Thông tin về tình hình xăng dầu trong nước ngày 15/11, Bộ Công Thương cho biết từ cuối năm 2021, đặc biệt kể từ khi cuộc xung đột vũ trang Nga và Ukraine, nguồn cung khan hiếm, giá liên tục tăng cao (giá xăng dầu thành phẩm thế giới bình quân 10 tháng đầu năm 2022 đã tăng 57 - 85% so với cùng kỳ năm 2021).
 |
|
2 nhà máy lọc dầu trong nước đang cung cấp thiếu 170 nghìn m3/tấn so với kế hoạch trong 10 tháng 2022. |
Đáng chú ý, từ đầu tháng 10 đến nay, giá thành phẩm xăng dầu thế giới lại có xu hướng tăng trở lại do quyết định giảm sản lượng khai thác dầu của OPEC+ và hiện nay tiếp tục có diễn biến phức tạp.
Bộ Công Thương thừa nhận, trong thời gian gần đây, thị trường xăng dầu trong nước có hiện tượng một số doanh nghiệp kinh doanh bán lẻ xăng dầu đóng cửa, tạm ngừng kinh doanh xăng dầu, bán hàng cầm chừng ảnh hưởng đến việc đáp ứng nhu cầu xăng dầu cho thị trường.
Nguyên nhân khách quan, Bộ Công Thương cho biết có 6 lý do như thị trường mặt hàng xăng dầu trên thế giới có biến động rất bất thường; Nhu cầu xăng dầu trong nước tăng khá cao; Nguồn sản xuất từ 2 nhà máy lọc dầu trong nước 10 tháng đầu năm 2022 chưa đảm bảo theo kế hoạch năm đặt ra, còn thiếu 170 nghìn m3/tấn xăng, dầu các loại (10 tháng đầu năm, nguồn sản xuất trong nước từ 2 nhà máy đạt 9,7 triệu m3/tấn, trong khi kế hoạch đăng ký 10 tháng đầu năm là 9,87 triệu m3/tấn).
Do giá xăng dầu thế giới biến động phức tạp và khác thường (giá xăng dầu thành phẩm thế giới bình quân 10 tháng đầu năm 2022 đã tăng 57- 85% so với cùng kỳ năm 2021); Tỷ giá USD/VND tăng cao dẫn đến chi phí kinh doanh xăng dầu tăng theo làm cho hoạt động kinh doanh xăng dầu càng thêm thua lỗ và mưa bão ảnh hưởng đến việc vận chuyển xăng dầu từ các nhà máy sản xuất trong nước và nhập khẩu từ nước ngoài về kho của doanh nghiệp, vì vậy làm chậm nguồn cung ứng xăng dầu trong một số thời điểm.
Về nguyên nhân chủ quan, Bộ Công Thương đưa ra 4 lý do. Cụ thể, từ cuối năm 2021 đến nay, các chi phí kinh doanh xăng dầu thực tế (chi phí vận chuyển, premium…) tăng liên tục và tăng cao nhưng những chi phí này chưa được rà soát, điều chỉnh tăng và tính đúng, tính đủ khi tính giá cơ sở mặt hàng xăng dầu do Nhà nước điều hành nên chưa khuyến khích doanh nghiệp nhập xăng, dầu để cung ứng cho thị trường trong nước.
Thêm vào đó, khi giá xăng dầu tăng, tỷ giá USD/VND tăng thì nhiều doanh nghiệp còn gặp khó khăn, khó tiếp cận nguồn ngoại tệ, nguồn tín dụng (các doanh nghiệp không đủ điều kiện để vay tiền tại các tổ chức tín dụng), vì vậy, nguồn tài chính của các doanh nghiệp đầu mối bị ảnh hưởng đến việc nhập khẩu xăng dầu nên các doanh nghiệp chỉ duy trì nhập lượng hàng đủ để cung cấp cho hệ thống phân phối trực thuộc của doanh nghiệp mình và duy trì lượng hàng dự trữ tồn kho theo quy định.
Một số doanh nghiệp đầu mối khu vực phía Nam bị tước giấy phép kinh doanh xăng dầu trong thời gian 1-1,5 tháng (do vi phạm hành chính) dẫn đến ảnh hưởng tới nguồn cung xăng dầu tại một số địa bàn.
Nguyên nhân cuối cùng là có doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu bị Tổng cục Hải quan ngừng thông quan mặt hàng xăng dầu do không đáp ứng điều kiện về việc kết nối dữ liệu điện tử theo quy định của Tổng cục Hải quan (áp dụng từ 1/7/2022).
Thời gian tới, Bộ Công Thương đưa ra hàng loạt giải pháp, trong đó Bộ sẽ chỉ đạo các thương nhân đầu mối cung cấp đủ xăng dầu cho thị trường trong ước, đảm bảo không để thiếu hụt xăng dầu, đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế.
Bộ Công Thương đề nghị Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp cùng Bộ Công Thương, doanh nghiệp dầu mối định kỳ trước ngày 20 hàng tháng rà soát, tổng hợp, thống kê các chi phí liên quan đến kinh doanh xăng dầu, chủ động xem xét việc điều chỉnh theo quy định, đảm bảo sát với thực tiễn thị trường và hoạt động của doanh nghiệp xăng dầu.
Bộ Công Thương đề nghị Ngân hàng Nhà nước hỗ trợ tháo gỡ kịp thời, tạo điều kiện tối đa đảm bảo nguồn tín dụng cho doanh nghiệp đúng theo quy định...
Nhật Linh
