![]() |
Nhu cầu vốn của các HTX hiện nay rất lớn để mở rộng quy mô và phát triển. (Ảnh: Int) |
Tình trạng thiếu vốn của HTX nhà ở Thụy Điển cũng là vấn đề chung của nhiều HTX trong tiếp cận các chính sách hỗ trợ tín dụng. Vì thế, các chuyên gia cho rằng, cần phải triển khai các giải pháp đồng bộ để thúc đẩy khả năng tiếp cận cho các HTX.
Vẫn phải tự lực cánh sinh
Theo lãnh đạo một HTX ở Hà Nội, Việt Nam là đất nước kinh tế nông nghiệp, người ở nông thôn chiếm tới 60 - 70% dân số cả nước, việc cung cấp các nguồn lương thực, thực phẩm và xuất khẩu nông sản chủ yếu do lực lượng nông dân thực hiện. Trong khi đó, vốn ban đầu của HTX thường xuất phát từ người lao động, chứ không phải từ các "ông chủ" hoặc người có tiền.
“Việc tự lực cánh sinh của HTX là một thách thức. Vì vậy, nhu cầu vốn của các HTX là rất lớn và tất yếu”, đại diện HTX này cho hay.
Ngoài ra, một số thông tin còn cho thấy, ngay bản thân các doanh nghiệp tiếp cận vốn tín dụng cũng đã khó, nhưng họ có nền tảng ban đầu vượt trội hơn hẳn HTX. Còn HTX vốn đã nhỏ, tài sản để thế chấp thường không có, trong khi quỹ hỗ trợ HTX dù lãi suất cho vay ưu đãi nhưng thủ tục phức tạp, các HTX khó tiếp cận.
Nhiều ý kiến cũng cho biết, các HTX chỉ có thể tiếp cận nguồn vốn từ quỹ tín dụng nhân dân ở mức độ nhỏ cho các cá nhân thành viên sản xuất kinh doanh nhỏ, nên các HTX khi cần buộc phải vay từ các dạng tín dụng không chính thức khác với lãi suất cao, thậm chí sẽ đẩy HTX vào chỗ khó khăn hơn.
Nhìn nhận về cơ hội cho các HTX trong thời gian tới, ông Nguyễn Văn Đoàn, Cục trưởng Cục Phát triển HTX (Bộ KH&ĐT) cho rằng, tháo gỡ rào cản tiếp cận vốn sẽ mở ra nhiều cơ hội cho phát triển HTX.
Theo đó, trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế và cuộc cách mạng 4.0, các hộ gia đình và cá nhân sẽ gặp khó khăn lớn trong việc sản xuất kinh doanh, tiếp cận thị trường và cạnh tranh với các doanh nghiệp. Tuy nhiên, điều này cũng mở ra cho các HTX nhiều cơ hội để mở rộng thị trường, cung cấp hàng hóa khối lượng lớn, đảm bảo đầu ra và giá cả hợp lý cho các sản phẩm.
Triển khai đồng bộ các giải pháp
Ông Helmut Pabst, Liên đoàn HTX Raiffeisen CHLB Đức chia sẻ, cũng giống nhiều HTX ở Đức, vấn đề hiện nay của nhiều HTX Việt Nam là khả năng hạn chế trong tiếp cận các chính sách hỗ trợ tín dụng, đất đai, hạ tầng sản xuất. Vì thế, cần phải triển khai đồng bộ các giải pháp thúc đẩy khả năng tiếp cận vốn vay cho HTX.
Ông Helmut Pabst dẫn chứng từ mô hình cho vay vốn hiệu quả ở Đức: các tổ chức cho vay sử dụng mức độ tín nhiệm là yêu cầu chính để cấp vốn vay cho HTX, như: tính khả thi của dự án sử dụng vốn; lợi nhuận và triển vọng của dự án, báo cáo tài chính minh bạch, lịch sử tín dụng đối với các khoản vay trước đây…
Để các HTX làm được điều này, ông Helmut Pabst cho biết, tất cả các HTX của Đức đang hình thành đều phải được đánh giá tính khả thi do Liên đoàn Kiểm toán HTX cấp khu vực (CAU) thực hiện. Sau khi đánh giá, CAU cấp chứng nhận khả thi để cho các HTX thành viên tiếp cận các nguồn vốn vay dễ dàng.
“Nếu HTX đăng ký khoản vay đáp ứng các tiêu chí về mức độ tín nhiệm như trên, họ có thể tiếp tục đảm bảo hoàn trả khoản vay bằng các tài sản thế chấp và/hoặc bảo lãnh”, ông Helmut Pabst cho hay.
Tại Hội thảo Thúc đẩy khả năng tiếp cận vốn vay cho các HTX mới đây, Ngân hàng Nhà nước đã đưa ra một số giải pháp để khuyến khích và tạo điều kiện cho vay vốn đối với các HTX. Theo đó, trong thời gian tới, cơ quan này sẽ tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện văn bản pháp luật về cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển HTX, trong đó có Nghị định về tổ chức và hoạt động của Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX Trung ương và Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX địa phương, tạo điều kiện hỗ trợ cho các HTX tiếp cận vốn phục vụ sản xuất, kinh doanh.
Bên cạnh đó, ưu tiên, bố trí và lồng ghép các nguồn vốn từ chương trình mục tiêu quốc gia để thực hiện chính sách ưu đãi hỗ trợ HTX; hỗ trợ về quỹ đất, tạo điều kiện cho các HTX xây dựng trụ sở, cơ sở sản xuất kinh doanh...; tòa án nhân dân xem xét giải quyết theo trình tự rút gọn khi xử lý nợ xấu cho các HTX...
Đại diện Bộ Tài chính cũng đưa ra một số khuyến nghị về chính sách, hướng dẫn các HTX tiếp cận các chính sách ưu đãi về thuế (thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng, thuế tài nguyên, thuế xuất - nhập khẩu, thuế sử dụng đất nông nghiệp, phi nông nghiệp); xây dựng các quỹ hỗ trợ phát triển HTX...
Thanh Hoa