Bộ Tài chính vừa có công văn lấy ý kiến dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) gửi các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp.
Đáng chú ý, cơ quan này đề xuất nghiên cứu tăng thuế TTĐB đối với một số mặt hàng có hại cho sức khỏe (thuốc lá, rượu, bia) nhằm hạn chế nhập khẩu, sản xuất và tiêu dùng.
"Đối với mặt hàng rượu, bia, mặc dù mặt hàng này đã được tăng thuế tiêu thụ đặc biệt theo lộ trình từ năm 2016-2018. Tuy nhiên, trong thời gian qua, tình hình sử dụng rượu, bia ở Việt Nam vẫn ở mức cao và có xu hướng gia tăng nhanh", Bộ đánh giá.
Đề xuất tăng thuế tiêu thu đặc biệt đối với rượu, bia, thuốc lá. |
Riêng năm 2013, lượng tiêu thụ bia đạt 3 tỷ lít, bình quân đầu người là 32 lít. Tiêu thụ bia tăng lên 4 tỷ lít năm 2017 và 4,2 tỷ lít năm 2020.
Theo quy hoạch phát triển ngành bia rượu, đồ uống Việt Nam đã được Bộ Công Thương phê duyệt, đến năm 2025, sản lượng bia sản xuất đạt 6 tỷ lít.
Mặt khác, thuế rượu, bia ở Việt Nam hiện nay còn rất thấp, chỉ chiếm khoảng 30% giá bán lẻ theo tính toán của Tổ chức Y tế thế giới, trong khi ở nhiều nước, mức thuế như cao tới 40-85% giá bán lẻ.
Theo Bộ Tài chính, Việt Nam là nước tiêu thụ bia lớn nhất Đông Nam Á và đứng thứ 3 châu Á sau Nhật Bản và Trung Quốc. Năm 2019, mức tiêu thụ bia bình quân đầu người là 47,6 lít, gấp 1,2 lần so với năm 2015; mức tiêu thụ rượu mạnh và rượu vang trắng là 3,4 lít, gấp 1,02 lần so với năm 2015.
Rượu, bia đứng thứ 5 trong 15 yếu tố nguy cơ hàng đầu đối với sức khỏe ở Việt Nam và dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng như tai nạn giao thông, thương tích, bạo lực gia đình... Vì vậy, lý do của cơ quan quản lý là việc sử dụng rượu, bia cần phải kiểm soát hơn nữa.
Vì vậy, để giảm mức tiêu thụ rượu, bia và hạn chế tình trạng lạm dụng rượu, bia, Bộ Tài chính cho rằng cần tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với rượu, bia trong thời gian tới.
Ngoài ra, cơ quan này đề xuất bổ sung đồ uống có đường; nước giải khát không cồn; sản phẩm thuốc lá mới và thiết bị, bộ phận và dung dịch thuốc lá mới; giao dịch dịch vụ trò chơi điện tử trực tuyến phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới, đồ uống có đường là nguyên nhân hàng đầu gây thừa cân béo phì, dẫn đến các bệnh tim mạch, tiểu đường...
Tiêu thụ đồ uống có đường tại Việt Nam tăng mạnh, gấp 7 lần trong vòng 15 năm, từ 6,6 lít/người năm 2002 lên 50,7 lít/người năm 2018.
Mức tiêu thụ nước ngọt có đường vẫn tăng và đến năm 2020, sản lượng nđồ uống và nước ngọt có gas ở Việt Nam sẽ lần lượt đạt khoảng 3,3 tỷ lít và 1,5 tỷ lít.
Bộ Tài chính cũng đang đề xuất áp dụng một loại thuế hỗn hợp để bổ sung cho thuế tuyệt đối đối với các sản phẩm thuốc lá, bao gồm cả thuốc lá điện tử.
Hiện nay, từ năm 2019, thuế TTĐB đối với thuốc lá là 75%. Tuy nhiên, lượng tiêu thụ thuốc lá vẫn ở mức cao.
Mặt khác, nhiều loại sản phẩm thuốc lá mới như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đã xuất hiện trên thị trường, đồng thời giá thuốc lá ở Việt Nam còn thấp do tỷ lệ thuế trên giá bán lẻ chỉ chiếm khoảng 38,8%. Đồng thời, thuế suất giá bán lẻ ở các nước khác là 50-80%, như Thái Lan 70%, Singapore 69%, Pháp 80%...
T.V