Cách đây vài tháng, một nhóm công ty dược của Ấn Độ có bày tỏ việc quan tâm đầu tư xây dựng “Công viên Dược phẩm” (Pharma Park), mô hình khu công nghiệp chuyên sản xuất dược liệu tại Việt Nam và sau đó mời các công ty dược từ Ấn Độ, Mỹ, EU sang đặt nhà máy sản xuất tại đây.
Kỳ vọng thu về hàng tỷ USD
Như chia sẻ của ông Ramesh Babu, Chủ tịch Tập đoàn dược phẩm SMS (đơn vị muốn hợp tác phát triển Công viên dược phẩm), nếu đầu tư thành công, có thể coi là "đòn bẩy chiến lược" để biến Việt Nam thành một cứ điểm nghiên cứu, phát triển và sản xuất dược phẩm hàng đầu của Đông Nam Á và thế giới.
 |
|
Kế hoạch đưa cây dược liệu sâm Ngọc Linh “vượt biên giới”, cạnh tranh ngang ngửa với sâm Hàn Quốc đang được các DN lớn nhắm tới. |
Có thể nói, việc thu hút các công ty dược Ấn Độ vào đầu tư ở Việt Nam để thúc đẩy xuất khẩu (XK) dược liệu là rất đáng quan tâm. Nhất là ngành dược nước này trong năm 2022 được dự đoán tổng quy mô có thể đạt đến 55 tỷ USD.
Nếu gõ từ khoá “xuất khẩu dược liệu” trên công cụ tìm kiếm Google sẽ thấy việc đưa ra một con số nhất định về giá trị kim ngạch XK dược liệu của Việt Nam hầu như không có. Phải chăng lĩnh vực này vẫn đang là “khoảng trống” để trông chờ các “ông lớn” trong ngành dược Ấn Độ hay các doanh nghiệp (DN) có tiềm lực mạnh của Việt Nam rót vốn đầu tư?
Trong khi đó, với nguồn dược liệu khá dồi dào (khoảng 5.117 loài thực vật có công dụng làm thuốc), Việt Nam hoàn toàn có thể đưa hoạt động XK dược liệu ra thị trường toàn cầu tốt hơn so với hiện tại.
Cần nhắc lại, hồi tháng 3 năm nay, Quyết định số 376/QĐ-TTg của Chính phủ phê duyệt Chương trình phát triển công nghiệp dược, dược liệu sản xuất trong nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, có đặt ra mục tiêu phấn đấu đến năm 2045 tổng giá trị ngành công nghiệp dược đóng góp vào GDP là trên 20 tỷ USD.
Giới chuyên gia cho rằng, để ngành dược liệu Việt Nam trở thành ngành kinh tế lớn, là mảng XK có thể thu về hàng tỷ USD, cần phải khẩn trương phát triển các chuỗi sản xuất gắn với chế biến thay vì chỉ chế biến thô có hiệu quả thấp. Đặc biệt là cần thu hút các “ông lớn” DN ở trong nước và quốc tế rót vốn đầu tư nhằm hình thành các trung tâm sản xuất, chế biến dược liệu có quy mô lớn.
Đơn cử như với cây dược liệu sâm Ngọc Linh - được ví là “quốc bảo” Việt Nam, đang được kỳ vọng trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của đất nước, đưa sâm Việt ra thị trường thế giới để có thể cạnh tranh ngang ngửa với ngành sản xuất sâm của Hàn Quốc.
Hồi tháng 7/2021, chính quyền tỉnh Quảng Nam đã có tờ trình gửi Chính phủ đề nghị phê duyệt chương trình quốc gia phát triển Sâm Ngọc Linh giai đoạn 2021 - 2030 và định hướng đến năm 2045, mục tiêu phát triển mạnh ngành công nghiệp sâm của quốc gia và XK, cũng như góp phần phát triển ngành dược liệu Việt.
Hút “đại bàng” về làm tổ
Và để làm được điều đó, như chia sẻ của ông Hồ Quang Bửu, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam, rất cần tiếp tục duy trì phát triển có hiệu quả các hợp tác xã (HTX) trồng sâm cũng như có thêm các cơ chế thu hút DN đầu tư nhà máy chế biến sâu các sản phẩm từ sâm.
Theo giới chuyên gia, việc thu hút các DN lớn, có tiềm lực mạnh rót vốn đầu tư, kể cả các hoạt động mua bán sáp nhập (M&A) sẽ nhanh chóng tạo sức bật sôi động cho chuỗi giá trị XK sâm Ngọc Linh trong thời gian tới.
Cụ thể như trường hợp CTCP Thực phẩm Dinh dưỡng Nutifood vào ngày 18/11 cho biết, DN này vừa hoàn tất các thủ tục đầu tư với thương vụ triệu đô vào CTCP Thương mại - Dược - Sâm Ngọc Linh Quảng Nam (Quasapharco) - công ty nuôi trồng sâm Ngọc Linh lớn nhất tỉnh Quảng Nam. Qua đó, xem như “ông lớn” nội địa trong ngành thực phẩm dinh dưỡng này chính thức đặt chân vào “lãnh địa” thảo dược, đặc biệt là thảo dược quý hiếm.
Thương vụ đầu tư nêu trên được kỳ vọng sẽ tạo ra cú hích lớn, mang lại giá trị tương xứng cho “quốc bảo” Việt Nam. Chia sẻ về việc đầu tư này, ông Trần Bảo Minh, Phó chủ tịch HĐQT Nutifood đồng thời là Chủ tịch HĐQT mới của Quasapharco, cho biết mục tiêu xa hơn nữa là xây dựng thương hiệu các sản phẩm thảo dược Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Theo ông Minh, Việt Nam là một quốc gia rất hấp dẫn trong mắt các nước phương Tây về kho tàng thảo dược thiên nhiên cũng như các bài thuốc bí truyền từ xa xưa để lại.
Kế hoạch đưa sâm Ngọc Linh “vượt biên giới” cũng được DN này hoạch định từ sớm với nhiều hoạt động bài bản, chuyên nghiệp như: Quy hoạch và mở rộng vùng trồng sâm, thực hiện chứng minh lâm sàng có giá trị quốc tế, xây dựng hệ sinh thái quảng bá sâm Ngọc Linh tại nhiều quốc gia…
Từ thương vụ trên hay sự quan tâm của các công ty dược Ấn Độ, giới chuyên gia cho rằng đó là những tín hiệu tốt nhằm hút các DN lớn được ví như “đại bàng” về làm tổ, tham gia sâu hơn vào chuỗi sản xuất và XK dược liệu của Việt Nam.
Hơn thế nữa, việc thúc đẩy XK dược liệu cũng được mong đợi sẽ tạo điều kiện cho nhiều HTX dược liệu lớn mạnh lên thêm. Điều này đòi hỏi tính liên kết tốt giữa các HTX (vốn đang đóng vai trò nòng cốt trong việc trồng cây dược liệu ở nhiều địa phương trong cả nước) với các DN lớn theo chuỗi giá trị từ trồng trọt, sản xuất, chế biến cho đến XK.
Còn ở góc độ của một nhà đầu tư lớn trong nước, ông Trần Bảo Minh nhấn mạnh: "Chúng tôi tự tin sẽ tạo nên dấu ấn đặc biệt từ những sản phẩm là lợi thế của Việt Nam. Những gì thiên nhiên ban tặng cho Việt Nam nên được chính những thương hiệu Việt phát triển để từ đó mang lại lợi ích tối ưu nhất cho dân tộc mình, đất nước mình”.
Thế Vinh
