Tại Diễn đàn cấp cao và Triển lãm quốc tế về Công nghiệp 4.0 vừa diễn ra tại Hà Nội, trong phiên hội thảo chuyên đề "Bước tiến mới của ngành tài chính – ngân hàng trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ 4 (CMCN 4.0), Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Kim Anh khẳng định: trong kỷ nguyên số không còn "cá lớn nuốt cá bé" mà chỉ còn "cá nhanh nuốt cá chậm". Bài toán tốc độ trở thành yếu tố quan trọng trong CM 4.0.
Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước (NHNN) nhận định, ngành tài chính – ngân hàng đang đứng trước những cơ hội lớn để chủ động tham gia cuộc CM 4.0.
Cung cấp ngân hàng số
Tính đến hết năm 2017, tỷ lệ người sử dụng điện thoại thông minh có kết nối internet chiếm tới 55% dân số, cao hơn mức bình quân 44% trên thế giới. Dự báo đến năm 2025, dân số Việt Nam sẽ đạt 100 triệu người.
Tại hội thảo, các chuyên gia cho biết Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia có điều kiện thuận lợi để phát triển, hiện đại hóa nhanh chóng trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng, tận dụng triệt để thành quả cuộc CM 4.0.
Ông Lê Xuân Vũ, Thành viên điều hành Ngân hàng TMCP Quân đội (MB), cho biết trên thực tế, ngành ngân hàng hiện đang đứng giữa công nghệ 3.0 và 4.0. Tuy nhiên, theo thống kê, những ứng dụng công nghệ này đã mang lại những kết quả khả quan cho các ngân hàng thương mại.
Đến năm 2018, các kênh kỹ thuật số sẽ đóng góp trên 30% vào doanh thu của ngân hàng, trong khi năm 2014 mới có dưới 10%. 60% người tiêu dùng mong muốn kế hoạch đầu tư phải xây dựng trên cơ sở phân tích thông tin và thói quen mua sắm. 56% người tiêu dùng chủ yếu tương tác với tài khoản tiết kiệm thông qua các kênh số, 55% người lớn tuổi và 70% người trẻ tuổi sử dụng ngân hàng số trong năm 2018.
Tuy nhiên, theo ông Vũ, hiện nay, việc đáp ứng nhu cầu ngân hàng số cho khách hàng lại chưa phải là ngân hàng, mà là công ty Fintech như: AliPay của Alibaba, Apple Pay của Apple… đang dẫn đầu trong lĩnh vực thanh toán.
Chẳng hạn, Alibaba đã tạo ra doanh số giao dịch 3.000 tỷ Nhân dân tệ trong lĩnh vực thanh toán. Công ty này hiện cũng sở hữu khoảng 8.000 tài khoản thanh toán, với 500 tỷ Nhân dân tệ, tương đương khoảng 75 tỷ USD; cho vay đạt hơn 20 tỷ USD.
Trong khi đó, chi phí để Alibaba phục vụ hoạt động của mô hình lại rất thấp, chiếm 1% trên tổng chi phí.
Phó Thống đốc Nguyễn Kim Anh khẳng định, trong kỷ nguyên số không còn "cá lớn nuốt cá bé" mà chỉ còn "cá nhanh nuốt cá chậm". Bài toán tốc độ trở thành yếu tố quan trọng trong CM 4.0.
 |
|
Dù các công ty Fintech được coi là đối thủ cạnh tranh đối với các ngân hàng truyền thống, nhưng sự cạnh tranh hiện nay không phải là thực tiễn phổ biến, thay vào đó là hợp tác đôi bên cùng có lợi, cộng hưởng sức mạnh của Fintech đang là xu hướng chủ đạo. |
Xu hướng cộng hưởng sức mạnh của Fintech
Nhận định ngành ngân hàng đang rất tích cực ứng dụng công nghệ 4.0, ông Phạm Tiến Dũng, Vụ trưởng Vụ Thanh toán (NHNN), dẫn ra một ví dụ thực tiễn về tốc độ thay đổi trong chính ngành ngân hàng, đó là số lượng các điểm chấp nhận thanh toán mã QR (QR Code) đã tăng lên 20.000 điểm chỉ sau nửa năm. Trong khi đó, phải mất rất nhiều năm, số lượng các máy POS mới tăng lên 300.000 máy như hiện nay.
Với những thay đổi của ngành ngân hàng, ông Dũng cho rằng ứng dụng Blockchain sẽ thích hợp nhất cho ngành ngân hàng là chuyển tiền.
Theo đó, công ty cổ phần Thanh toán Quốc gia Việt Nam (NAPAS) và ba ngân hàng gồm VietinBank, VIB, TPBank đã thử nghiệm mô hình chuyển tiền trên Blockchain. Mục tiêu khi làm thử nghiệm là đánh giá tính khả thi, hiệu quả thực tế khi áp dụng công nghệ, xác định ảnh hưởng hệ thống đến hạ tầng trung tâm như NAPAS.
"Đối với các giao dịch ngân hàng, công nghệ Blockchain tăng cường tính minh bạch. Đồng thời, công nghệ này còn giúp hạ chi phí và rủi ro trong giao dịch", ông Dũng khẳng định.
Ứng dụng rộng rãi công nghệ số vào ngành dịch vụ tài chính, người tiêu dùng được hưởng nhiều lợi ích hơn, giảm chi phí giao dịch, lựa chọn sản phẩm phong phú từ nhiều nhà cung cấp, không chỉ từ ngân hàng mà còn là các công ty Fintech. Trong khi đó, phía ngân hàng có hưởng lợi ích tăng doanh thu, giảm chi phí…
Có thể nói, nổi bật trong quá trình phát triển ngân hàng số là sự cạnh tranh và sự hợp tác giữa ngân hàng và các công ty Fintech.
Phó Thống đốc Nguyễn Kim Anh khẳng định dù các công ty Fintech được coi là đối thủ cạnh tranh đối với các ngân hàng truyền thống, nhưng sự cạnh tranh hiện nay không phải là thực tiễn phổ biến, thay vào đó là hợp tác đôi bên cùng có lợi, cộng hưởng sức mạnh của Fintech đang là xu hướng chủ đạo.
Tuy nhiên, ngành ngân hàng cũng đang gặp những thách thức không nhỏ đối với CM 4.0, đặc biệt là việc cơ quan quản lý cần hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho hoạt động ngân hàng số.
Một số ý kiến cho rằng NHNN cần sớm ban hành khuôn khổ về chỉ dẫn, công bố các tiêu chuẩn QR Code cho thị trường, chia sẻ thông tin giữa các ngân hàng giao diện lập trình ứng dụng mở (open API), ủy thác thanh toán cho đối tác không phải ngân hàng…
Huyền Anh
