Từ ngày 4/1 Ngân hàng Nhà nước sẽ thực hiện mua ngoại tệ kỳ hạn 6 tháng, thay vì kỳ hạn 3 tháng như trong năm 2020. |
Đối tượng mà NHNN mua kỳ hạn là các tổ chức tín dụng (TCTD), chi nhánh ngân hàng nước ngoài có trạng thái ngoại tệ dương và có nhu cầu bán ngoại tệ cho NHNN; mức ngoại tệ mua tối đa cho mỗi TCTD mỗi lần tương đương mức để đưa trạng thái ngoại tệ của TCTD đó về cân bằng.
Trạng thái ngoại tệ để xem xét duyệt mua là trạng thái ngoại tệ của TCTD vào cuối ngày làm việc liền trước ngày làm việc NHNN mua ngoại tệ.
Trước đó, trong năm 2020, NHNN thực hiện niêm yết tỷ giá giao ngay và mua ngoại tệ giao ngay. Mức giá mua giao ngay được áp dụng ở 23.125 VND, sau lần điều chỉnh giảm 50 VND giá mua vào USD hồi cuối tháng 11/2020.
Như vậy, động thái điều chỉnh phương án mua ngoại tệ của NHNN là muốn rải nguồn VND mua ngoại tệ đối ứng ra thị trường thay vì dồn cung VND tại một thời điểm nếu thực hiện mua giao ngay (nâng kỳ hạn mua từ 3 tháng lên 6 tháng).
Ngoài ra, NHNN cho phép mỗi TCTD chỉ được hủy ngang 01 lần và toàn bộ giá trị giao dịch đối với mỗi lần bán ngoại tệ cho NHNN theo phương án này. Có thể thấy, cơ chế giao dịch cho phép hủy ngang này cũng tạo thêm điều kiện để các TCTD chủ động trong cân đối nguồn ngoại tệ bán khi đáo hạn.
Tuy nhiên, một số ý kiến cũng cho rằng, việc thay đổi phương án mua ngoại tệ của NHNN còn có ẩn ý chứng minh Việt Nam không thao túng tiền tệ như cáo buộc của Bộ Tài chính Mỹ hồi cuối năm 2020.
Chuyên gia kinh tế, TS. Phan Minh Ngọc cho rằng, lời cáo buộc trong năm 2020 của Bộ Tài chính Mỹ về việc Việt Nam thao túng tiền tệ (làm VND yếu hơn so với giá trị thực cần có của nó) trực tiếp nhằm vào hành động mua USD để can thiệp vào tỷ giá USD/VND của NHNN.
“Như vậy, việc NHNN không công bố tỷ giá mua giao ngay USD kể từ ngày 31/12/2020 ít nhất cũng tạo ra một suy nghĩ, hay bằng chứng, rằng NHNN sẽ không còn mua giao ngay USD nữa”, ông Ngọc nói.
Dù vậy, ông Ngọc cho rằng NHNN cũng không làm mất đi quyền/nghĩa vụ can thiệp tỷ giá khi cần nhằm giữ không cho VND lên giá hoặc kịp thời bổ sung USD vào quỹ dự trữ ngoại hối... khi nguồn cung USD trở nên quá dồi dào.
Huyền Anh