Thông qua hỗ trợ đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đã góp phần quan trọng vào nâng cao hiệu quả hoạt động của HTX và chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn, nâng cao năng suất, năng lực cạnh tranh và hiệu quả kinh doanh của HTX và thành viên.
Đầu tư hợp lý vào phát triển kết cấu hạ tầng sẽ nâng cao năng lực cho các HTX (Ảnh: TL) |
Đầu tư chưa tương xứng với tiềm năng
Thống kê của Ban Chỉ đạo đổi mới, phát triển kinh tế tập thể, HTX cho thấy, năm 2019, cả nước có khoảng 1.500 HTX tổ chức sản xuất gắn với chuỗi giá trị, áp dụng công nghệ cao, tiêu chuẩn vệ sinh, an toàn thực phẩm. Nhiều HTX liên kết với các siêu thị, doanh nghiệp lớn để mở rộng thị trường, tiêu thụ, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, khả năng cạnh tranh. Song kết quả này được đánh giá là chưa tương xứng với tiềm năng phát triển của HTX. Trên thực tế, nhiều HTX, liên hiệp HTX vẫn gặp khó khăn về nguồn vốn đầu tư, cơ sở vật chất, hạ tầng đầu tư cho HTX vẫn rất nghèo nàn, lạc hậu, khó đáp ứng được nhiệm vụ sản xuất kinh doanh trong điều kiện kinh tế thị trường.
Hiện nay, hỗ trợ kết cấu hạ tầng cho phát triển HTX nông nghiệp được các địa phương quan tâm và triển khai từ nhiều nguồn kinh phí khác gồm: Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, Chương trình mục tiêu tái cơ cấu kinh tế nông nghiệp và phòng chống giảm nhẹ thiên tai, ổn định đời sống dân cư, nguồn ngân sách địa phương. Ngoài ra, một số các chương trình, dự án cũng bố trí nguồn lực như Dự án chuyển đổi nông nghiệp bền vững (VnSAT), Dự án nâng cao chất lượng an toàn sản phẩm nông nghiệp và phát triển chương trình khi sinh học (QSEAP)… Tuy nhiên, nguồn vốn đầu tư và chính sách đầu tư từ các chương trình, dự án trên cho hạ tầng HTX vẫn chậm triển khai trong thực tế và còn nhiều hạn chế nên không ít HTX phải chật vật, loay hoay, thậm chí là bế tắc trong việc tìm cơ chế đầu tư cho hạ tầng HTX.
Danh mục các loại kết cấu hạ tầng được hỗ trợ chưa bám sát hướng dẫn của các Bộ ngành, các địa phương thì đầu tư thiếu đồng bộ, ngược với thứ tự ưu tiên do Bộ NN&PTNT và Bộ KH&ĐT đề nghị.
HTX cần được thụ hưởng chính sách hợp lý từ nguồn vốn Trung ương và địa phương (Ảnh: TL) |
Cần chính sách đặc thù
Theo Bộ NN&PTNT, để gỡ khó cho các HTX nông nghiệp về vấn đề này, cần tập huấn nâng cao năng lực trình độ cán bộ HTX để xây dựng các dự án đầu tư phát triển hạ tầng khả thi và đổi mới hiệu quả hoạt động HTX nông nghiệp đáp ứng các yêu cầu và tiêu chí trong thụ hưởng chính sách.
Bên cạnh đó, rà soát các điều kiện và tiêu chí thụ hưởng hỗ trợ đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đối với các HTX theo hướng tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho các HTX tiếp cận chính sách, đặc biệt tính đến đặc thù quy mô nhỏ của các HTX khu vực miền núi.
Đồng thời, tập trung nguồn lực từ ngân sách nhà nước để hỗ trợ các mô hình HTX sản xuất gắn với chuỗi giá trị, bố trí các dự án hỗ trợ kết cấu hạ tầng đối với HTX nông nghiệp có quy mô lớn, đảm bảo tính kết nối liên xã, liên vùng đối với các sản phẩm nông nghiệp chủ lực do các Bộ ngành chủ trì thí điểm nhằm phát huy giá trị hiệu quả của các kết cấu hạ tầng và vai trò dẫn dắt đảm bảo quy mô để cạnh tranh.
Bộ NN&PTNT cho rằng, thông qua các chính sách đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng một cách hiệu quả sẽ mang lại niềm tin, sự phấn khởi thi đua sản xuất của người nông dân, góp phần nâng cao giá trị nông sản, thúc đẩy tinh thần thi đua phát triển phong trào HTX nông nghiệp; hình ảnh HTX nông nghiệp được khang trang và đổi mới cùng nhiều kỳ vọng của người dân.
Minh Thành