Đây là những vấn đề nóng được các đại biểu Quốc hội đặt ra khi chất vấn Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan tại Nghị trường Quốc hội chiều ngày 7/6.
Giá đầu vào tăng cao, đầu ra chưa hết "điệp khúc được mùa mất giá"
Mở đầu phiên chất vấn, Bộ trưởng Hoan chia sẻ không có vấn đề mới chính là vấn đề lớn nhất, vì vậy Bộ NN&PTNT muốn lắng nghe những ý kiến, đóng góp của các đại biểu Quốc hội.
Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan trả lời chất vấn. |
Một trong những vấn đề mà các đại biểu Quốc hội đặt ra là tình trạng giá vật tư nông nghiệp "leo thang" trong thời gian qua. Đại biểu Chu Thị Hồng Thái (Đoàn Lạng Sơn) chất vấn: Giá phân bón, thức ăn chăn nuôi tăng cao khiến cho người nông dân lấy công làm lãi thua lỗ. Bài toán cấp thiết với ngành nông nghiệp lúc này là kiểm soát giá. Bộ trưởng có giải pháp thế nào để hỗ trợ người nông dân yên tâm sản xuất, phát triển kinh tế?
Đại biểu Dương Văn Phước (Đoàn Quảng Nam) cũng đặt câu hỏi với Bộ trưởng NN&PTNT rằng người nông dân khổ sở gánh chịu phân bón giả, giống như câu nói người nông dân nghèo lại đeo lấy khổ. Vậy Bộ trưởng có giải pháp gì để xử lý nghiêm nạn phân bón giả? Đồng thời, hiện thương hiệu nông sản Việt Nam đang ở đâu trên thế giới?
Trong khi đó, đại biểu Dương Khắc Mai (Đoàn Đắk Nông) nhắc tới điệp khúc "được mùa mất giá" chưa hồi kết, sản xuất nông nghiệp thâm dụng vật tư vẫn theo chiều rộng, tự phát, tiêu thụ phụ thuộc số ít thị trường. "Giải pháp căn cơ nào cho vấn đề nêu trên?", ông chất vấn.
Đáng chú ý, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (Đoàn Hà Nội) dẫn lại thư của Bộ trưởng Lê Minh Hoan gửi tới các cán bộ ngành nông nghiệp rằng: "Ngoài kia gió đang thay đổi, chúng ta mượn sức gió để đẩy mình đi xa hơn, bay cao hơn, hay chấp nhận đứng im để ngọn gió xô ngã?”. Vậy, định hướng đổi mới của Bộ trưởng đang thực hiện là gì?
Đặc biệt, đại biểu Mai chất vấn Bộ trưởng Hoan có đề cập tới thông điệp xây dựng nền nông nghiệp có trách nhiệm. Tuy nhiên, đến nay, 100 triệu dân trong nước vẫn còn lo lắng về tính an toàn của sản phẩm nông sản và đến bao giờ nông sản Việt Nam mới viết tên mình trên bản đồ nông nghiệp hữu cơ thế giới?
Trước nhiều câu hỏi chất vấn của các đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Lê Minh Hoan gửi lời chia sẻ với 14 triệu hộ nông dân Việt Nam khi thời gian qua, bà con nông dân phải đối mặt với tình trạng giá phân bón, thức ăn chăn nuôi... gia tăng.
Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, nguyên nhân là do phụ thuộc nguyên liệu nhập khẩu từ thị trường thế giới. Vì vậy, ngành nông nghiệp đang xây dựng chiến lược để nâng cao tính tự chủ, giảm thiểu rủi ro phụ thuộc về giá.
Bộ trưởng nhận khuyết điểm của ngành NN&PTNT
Thời gian qua, Bộ NN&PTNT và Bộ Công Thương đã họp bàn với các hiệp hội phân bón, hóa chất để cố gắng thuyết phục các doanh nghiệp chia sẻ lợi nhuận với bà con nông dân. Bên cạnh đó, trước phản ánh của bà con nông dân về tình trạng găm hàng, tích trữ để đẩy giá lên cao, Bộ NN&PTNT sẽ phối hợp với Bộ Công Thương để tăng cường kiểm tra, phát hiện hành vi sai phạm.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết cần đẩy mạnh tuyên truyền để bà con nông dân sử dụng phế phẩm trong nông nghiệp để thay thế phân bón vô cơ. Đây sẽ là giải pháp lâu dài. Đặc biệt, 14 triệu hộ nông dân Việt Nam nên tham gia vào khu vực kinh tế tập thể, bởi khi vào hợp tác xã, các hộ nông dân sẽ mua được vật tư đầu vào với giá rẻ hơn, đảm bảo được giá cả đầu ra. Đây cũng là con đường để tổ chức lại sản xuất, thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp.
Trước tình trạng nông sản ùn ứ ở cửa khẩu biên giới phía Bắc, điệp khúc được mùa mất giá, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nói đây là quy luật kinh tế cung - cầu và phải khống chế quy luật này qua hai cách: Khi dư thừa thì phải tăng chế biến để giảm lượng đưa ra thị trường và chuẩn hóa sản phẩm nông sản để thị trường thông suốt. Do đó, giải pháp cho câu chuyện được mùa mất giá là tổ chức lại sản xuất, chuẩn hóa ngành hàng, thông tin minh bạch thị trường xuất khẩu, nội địa.
"Bộ NN&PTNT nhận khuyết điểm trong điều hành, chuẩn hóa nông sản. Chưa tổ chức lại sản xuất thì chưa thành công và đối mặt rủi ro khi thị trường biến động", Bộ trưởng Hoan chia sẻ.
Về băn khoăn của đại biểu Vũ Thị Lưu Mai khi nào 100 triệu dân Việt Nam được an toàn khi sử dụng thực phẩm, ông Lê Minh Hoan cho rằng đây là câu hỏi được lặp lại rất nhiều từ trước đến nay, có khi từ khóa XI.
Bộ trưởng Hoan khẳng định, ông không thoái thác trách nhiệm, nhưng ngành nông nghiệp có tính liên ngành rất cao, có tính hệ thống trên dưới trong ngoài, vận hành theo kinh tế thị trường. Vì vậy, không thể bằng một mệnh lệnh hành chính của Bộ trưởng hay Chính phủ.
"Ngay cả sản xuất nông nghiệp hữu cơ cũng phải an toàn, được kiểm chứng bởi hệ thống phân phối. Đáng tiếc, chúng ta chưa có hệ thống để đánh giá chất lượng nông sản và đó là khuyết điểm của ngành nông nghiệp, trong đó có việc Bộ chưa chuẩn hóa các quy trình sản xuất", ông Hoan chia sẻ và bày tỏ mong muốn có sự hỗ trợ của các địa phương để tổ chức lại sản xuất.
Nhật Linh