Kinh tế hợp tác, HTX với đặc điểm là nguồn vốn hạn chế, việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng là khó khăn để có thể duy trì hoặc mở rộng sản xuất kinh doanh, do đó chính sách đất đai cần phù hợp với khu vực kinh tế này.
Để khơi thông chính sách
Chính sách đất đai đối với doanh nghiệp nói chung và HTX nói riêng qua các thời kỳ đã từng bước được hoàn thiện và thể hiện sự tiến bộ góp phần tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho hoạt động kinh doanh của các HTX, từ những quy định về giao đất, cho thuê, chuyển nhượng mục đích sử dụng đất đến việc mở rộng các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, kế thừa, thế chấp và góp vốn bằng giá trị quyền sử dụng đất để sản xuất kinh doanh đã giúp cho các HTX yên tâm đầu tư, bảo vệ và khai thác sử dụng đất có hiệu quả. Quyền sử dụng đất đai đã trở thành một nguồn lực tài chính để HTX đầu tư sản xuất.
Chính sách đất đai sẽ tạo ra sản phẩm hàng hóa có quy mô lớn (Ảnh: TL) |
Bà Nguyễn Thị Phương Hoa, Thứ trưởng Bộ TN&MT đánh giá, đến nay, cả nước đã cơ bản hoàn thành việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với loại đất chuyên dùng với diện tích đã cấp 629.275 ha, đạt tỷ lệ 87,3% trên diện tích cần cấp. Kết quả này đã tạo điều kiện cho HTX thực hiện quyền của mình theo quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, sau 6 năm thi hành Luật Đất đai, trên cơ sở thực tế triển khai thi hành Luật cho thấy những yêu cầu, thách thức cần phải tiếp tục nghiên cứu và giải quyết nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác quản lý, sử dụng đất.
Theo ông Nguyễn Văn Đoàn, Cục trưởng Cục Phát triển HTX (Bộ KH&ĐT): Việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất còn vướng mắc do quy định về quyền thế chấp sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất theo quy định Luật Đất đai 2013 vẫn còn thiếu linh hoạt trong việc hỗ trợ tài chính cho HTX khi thế chấp tại tổ chức tín dụng. Nhiều HTX hiện đang quản lý sử dụng đất không có giấy tờ pháp lý về đất đai. Bên cạnh đó, có trường hợp không ít HTX chỉ tồn tại trên danh nghĩa, không có hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoặc không đăng ký kinh doanh hoặc có quy mô nhỏ, đang quản lý đất đai nhưng khó xử lý thu hồi.
Cần cơ chế tiếp cận
Để phát triển nông nghiệp công nghệ cao cần chính sách đất đai được công khai, minh bạch (Ảnh: TL) |
Pháp luật đất đai 2013 đã có nhiều đổi mới, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác quản lý, sử dụng đất. Tuy nhiên, pháp luật đất đai, pháp luật đầu tư, pháp luật đấu thầu và một số pháp luật khác có liên quan vẫn chưa quy định thống nhất về việc HTX được quyền tiếp cận đất đai như: Luật Đất đai chỉ quy định các trường hợp phải áp dụng hoặc không áp dụng đấu giá quyền sử dụng đất, Luật Đấu thầu chỉ quy định các trường hợp phải đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, Luật Đầu tư chỉ quy định các trường hợp quyết định chủ đầu tư. Do đó, việc công khai, minh bạch, dân chủ trong quản lý, sử dụng đất là yếu tố quan trọng, góp phần hạn chế việc đầu cơ, gian lận trên thị trường, là yếu tố đảm bảo thúc đẩy sự phát triển thị trường quyền sử dụng đất.
Để tạo môi trường đầu tư thuận lợi và khuyến khích phát triển cho các HTX, Thứ trưởng Bộ TN&MT Nguyễn Thị Phương Hoa đề nghị, cần nghiên cứu tháo gỡ các rào cản về thế chế nhằm phát triển thị trường quyền sử dụng đất, trong đó có thị trường về quyền sử dụng đất nông nghiệp. Xây dựng cơ chế khuyến khích việc tích tụ, tập trung ruộng đất để sản xuất, kinh doanh; đặc biệt là đối với hình thành chuỗi sản xuất, chế biến và tiêu thụ các sản phẩm nông, lâm, ngư nghiệp tập trung quy mô lớn. Thực hiện tốt công tác quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp, khoanh vùng các khu vực đất trồng lúa cần bảo vệ, quy hoạch sử dụng các khu vực chuyên canh gắn sản xuất với chế biến và tiêu thụ.
Minh Thành