Khi Tp.HCM đang tiến tới việc trở lại trạng thái bình thường mới, anh Lê Minh Sơn, chủ một quán cà phê lớn ở quận 6 (Tp.HCM), bày tỏ điều mong muốn sớm được cho phép phục vụ tại chỗ với giới hạn 20 - 30 khách để tận dụng cơ hội thị trường trong các tháng cuối năm nhằm tăng doanh, bù đắp lại những tháng phải ngừng hoạt động do ảnh hưởng dịch bệnh.
Khó lại càng khó
Theo anh Sơn, do chưa thể kinh doanh tại chỗ nên doanh thu của quán chưa thể bù chi phí mặt bằng, nhân sự. Dẫu biết nhu cầu của khách hàng đến ngồi quán là khá lớn nhưng “lực bất tòng tâm”, còn hiện tại chỉ bán mang về với số đơn hàng khá khiêm tốn.
Việc phục hồi các ngành dịch vụ đang có những bước đi khá thận trọng sau những tổn thương nặng nề trong đợt dịch Covid-19 thứ 4. |
Về việc tổ chức kinh doanh dịch vụ ăn uống phục vụ tại chỗ, chia sẻ với báo chí vào ngày 14/10, Chủ tịch UBND Tp.HCM Phan Văn Mãi cho biết Thành phố sẽ thí điểm, có thể tổ chức ở quận 7 hoặc những địa bàn đáp ứng đủ các điều kiện về an toàn.
Và khi thí điểm dịch vụ ăn uống tại chỗ, như lưu ý của ông Mãi là Tp.HCM đang đánh giá khẩn trương nhưng thận trọng, nhất là khi đến tháng 11/2021 thì Tp.HCM được cho là vẫn chưa thể hoàn toàn bình thường mới.
Tp.HCM hiện vẫn đang áp dụng các bộ tiêu chí trong các lĩnh vực như sản xuất, giao thông, công thương, du lịch… làm cơ sở để các cơ sở, doanh nghiệp hoạt động và thời gian tới sẽ tiếp tục điều chỉnh, cập nhật cho phù hợp với từng lĩnh vực, trong đó có các ngành dịch vụ.
Việc hồi phục mảng dịch vụ ăn uống và các ngành dịch vụ khác trong thời gian tới như thế nào vẫn đang là dấu hỏi sau những tổn thương lớn từ đợt dịch Covid-19 thứ 4.
Số liệu mới đưa ra từ Tổng cục Thống kê cho thấy, doanh thu dịch vụ lưu trú, ăn uống 9 tháng năm 2021 của cả nước đã sụt giảm 22,1% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, doanh thu dịch vụ ăn uống đạt 259,9 nghìn tỷ đồng, giảm 20,7%. Còn doanh thu dịch vụ lưu trú đạt 19,5 nghìn tỷ đồng, giảm 37,1%.
Nặng nề nhất là ngành dịch vụ du lịch lữ hành tiếp tục chịu ảnh hưởng nặng nề của dịch Covid-19, nhiều tỉnh, thành phố hoạt động du lịch lữ hành trong tháng 9 vẫn "đóng băng". Trong 9 tháng đầu năm 2021, doanh thu dịch vụ du lịch lữ hành ước tính đạt 4,6 nghìn tỷ đồng, giảm 64% so với cùng kỳ năm 2020.
Tại buổi toạ đàm trực tuyến ngày 14/10 để bàn về việc phục hồi và phát triển du lịch trong điều kiện bình thường mới, ông Hà Văn Siêu, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch cho rằng: "So với các ngành khác, du lịch là ngành dịch vụ dễ bị tổn thương, liên quan đến sự di chuyển của con người, mật độ, khả năng tương tác cao nên dễ thành tâm điểm chịu tác động ngay lập tức. Và khi phục vụ thì phải đợi các ngành khác phục hồi, rất khó lại càng khó".
Thận trọng từng bước hồi phục
Bên cạnh khó khăn của ngành dịch vụ ăn uống hay du lịch thì doanh thu các dịch vụ khác trong 9 tháng năm 2021 cũng giảm 19,4% so với cùng kỳ năm trước.
Theo Tổng cục Thống kê, do bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh Covid-19 nên doanh thu các doanh nghiệp (DN) và cơ sở sản xuất kinh doanh cá thể đều sụt giảm. Đến nay, các DN vừa sản xuất kinh doanh vừa phải chống dịch nên hiệu quả sản xuất kinh doanh dịch vụ chưa được cao.
Đơn cử như mảng dịch vụ giáo dục và đào tạo sụt giảm doanh thu đến 33,9% so với cùng kỳ năm trước. Trong khi, dịch vụ vui chơi giải trí giảm 19,3%; dịch vụ kinh doanh bất động sản giảm 23,4%; dịch vụ hành chính và hỗ trợ giảm 18,1%.
Theo đánh giá của Ts.Nguyễn Xuân Thành, Đại học Fulbright, trong đợt dịch Covid-19 thứ 4, suốt từ tháng 5/2021 trở lại đây, doanh số bán hàng hoá, doanh thu các mảng dịch vụ có sự suy giảm mạnh, nhất là trong quý 3/2021. Đặc biệt là tại các trung tâm đô thị lớn - vốn dĩ là những trung tâm dịch vụ lớn nhất của cả nước, đều cho thấy sự suy giảm mạnh về doanh thu các dịch vụ.
Khi mà doanh thu của các DN sụt giảm mạnh, và cơ hội để hồi phục vẫn còn đầy bất trắc ở phía trước trong bối cảnh nhiều địa phương đang tỏ ra khá thận trọng cho trạng thái bình thường mới, việc trở lại “đường băng” tăng trưởng của DN trong các ngành dịch vụ lại càng gian nan hơn.
Ở góc độ chuyên gia, khi bàn về việc hồi phục cho các DN dịch vụ du lịch, khách sạn, Ts. Nuno F. Ribeiro, Trưởng nhóm nghiên cứu ngành Quản trị du lịch và khách sạn, Đại học RMIT, có lời khuyên là cần chuẩn bị đội ngũ nhân sự có trình độ và được đào tạo tốt trước khi mở cửa trở lại.
“Sau nhiều tháng ngừng làm việc, DN cần ưu tiên thu hút và giữ chân nhân sự có năng lực làm việc trong lĩnh vực du lịch và khách sạn”, ông Ribeiro nói.
Cũng theo vị chuyên gia của RMIT, các khoản hỗ trợ tài chính bổ sung cho ngành khách sạn là vô cùng cần thiết, có thể dưới hình thức giảm thuế, trợ cấp tiền điện nước, giảm nợ hay hỗ trợ nhân viên. Hơn nữa, cần chuẩn bị kỹ lưỡng, truyền thông đầy đủ và triển khai nghiêm túc sẽ là chìa khóa giúp việc mở cửa du lịch Việt Nam trở lại thành công.
Ts. Nuno F. Ribeiro nhận định: "Hoạt động du lịch luôn bùng nổ mạnh mẽ sau các cuộc khủng hoảng. Điều tương tự sẽ xảy ra khi đại dịch Covid-19 được kiểm soát, hoặc cả thế giới học cách sống chung với nó, như cách chúng ta đang sống chung với các bệnh khác, chẳng hạn như bệnh cúm. Du lịch quốc tế đang bắt đầu hồi phục ở một số nơi trên thế giới và Việt Nam cũng sẽ không là ngoại lệ".
Thế Vinh
Bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết số 84/NQ-CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ.