Người dân huyện miền núi A Lưới nỗ lực thoát nghèo bền vững. |
A Lưới là huyện miền núi biên giới phía Tây của tỉnh Thừa Thiên Huế, nơi chủ yếu là đồng bào DTTS Cơ Tu, Tà Ôi sinh sống. Trước đây, cuộc sống của người dân vô cùng khó khăn do thiếu vốn, thiếu đất, thiếu tích lũy khoa học trong sản xuất. Tuy nhiên, thời gian qua nhiều gia đình đã mạnh dạn vay vốn phát triển sản xuất, nhờ đó nhiều sản phẩm chủ lực của địa phương đã được định hình.
Trao "cần câu" cho người dân
Gia đình anh Hồ Văn Thiếp, dân tộc Cơ Tu, ở thôn Ta Ay Ta, xã Trung Sơn, huyện A Lưới là một điển hình. Trước đây, gia đình anh thuộc diện hộ nghèo, khó khăn của xã, dù đã cố gắng lao động để vươn lên làm giàu nhưng cái nghèo đói vẫn luôn đeo bám gia đình anh. Năm 2018, nhận thấy tiềm năng kinh tế rừng ở địa phương ngày càng phát triển, anh Thiếp mạnh dạn vay 30 triệu đồng để mở xưởng chế biến lâm sản. Nhờ chịu khó học hỏi kinh nghiệm làm nghề cùng những nỗ lực của bản thân, xưởng gỗ của gia đình anh hoạt động ngày một hiệu quả, đem lại thu nhập ổn định, từng bước giúp anh thoát nghèo bền vững.
Anh Thiếp chia sẻ: “Từ một xưởng cưa gỗ ban đầu, có được nhờ nguồn vốn vay, hiện mỗi tháng xưởng mang lại thu nhập từ 10 triệu cho gia đình. Hàng tháng, tôi dành dụm tiền gửi tiết kiệm để trả dần gốc, lãi. Lúc trả hết vốn vay, gia đình tiếp tục vay vốn để mở rộng thêm diện tích nhà xưởng, cải thiện sinh kế. Với sự hỗ trợ của nguồn vốn tín dụng ưu đãi, đến đầu năm 2020, gia đình tôi đã thoát nghèo, trả hết nợ ngân hàng”.
Hiện, gia tài của anh Thiếp không còn là mái tranh tạm bợ mà là ngôi nhà mái bằng khang trang, gia đình anh trở thành hộ khá giả của thôn, với thu nhập trung bình đạt gần 250 triệu đồng/năm, có tiền để chu cấp cho hai con ăn học đầy đủ để mang cái chữ về phục vụ thôn, bản trong tương lai.
Theo bà Hồ Thị Hiền, Chủ tịch UBND thị trấn A Lưới, người dân vùng cao trước đây có thói quen du canh, du cư nên ít khi nghĩ đến chuyện ổn định sản xuất để phát triển kinh tế. Vì vậy, cái nghèo cứ đeo bám dai dẳng. Để mục tiêu giảm nghèo được bền vững, bên cạnh việc đa dạng hóa các nguồn vốn huy động để triển khai thực hiện các chương trình, dự án thì ý chí chủ động thoát nghèo trong đồng bào DTTS cũng cần được khơi dậy. Chính quyền cần hỗ trợ, đồng hành cùng đồng bào dân tộc để giảm nghèo bền vững bằng “cần câu” chứ không phải “con cá”. Cụ thể là phải đào tạo nghề, chuyển giao kỹ thuật, hỗ trợ về thị trường tiêu thụ sản phẩm, cho vay vốn lãi suất ưu đãi để phát triển kinh tế hộ...
“Sự thay đổi đó đã tác động tích cực đến người dân, thúc đẩy họ chủ động, nỗ lực, tạo sự chuyển biến về chất trong công tác giảm nghèo”, bà Hiền nói.
Phát triển cây trồng xóa nghèo
Chuối già lùn mang lại thu nhập khá cho thành viên HTX Sản xuất và kinh doanh nông sản an toàn A Lưới. |
Không chỉ chủ động vay vốn phát triển tiềm năng kinh tế rừng, nhờ chính sách hỗ trợ đồng bào DTTS phát triển các giống cây chủ lực của địa phương trở thành “cây thoát nghèo”. Điển hình là cây chuối già lùn, những năm qua, ngành Nông nghiệp huyện đã phối hợp với trường đại học Nông lâm Huế và các đơn vị liên quan hỗ trợ, hướng dẫn người dân áp dụng các tiêu chuẩn kỹ thuật từ trồng, chăm sóc, không sử dụng phân vô cơ và thuốc bảo vệ thực vật trong phòng trừ sâu bệnh cũng như thực hiện tốt khâu bảo quản sản phẩm, tạo năng suất cao.
Cùng với đó, để phát triển thương hiệu chuối già lùn, huyện A Lưới đã có những chính sách như giao đất, hỗ trợ vốn vay, chuyển giao khoa học kỹ thuật và vận động người dân cải tạo vườn đồi để hình thành vùng sản xuất chuối quy mô lớn và đảm bảo chất lượng sản phẩm.
Đặc biệt, tìm kiếm thị trường tiêu thụ chuối, giúp bà con nông dân yên tâm sản xuất, huyện đã thành lập Hợp tác xã (HTX) Sản xuất và kinh doanh nông sản an toàn A Lưới, do Hội Phụ nữ huyện đảm nhiệm.
Theo phòng NN&PTNT huyện A Lưới, hiện nay năng suất chuối già lùn đạt khoảng 280 tạ/ha, cho thu nhập bình quân trên dưới 100 triệu/1ha. Nhờ trồng chuối, đời sống của nhiều hộ dân được cải thiện, đặc biệt có nhiều hộ thoát nghèo, vươn lên làm giàu từ cây chuối già lùn.
Anh Hồ Văn Gian, dân tộc Cơ Tu, thành viên HTX chia sẻ: “Từ khi được chính quyền địa phương hướng dẫn cung cấp giống cấy mô và hướng dẫn kỹ thuật sản xuất và bảo quản sản phẩm, đã cho năng suất cây trồng cao. Hiện nay, hơn 200 gốc chuối già lùn cho gia đình tôi thu hoạch 2 - 3 buồng/ngày, giá bán 5 - 8 ngàn đồng/kg, thu nhập gần 100 ngàn đồng/ngày. Tôi đang đăng ký mua thêm 50 cây giống để tiếp tục trồng".
Trong công tác giảm nghèo bền vững, huyện A Lưới đã kết hợp nhiều nguồn lực, trong đó có Chương trình nguồn vốn 135, công tác tuyên truyền đến từng hộ dân hiệu quả… Ông Lê Ngọc Tĩnh, Phó Trưởng Phòng Lao động thương binh xã hội huyện A Lưới chia sẻ, đối với những hộ dân cần giống, cần nguồn vốn, hoặc cần chính sách, huyện luôn sẵn sàng hỗ trợ và tạo điều kiện. Tuy nhiên hỗ trợ phải đúng đối tượng, ngoài ra huyện luôn giúp đỡ các hộ dân theo đề xuất của ban chỉ đạo.
“Điều quan trọng là phải đầu tư hợp lý, có những hộ có khả năng thoát nghèo rất tốt, làm sao các hộ dân này ngày càng phát triển để những hộ khác noi gương, làm theo”, ông Tĩnh nói.
Với những giải pháp đa dạng và cách làm phù hợp, công tác giảm nghèo trên địa bàn huyện miền núi A Lưới đã đạt được những kết quả tích cực, giai đoạn 2016 - 2020, bình quân mỗi năm tại huyện A Lưới giảm 4% hộ nghèo, góp phần nâng cao mức sống của người dân.
Hoàng Hà
Bài 2: Vai trò của HTX trong gìn giữ và phát triển nghề dệt