Cát Tiên là vùng đất hội tụ của 22 dân tộc anh em, với tổng dân số trên 35.000 khẩu, trong đó có 21 dân tộc thiểu số gồm: Tày, Thái, Hoa, Mường, Nùng, Mông, Dao… Riêng đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ như Mạ, S’tiêng có 2.444 khẩu, chiếm 30,5% đồng bào dân tộc thiểu số toàn huyện.
Đồng bào dân tộc thiểu số cư trú ở hầu khắp các xã, thị trấn trong toàn huyện. Bằng tinh thần đoàn kết, chung lòng, đồng bào dân tộc thiểu số đã góp sức cùng chính quyền địa phương nỗ lực đưa nền kinh tế của Cát Tiên từng bước thoát khỏi tình trạng kém phát triển.
Buôn làng bừng ánh điện
Hàng chục năm không biết đến ánh điện, khiến cuộc sống sinh hoạt và lao động sản xuất của bà con đồng bào dân tộc thiểu số Châu Mạ, S’tiêng nằm giữa Vườn quốc gia Cát Tiên ở thôn 3 và thôn 4 (xã Phước Cát 2) gặp vô vàn khó khăn.
Nguyên nhân của việc đồng bào dân tộc thiểu số không có điện nhiều năm liền vì nơi đây là vùng lõm, dân cư thưa thớt, lại nằm sâu trong rừng núi, không đủ điều kiện để lắp đường dây điện. Chính vì vậy mà hàng chục năm sinh sống cũng là thời gian các hộ đồng bào dân tộc Châu Mạ, S’tiêng sống trong cảnh khó khăn bên ánh đèn dầu.
Thế nhưng giờ đây, điều đó đã trở thành quá khứ. Chính quyền địa phương đã kết hợp với công ty điện lực đưa điện về vùng lõi tại Vườn quốc gia Cát Tiên nhằm mục tiêu hoàn thành mục tiêu 100% các hộ dân là đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn được sử dụng điện từ điện lưới quốc gia.
Người S’tiêng ở thôn 3, xã Phước Cát 2 chuyển đổi diện tích điều kém hiệu quả sang trồng sầu riêng. |
Chị Điểu Thị Út (đồng bào Châu Mạ ở thôn 4, xã Phước Cát 2) tâm sự, trước đây chưa có điện, khi đêm về thì nhà nào chỉ biết nhà nấy và ăn tối xong là đi ngủ nên mù tịt mọi thông tin bên ngoài. Con trẻ thì phải tranh thủ học bài vào ban ngày hoặc học dưới ánh đèn dầu leo lét. Từ ngày có điện, cuộc sống sinh hoạt giờ đã khác xưa. “Qua ti vi, bà con còn tiếp cận được nhiều thông tin hữu ích để phát triển kinh tế và chăm sóc, nuôi dạy con trẻ học hành”, chị Út chia sẻ.
Ông Điểu K’Rốt (người S’tiêng, thôn 3, xã Phước Cát 2) phấn khởi cho biết, thôn có 36 hộ dân đồng bào S’tiêng sinh sống. Hiện, tất cả bà con đã có nhà xây khang trang. Từ lúc có điện đến nay, bà con đầu tư mua sắm các vật dụng cần thiết nên đời sống nâng lên rất nhiều. Tất cả các hộ trong thôn đã có ti vi, hơn 70% hộ mua sắm tủ lạnh. “Nói chung, từ ngày có điện đến nay, cuộc sống của bà con trong thôn đã thay đổi hẳn cả về vật chất lẫn tinh thần”, ông K’Rốt cho biết.
Phủ khắp điện lưới quốc gia không những đảm bảo an sinh xã hội cho đồng bào vùng sâu, vùng xa sớm đáp ứng cho nhu cầu sinh hoạt mà còn là tiền đề để bà con phát triển kinh tế xã hội.
Được sự hỗ trợ của huyện Cát Tiên, UBND xã Phước Cát 2 đã hỗ trợ đồng bào phát triển kinh tế. Đối với thôn 3, địa phương đang hỗ trợ cho bà con phát triển nghề trồng dâu nuôi tằm. Còn với thôn 4, người dân đầu tư, cải tạo vườn điều và trồng xen cà phê, cây sầu riêng để nâng cao thu nhập.
Nhờ đó, đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số vùng rừng lõi Cát Tiên đang được nâng lên và bắt kịp sự phát triển chung của toàn xã hội.
Giảm 7,2% hộ nghèo hàng năm
Cho đến đầu năm 2015, qua rà soát, Cát Tiên vẫn còn 637 hộ nghèo, tỷ lệ 6,53%. Riêng trong vùng dân tộc thiểu số, số hộ nghèo là 116 hộ, chiếm tới 20,44%.
Sở dĩ có điều này là vì xuất phát điểm mức sống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện còn thấp. Đặc biệt, vùng đồng bào dân tộc thiểu số tại thôn 3, thôn 4 (xã Phước Cát 2) nằm trong vùng lõi Vườn quốc gia Cát Tiên nhiều năm chưa có điện nên sinh hoạt gặp rất nhiều khó khăn.
Tuy nhiên, từ khi có điện vào năm 2018, đời sống và kinh tế đồng bào dân tộc thiểu số nơi đây phát triển góp phần không nhỏ trong công tác giảm nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số toàn huyện.
Trong 3 năm gần đây, tốc độ giảm nghèo thuộc hộ đồng bào dân tộc thiểu số của huyện hàng năm giảm 7,2%, vượt xa kế hoạch đề ra là mỗi năm giảm từ 4 - 5%.
Để có được điều này, ngoài hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số nằm trong vùng lõi Vườn quốc gia Cát Tiên, huyện còn tập trung thực hiện hiệu quả các chính sách, chương trình đầu tư trong vùng đồng bào đồng bào dân tộc thiểu số.
Người Châu Mạ ở Buôn Go, thị trấn Cát Tiên, làm nhà sàn truyền thống. |
Trong đó có hỗ trợ sản xuất, xây dựng cơ sở hạ tầng tại các thôn đặc biệt khó khăn, xây dựng nông thôn mới; đầu tư vào các lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, giao thông, thủy lợi…
Huyện cũng đẩy mạnh công tác khuyến nông, hướng dẫn đồng bào dân tộc thiểu số áp dụng khoa học kỹ thuật, đổi mới phương thức sản xuất nông nghiệp, chuyển đổi cơ cấu cây trồng có giá trị kinh tế thấp sang trồng một số cây có năng suất, chất lượng.
Tiêu biểu như tại xã Đồng Nai Thượng, 221 ha diện tích cây điều sản xuất kém hiệu quả đã được đồng bào dân tộc thiểu số chuyển sang trồng cây cà phê, cây lúa nước, bắp. 150 hộ đồng bào dân tộc thiểu số tại Đồng Nai Thượng đã phát triển 3.000 m2 rau màu để tận dụng diện tích đất vườn và nâng cao thu nhập.
Từ các chính sách đầu tư đến việc hỗ trợ thông qua các chương trình, dự án, thu nhập bình quân đầu người trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở Cát Tiên đến năm 2020 tăng 1,7 lần so với năm 2015, tương ứng với mức tăng từ 20,4 triệu đồng/người lên 35,7 triệu đồng/người/năm.
Số thôn, buôn có đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống có điện lưới quốc gia đạt tỷ lệ 100%; số hộ sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh đạt 96%; 100% thôn, buôn có đường giao thông; trên 80% hộ đồng bào dân tộc thiểu số được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe và 100% được khám bệnh miễn phí theo quy định.
Như Yến
Bài 2: Khởi sắc nhờ kết sản xuất