Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Hải Phòng, tính đến đầu tháng 9/2025, toàn thành phố có 725 bến, bãi (684 bến, bãi ven sông và 41 bến, bãi ven kênh nội đồng). Đây là hệ thống đóng vai trò quan trọng trong lưu thông hàng hoá bằng đường thuỷ, đảm bảo nguồn cung vật liệu xây dựng cho các dự án hạ tầng, khu công nghiệp và nhu cầu dân sinh trên địa bàn...
Quy mô lớn nhưng nhiều bất cập kéo dài
Hoạt động tại nhiều bến bãi thời gian qua diễn biến phức tạp, tồn tại hàng loạt vi phạm trong các lĩnh vực đất đai, thuế, khoáng sản, giao thông, môi trường, đê điều… Nhiều trường hợp tự ý sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất trái phép, xây dựng công trình không phép; một số bến, bãi hoạt động không có hồ sơ pháp lý hoặc hồ sơ không đầy đủ, gây thất thu ngân sách và mất an ninh trật tự.
Tại khu vực phía Đông thành phố, hầu hết các bến, bãi tập kết, kinh doanh vật liệu xây dựng là tự phát, sử dụng, chuyển nhượng trái phép đất nông nghiệp, thủy sản để san lấp, sử dụng xe có tải trọng lớn đi trên đê, qua đê gây hư hỏng mặt đê. Các bãi tập kết thường không được gia cố, không thực hiện biện pháp bảo vệ môi trường; quy mô, biện pháp tập kết vật liệu không phù hợp, mất an toàn lao động, gây ô nhiễm môi trường…
 |
|
Một số bến bãi tự phát thường tiềm ẩn sai phạm liên quan đến nguồn gốc vật liệu, thuế... |
Cụ thể, phía Đông thành phố hiện có tổng số 337 bến, bãi. Trong đó, bến, bãi phù hợp với quy hoạch (quy hoạch nông thôn mới, quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch bến thuỷ nội địa) là 65 bến, bãi (có 01 bến, bãi đủ thủ tục pháp lý; 43 bến, bãi có thủ tục pháp lý nhưng chưa đầy đủ và 21 bến, bãi không có thủ tục pháp lý); Bến, bãi không phù hợp với quy hoạch gồm 272 bến, bãi.
Tại khu vực phía Tây thành phố, công tác quản lý hoạt động bến, bãi ven sông, kênh trục nội đồng trong thời gian qua chưa được các cấp, các ngành, quan tâm thoả đáng, xử lý các sai phạm chưa quyết liệt; công tác thanh tra, giám sát chưa thường xuyên, nghiêm túc; công tác tuyên truyền, hướng dẫn đối với các chủ đầu tư kinh doanh bến bãi chưa đầy đủ; ý thức chấp hành của các chủ bến, bãi chưa nghiêm.
Phía Tây thành phố hiện có tổng số 388 bến bãi. Bến, bãi phù hợp với quy hoạch là 323 bến bãi (trong đó có 107 bến bãi đủ thủ tục pháp lý; 108 bến bãi có thủ tục pháp lý nhưng chưa đầy đủ và 108 bến bãi không có thủ tục pháp lý); Bến bãi hiện nay không phù hợp với quy hoạch là 65 bến bãi.
Mặc dù được UBND thành phố chỉ đạo quyết liệt, các địa phương ban hành nhiều văn bản chỉ đạo tăng cường kiểm tra, xử lý nhưng hiệu quả xử lý chưa cao, còn có các vụ vi phạm chưa được xử lý dứt điểm. Vẫn còn tình trạng hoạt động bãi tập kết vật liệu xây dựng với khối lượng lớn vẫn chưa được giải tỏa. Chưa có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành quản lý nhà nước về các lĩnh vực liên quan trong việc xử lý vi phạm dẫn đến việc xử lý thiếu đồng bộ, thiếu biện pháp đủ mạnh. Việc kiểm tra, ngăn chặn hoạt động chưa được cấp phép của các ngành, lực lượng chức năng, địa phương hiệu quả còn thấp do chưa có sự phối hợp chặt chẽ, thiếu lực lượng, phương tiện.
Kiên quyết lập lại trật tự bến bãi
Theo thông tin từ Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Hải Phòng, phần lớn tổ chức và hộ kinh doanh bến, bãi hiện nay hoạt động khi không có đăng ký kinh doanh, hoặc đăng ký không đúng với thực tế. Công tác quản lý của chính quyền cơ sở còn lỏng lẻo, hồ sơ pháp lý nhiều nơi không đảm bảo quy định.
Đa số bãi tập kết vật liệu xây dựng hình thành tự phát trên đất nông nghiệp, đất nuôi trồng thủy sản bị chuyển nhượng trái phép; nhiều điểm tự ý san lấp, cho xe tải trọng lớn đi trên đê gây hư hỏng kết cấu đê điều. Các bến, bãi cũng không được gia cố, thiếu biện pháp bảo vệ môi trường, tiềm ẩn mất an toàn lao động và gây ô nhiễm.
Nhiều tổ chức, hộ kinh doanh không có giấy tờ chứng minh quyền sở hữu công trình; xây dựng nhà xưởng, nhà làm việc trái phép hoặc sử dụng đất sai mục đích so với hợp đồng đã ký với UBND cấp xã trước đây. Một số hợp đồng thuê đất cũng đã hết hạn nhưng chưa được xử lý.
Việc phối hợp giữa các ngành chưa chặt chẽ, dẫn tới xử lý vi phạm thiếu đồng bộ, chưa đủ mạnh khiến công tác quản lý còn nhiều bất cập…
 |
|
Bến bãi tự phát tại phường An Phong. |
Trước thực trạng trên, Sở Nông nghiệp và Môi trường kiến nghị UBND thành phố chỉ đạo các cấp, ngành vào cuộc mạnh mẽ hơn, trong đó đề xuất các nhóm giải pháp trọng tâm như: báo cáo Ban Thường vụ Thành ủy để chỉ đạo thống nhất; xem xét cho phép hoạt động tạm với các bến bãi phục vụ dự án trọng điểm; yêu cầu hoàn thiện hồ sơ pháp lý đối với các bến bãi phù hợp quy hoạch chậm nhất đến ngày 31/12/2026; kiên quyết chấm dứt hoạt động đối với bến bãi không phù hợp quy hoạch…
Mới đây, Phó Chủ tịch UBND thành phố Lê Trung Kiên đã trực tiếp kiểm tra thực địa tại một số bến, bãi gồm: bãi tập kết khu vực chân cầu Thái (xã Phú Thái), chân cầu Hàn (phường Thành Đông), Công ty TNHH gạch Tuynel Minh Du (xã Trần Phú) và khu vực ven đê biển I (phường Hưng Đạo).
 |
|
Phó Chủ tịch UBND thành phố Lê Trung Kiên kiểm tra thực địa công tác quản lý hoạt động bến bãi ven sông khu vực chân cầu Hàn (phường Thành Đông) |
Qua làm việc, Phó Chủ tịch UBND thành phố giao Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì rà soát toàn diện hệ thống bến, bãi; hướng dẫn doanh nghiệp hoàn thiện hồ sơ; phối hợp tháo gỡ khó khăn để các bến, bãi đủ điều kiện tiếp tục hoạt động theo quy định.
Đối với các bến, bãi không phù hợp quy hoạch, Phó Chủ tịch UBND thành phố yêu cầu kiên quyết giải tỏa. Với các bến, bãi phù hợp quy hoạch nhưng thiếu thủ tục pháp lý, yêu cầu các địa phương khẩn trương phối hợp hướng dẫn hoàn thiện việc lập hồ sơ chi tiết về vị trí, hiện trạng, diện tích đất, pháp lý môi trường, giao thông, đê điều để quản lý chặt chẽ. Sở Xây dựng được giao nghiên cứu bổ sung quy hoạch bến tập kết vật liệu ven sông…
Phó Chủ tịch UBND thành phố đặc biệt lưu ý việc khắc phục ô nhiễm môi trường, yêu cầu UBND các xã phải kiểm soát nghiêm khu vực bãi sông, kênh trục chính và xử lý ngay các điểm gây bụi bẩn, không để phát sinh vi phạm mới.
Việc rà soát, chấn chỉnh hoạt động của các bến, bãi trên toàn địa bàn thành phố Hải Phòng không chỉ nhằm xử lý các vi phạm kéo dài, mà còn là bước quan trọng để xây dựng hệ thống logistics đường thủy hiện đại, đồng bộ và thân thiện môi trường. Với sự chỉ đạo quyết liệt của lãnh đạo thành phố và sự phối hợp chặt chẽ của các ngành, địa phương, Hải Phòng đang thể hiện quyết tâm lập lại trật tự bến bãi, bảo đảm môi trường và tạo nền tảng phát triển hạ tầng bền vững trong những năm tới.
Ngọc Huyền
