu để cạnh tranh với các đối thủ như Thái Lan. Loại gạo trắng loại "25% tấm" của Việt Nam, loại gạo thường được Philippines mua, đã được báo giá ở mức 520 USD/tấn vào tuần trước, thấp hơn khoảng 30 USD/tấn so với loại gạo tương đương của Thái Lan.
Việt Nam cũng chú trọng nâng cao hiệu quả sản xuất thông qua việc sử dụng các giống lúa mới, áp dụng công nghệ hiện đại vào canh tác và thu hoạch. Điều này giúp nâng cao năng suất và giảm chi phí sản xuất, từ đó cải thiện khả năng cạnh tranh của gạo Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Thùy Linh