Theo thông tin mà VnBusiness đã đưa ở những bài trước, sau Tết Nguyên đán, giá nhiều loại phân bón trong nước đã tăng rất cao, đặc biệt phân bón DAP có nguy cơ rơi vào tình cảnh khan hiếm.
 |
|
Bộ Công Thương khẳng định giá DAP sản xuất trong nước không tăng mạnh như giá DAP nhập khẩu. |
Một số doanh nghiệp nhập khẩu cho rằng, một phần nguyên nhân là do việc áp thuế tự vệ không còn phù hợp, có chăng chỉ bảo vệ lợi ích cho một số doanh nghiệp trong nước như DAP Lào Cai và DAP Đình Vũ, thay vì đại đa số người nông dân.
Trong thông báo của Cục Phòng vệ thương mại thuộc Bộ Công Thương khẳng định, sản phẩm phân bón DAP và MAP nhập khẩu đang là đối tượng áp dụng biện pháp tự vệ theo Luật Quản lý ngoại thương, phù hợp với các quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).
Bộ Công Thương quyết định áp dụng biện pháp tự vệ đối với phân bón DAP và MAP nhập khẩu trên cơ sở yêu cầu hợp lệ của ngành sản xuất trong nước và sau một quá trình điều tra, đánh giá toàn diện tác động của các sản phẩm này tới thị trường Việt Nam theo đúng quy định của pháp luật có liên quan. Trong quá trình điều tra để áp dụng biện pháp tự vệ, các yếu tố kinh tế - xã hội đã được Bộ Công Thương đánh giá đầy đủ và có sự tham khảo, thống nhất ý kiến với các cơ quan quản lý nhà nước, trong đó có Bộ NN&PTNT.
Đồng thời, thông báo trên cũng nêu rõ việc áp dụng thuế tự vệ theo lộ trình giảm dần một mặt tạo môi trường công bằng cho sản xuất trong nước phát triển nhưng cùng với đó cũng hướng tới việc duy trì môi trường cạnh tranh để mang tới lợi ích cho người sử dụng phân bón. Với một nước nông nghiệp như nước ta, việc tránh phụ thuộc vào nguồn phân bón nhập khẩu là một vấn đề quan trọng.
Trước năm 2009, khi ngành sản xuất trong nước chưa hình thành, giá phân bón DAP đã từng bị đẩy lên rất cao (18.000 đồng/kg năm 2008), gây ảnh hưởng tiêu cực đến người nông dân. Thực tế cho thấy, với nhiều ngành công nghiệp đầu vào quan trọng như phân bón, kim loại cơ bản, hóa chất, chất dẻo..., khi đã có sản xuất trong nước để tạo đối trọng, giá bình quân luôn thấp hơn thời kỳ phụ thuộc hoàn toàn vào nhập khẩu trước đó. Vì vậy, rất nhiều Thành viên WTO, kể cả các nền kinh tế lớn như Hoa Kỳ, EU, Canada… đều đã và đang áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại để tạo môi trường cạnh tranh công bằng cho các ngành sản xuất này.
Tuy nhiên, trước thông tin giá phân bón tăng mạnh trong những ngày gần đây, Bộ Công Thương cho biết vẫn đang phối hợp cùng các Bộ, ngành liên quan theo dõi sát tình hình biến động giá cả trên thị trường phân bón DAP, MAP; giá thế giới của các nguyên liệu đầu vào và kết quả hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp trong nước.
Bộ Công Thương khẳng định đã tổ chức họp với Bộ NN&PTNT và các đơn vị liên quan để đánh giá tình hình và nhận thấy biến động giá DAP trong thời gian gần đây chủ yếu là do các yếu tố bên ngoài như sự tăng giá của một số nguyên liệu đầu vào, sự gia tăng của chi phí vận chuyển.... Nhu cầu trong nước đối với DAP về cơ bản không tăng so với các năm trước đây.
"Do các yếu tố bên ngoài như đã trình bày, không chỉ giá DAP nhập khẩu tăng mà giá một số mặt hàng phân bón nhập khẩu khác, dù không bị áp thuế tự vệ, cũng tăng rất mạnh. Trong bối cảnh đó, giá DAP sản xuất trong nước không tăng mạnh như giá DAP nhập khẩu cho thấy ngành sản xuất trong nước đã phát huy tác dụng trong việc hạn chế ảnh hưởng tiêu cực từ các yếu tố bên ngoài, góp phần kìm hãm mức tăng giá chung của phân bón DAP", Cục Phòng vệ thương mại cho biết.
Theo Bộ Công Thương, các biện pháp phòng vệ thương mại, trong đó có biện pháp tự vệ, là các biện pháp có tính chất dài hạn nhằm đem lại một môi trường cạnh tranh công bằng giữa hàng hóa sản xuất trong nước và hàng hóa nhập khẩu. Việc áp dụng biện pháp phải tuân thủ các quy định pháp luật liên quan. Pháp luật hiện hành không có quy định về việc tạm thời hủy bỏ biện pháp tự vệ theo những biến động mang tính thời điểm.
Trước đó, Tập đoàn Vinacam - đơn vị nhập khẩu phân bón đã có văn bản kiến nghị Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương xem xét áp dụng biện pháp khẩn cấp, tạm thời huỷ bỏ biện pháp tự vệ đối với sản phẩm phân bón DAP, MAP nhập khẩu bổ sung cho nhu cầu tại Việt Nam để các giao dịch nhập khẩu có thể trở lại từ đầu tháng 3/2021.
Lê Thúy
