Bình Dương hiện có 29 khu công nghiệp, gần 3.000 dự án đang hoạt động với 485.671 người lao động. Ông Bùi Minh Trí, Trưởng ban quản lý các khu công nghiệp tỉnh Bình Dương cho biết, trong bối cảnh hiện nay, các doanh nghiệp (DN) vừa phải phòng, chống dịch bệnh đảm bảo an toàn sức khỏe cho người lao động, vừa phải chủ động tổ chức sản xuất kinh doanh thích ứng với tình hình mới để duy trì và phát triển.
Tìm cơ trong nguy
Mặc dù giao thương với nhiều nước vẫn khó khăn, nhưng nhiều DN trong các khu công nghiệp thông qua hình thức giới thiệu, quảng bá sản phẩm trực tuyến đã nhận được các đơn hàng lớn, bảo đảm cho sản xuất và xuất khẩu. Hiện tại, nhiều DN nhận được đơn hàng đến quý III/2021, thậm chí có đơn đặt hàng đến hết năm 2021 và cả năm 2022.
Doanh nghiệp nỗ lực để không bị đứt gẫy sản xuất vì dịch COVID-19. |
Bà Trương Chí Bình, Phó Chủ tịch Hiệp hội công nghiệp hỗ trợ Việt Nam (VASI) cho rằng, hoàn cảnh bây giờ được gói gọn trong câu "trong nguy có cơ". Gần 2 năm qua, thế giới đóng cửa, DN Việt Nam vẫn sản xuất được, nên nhiều đơn hàng công nghiệp hỗ trợ từ nước ngoài đã chuyển sang Việt Nam. Khi chuỗi cung ứng của thế giới vận hành trở lại, nhiều DN Việt Nam đã giữ được một phần hoặc các đơn hàng mới đó.
Qua khảo sát trong 6 tháng đầu năm 2021, các DN thành viên VASI cho biết, tăng trưởng năm nay tốt hơn năm ngoái, số DN gặp khó khăn, doanh thu giảm cũng ít hơn năm ngoái. Đó cũng là lý do có nhiều DN mở thêm nhà máy, tăng vốn hoạt động.
"Số lượng DN đăng ký sản xuất mới, mở nhà máy mới, mở thêm dây chuyền sản xuất mới hơn hẳn các năm bình thường. Đây là dấu hiệu đáng mừng cho thấy sản phẩm công nghiệp hỗ trợ Việt Nam đã cạnh tranh được với thế giới, dù trong bối cảnh gặp khó khăn vì dịch COVID-19. Những mặt hàng nổi trội phải kể tới như cơ khí, nhựa. DN làm sản phẩm linh kiện đầy đủ sẽ dễ dàng tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu", bà Bình chia sẻ.
Theo Cục Quản lý đăng ký kinh doanh (Bộ KH&ĐT), số DN gia nhập thị trường trong 6 tháng đầu năm 2021 là 67.083 DN, tăng 8,1% so với cùng kỳ năm 2020. Đây là số DN thành lập mới cao nhất trong giai đoạn 6 tháng đầu năm từ trước đến nay, vượt qua cột mốc 66.958 DN của giai đoạn 6 tháng đầu năm 2019. Sự gia tăng số DN đăng ký thành lập mới thể hiện sự nỗ lực và tinh thần khởi nghiệp của cộng đồng DN trong bối cảnh dịch bệnh.
Một điểm đáng chú ý là các địa phương chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ đợt bùng phát dịch bệnh lần này vẫn có sự gia tăng về số DN gia nhập thị trường so với cùng kỳ năm ngoái: Bắc Giang tăng 11,82%, TP.HCM tăng 5,34%, Bắc Ninh tăng 1,06%...
Tổng số vốn đăng ký bổ sung vào nền kinh tế trong 6 tháng đầu năm 2021 là 2.095.163 tỷ đồng, tăng 24,2% so với cùng kỳ năm 2020. Có 23.708 DN đang hoạt động đăng ký tăng vốn trong 6 tháng đầu năm 2021, tăng 31,4%.
Ông Bùi Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Quản lý đăng ký kinh doanh nhìn nhận, đây là tín hiệu tích cực, cho thấy hoạt động sản xuất, kinh doanh phục hồi khá mạnh so với năm ngoái, nên nhu cầu vốn của các DN là khá lớn.
Mặt khác, "6 tháng qua, hơn một nửa số DN rời bỏ thị trường chọn hình thức là tạm ngừng kinh doanh, tức là chưa rời bỏ hẳn thị trường. Đây cũng là những lĩnh vực mà số DN gia nhập, tái gia nhập thị trường nhiều nhất. Điều này thể hiện sự thanh lọc thị trường diễn ra hết sức mạnh mẽ. Thời gian tới, chúng ta sẽ có cộng đồng DN khoẻ hơn, mạnh hơn", ông Tuấn phân tích.
Cần 'liều thuốc' trợ lực
Tuy nhiên, trước sự bùng phát trở lại của đợt dịch COVID-19 lần thứ 4, bà Bình cho biết, nếu dịch lan vào khu công nghiệp thì sẽ làm gián đoạn sản xuất. Thực tế câu chuyện này đã diễn ra ở thế giới từ năm ngoái, nhưng giờ Việt Nam mới gặp phải tình cảnh dịch bệnh lây lan nhiều vào khu công nghiệp. Vì vậy, nếu không có giải pháp ứng phó kịp thời, DN ngừng hoạt động thì nguy cơ ra khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu là khó tránh khỏi.
Bà Bình chia sẻ: "Trong chuỗi cung ứng toàn cầu, các nhà mua hàng lớn luôn có phương án dự phòng thay thế. Mình là DN nhỏ, nếu không cung cấp được hàng, tất nhiên họ sẽ không đợi chúng ta đến khi được hoạt động trở lại, mà sẽ tìm nhà cung cấp mới. Một khi DN ra khỏi chuỗi thì khó có thể quay lại được".
Theo bà Bình, dịch bệnh đáng lo ngại, thế nhưng nếu có sự chuẩn bị tốt thì chắc chắn trong nguy có cơ. Bên cạnh đó, giải pháp lâu dài là phải mở rộng tiêm chủng vắc xin phòng COVID-19 trong các khu công nghiệp, điều này sẽ giúp DN yên tâm sản xuất.
Để giúp DN công nghiệp hỗ trợ tìm được cơ hội, đại diện VASI cho biết, trong bối cảnh hiện nay, DN vừa chống chọi với COVID-19, vừa phải đối mặt với bài toán giá nguyên vật liệu tăng, kéo theo chi phí sản xuất tăng, trong khi không thể thay đổi giá bán sản phẩm vì cần độ trễ từ 6 tháng đến 1 năm.
Do vậy, Chính phủ có thể xem xét hỗ trợ DN về giảm lãi vay ngân hàng, miễn giảm thuế, giảm tiền thuê đất... giúp sản phẩm của DN Việt Nam có lợi thế cạnh tranh. Hiện nay, giá thuê mặt bằng ở các địa phương khá cao, DN khó tìm địa điểm sản xuất tốt.
Đáng chú ý, ông Nguyễn Anh Dương, Trưởng ban Nghiên cứu tổng hợp, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) khuyến cáo, DN hãy nhìn khó khăn là cơ hội để "giải lao, để đầu óc thông thoáng hơn", sau đó tìm kiếm cơ hội tốt hơn. 6 tháng đầu năm 2021 đã phản ánh quá trình sàng lọc rất lớn tới cộng đồng DN. Đó là việc DN yếu thì tạm thời rút khỏi thị trường để chờ cơ hội mới, DN lớn thì cân nhắc tìm cơ hội mới thông qua việc tăng vốn mở rộng sản xuất kinh doanh, đa dạng hóa sản xuất để nâng cao hiệu quả.
Tuy vậy, ông Dương cũng khuyến nghị, các địa phương cần phải thống nhất tiền thuê đất phù hợp. DN có thể đa dạng hoá địa điểm sản xuất, nhưng việc mỗi địa phương đưa ra một mức giá thuê đất khác nhau sẽ gây khó khăn cho DN.
Trong khi đó, ông Nguyễn Hồng Diên, Bộ trưởng Bộ Công Thương chia sẻ: "Là người đứng đầu ngành Công Thương, hơn ai hết, tôi mong muốn công nghiệp và thương mại phát triển, nhưng bối cảnh hiện tại, chống dịch vẫn cần phải đặt lên hàng đầu".
Theo đó, Bộ trưởng Công Thương cho rằng, cần khẩn trương yêu cầu các cơ sở sản xuất kinh doanh, đặc biệt là các DN trong các khu công nghiệp, khu kinh tế phải tuân thủ nghiêm ngặt, khuyến cáo của Bộ Y tế và khuyến cáo của Bộ Công Thương về các quy trình an toàn sản xuất.
"Phải tăng cường kiểm tra giám sát, chỉ những nơi nào bảo đảm các yêu cầu các điều kiện an toàn về COVID-19 thì mới cho duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh. Khuyến cáo các DN tổ chức tập trung ăn ở cho người lao động, bởi bây giờ 50.000 lao động cứ đan xen nhau thì sẽ không đảm bảo được an toàn", ông Diên nói.
Ông Nguyễn Văn Bé Chủ tịch Hiệp hội các DN khu công nghiệp TP.HCM Làn sóng dịch COVID-19 thứ 4 đã và đang lây lan trong các khu công nghiệp, nguy cơ ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của các DN, từ đó ảnh hưởng đến nền kinh tế nước ta trong năm nay sẽ rất lớn. Bên cạnh giải pháp của từng DN trong việc ngăn chặn dịch bệnh lây lan vào khu công nghiệp, điều quan trọng nhất lúc này là Nhà nước cần ưu tiên, hỗ trợ chích ngừa vắc xin COVID-19 cho công nhân, người làm việc trong các khu công nghiệp. Đây là giải pháp căn cơ, lâu dài để có thể sống chung với dịch. Ông Phạm Đình Thúy Vụ trưởng Vụ Thống kê công nghiệp và xây dựng (Tổng cục Thống kê) Ưu tiên hàng đầu hiện nay vẫn là phòng dịch và dập dịch. Do đó, cần phải xây dựng một quy trình hiệu quả với sản xuất kinh doanh cho những tỉnh, thành có quy mô kinh tế lớn, nhiều khu công nghiệp như: TP. Hà Nội, TP.HCM, Bắc Giang, Bắc Ninh, Bình Dương… Đồng thời, cần nhiều giải pháp hỗ trợ tài chính cho DN như: giãn nợ, tái cơ cấu nợ, giảm thuế thu nhập DN… Ông Alain Cany Chủ tịch Hiệp hội DN châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) Không có con đường nào thoát khỏi đợt dịch thứ tư này nếu không có một chương trình tiêm chủng mở rộng tích cực và nhanh chóng để giúp cuộc sống bình thường quay trở lại. EuroCham đang cố gắng dưới mọi hình thức để hỗ trợ Việt Nam mua đủ lượng vắc xin và chúng tôi tin tưởng rằng niềm tin trong DN sẽ phục hồi ngay khi chúng ta có thể triển khai chiến dịch tiêm chủng mở rộng. |
Nhật Linh
Bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết số 84/NQ-CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ. |