Tại Quảng Nam, nhiều mô hình hợp tác xã (HTX) đã phối hợp cùng với bà con nông dân và các đơn vị, tạo thành các liên kết chuỗi giá trị sản phẩm, từ đó giải quyết được nhu cầu việc làm, tạo ra thu nhập ổn định và góp phần phát triển chung vào kinh tế địa phương.
Thúc đẩy quá trình xây dựng NTM
Điển hình trong việc hỗ trợ người dân phát triển kinh tế, đóng góp cho quá trình xây dựng nông thôn mới (NTM) có thể kể đến HTX Nông nghiệp xã Tư, huyện Giang Đông. Tại đây, HTX đã chủ trì dự án liên kết chuỗi giá trị sản phẩm chè dây Ra zéh (một sản vật bản địa). Để thực hiện dự án, HTX phối hợp vận động người dân chuyển đổi cánh đồng hoa màu kém hiệu quả, rừng keo sang trồng chè dây chuyên canh, mời họ tham gia thành viên.
Theo ông Lê Duy Trường, giám đốc HTX: “Chúng tôi cam kết bao tiêu vùng nguyên liệu, chế biến, kinh doanh cung cấp sản phẩm ra thị trường. Từ việc liên kết, HTX đã giúp tạo thu nhập ổn định cho hơn 20 hộ, trong đó hơn 90% hộ đồng bào Cơ Tu”.
 |
|
Trồng chè dây giúp bà con thoát nghèo. |
Tham gia chương trình OCOP, HTX Nông nghiệp xã Tư huy động nhiều nguồn lực để đầu tư máy móc chế biến quy mô lớn nên sản phẩm chè dây chất lượng ổn định. Đến nay, 2 sản phẩm đã được công nhận OCOP, gồm chè dây đạt chuẩn 4 sao, trà túi lọc đạt 3 sao.
Cùng với đó, HTX đã giải quyết việc làm cho hơn 10 lao động tại địa phương với thu nhập 5 triệu đồng/người/tháng, còn hộ bán nguyên liệu liên kết trồng chè thu về hơn 25 triệu đồng/hộ/năm. Nhờ nguồn thu nhập này, người dân có điều kiện chăm lo cho gia đình, cùng chung tay xây dựng nông thôn mới (NTM), góp phần để xã Tư được công nhận đạt chuẩn xã NTM năm 2019.
Tại xã Tam Xuân 2, huyện Núi Thành, năng động trước cơ chế thị trường, HTX Nông nghiệp An Phú đứng ra đàm phán, ký kết hợp đồng với nhiều doanh nghiệp để nông dân yên tâm sản xuất, vì sản phẩm làm ra sẽ được bao tiêu với giá ổn định. Một cửa hàng vật tư nông nghiệp cũng được thiết lập, sẵn sàng đầu tư ứng trước về giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật cho nông dân.
Ông Đỗ Vạn Thống, giám đốc HTX chia sẻ: “HTX tạo điều kiện cho các thành viên khó khăn có đủ điều kiện sản xuất, để không ai bị bỏ lại phía sau. Nhờ vậy, họ chuyên tâm lo cho đồng áng, có thu nhập và góp một phần xóa đói giảm nghèo. Bên cạnh đó, HTX còn đồng hành cùng địa phương chăm lo cơ sở hạ tầng, riêng năm 2021 triển khai xây dựng được 5 tuyến kênh”.
Nhờ sự đóng góp đó, thời điểm cuối năm 2015, xã Tam Xuân 2 đã được công nhận đạt chuẩn xã NTM, đến cuối năm 2021 địa phương này tiếp tục được công nhận đạt chuẩn xã NTM nâng cao và hiện đang tiếp tục phấn đấu và xây dựng xã NTM kiểu mẫu.
Khẳng định vai trò nòng cốt
Theo đại diện Liên minh HTX tỉnh Quảng Nam, trong quá trình xây dựng NTM, các HTX có vai trò hết sức quan trọng, không chỉ nâng cao thu nhập cho nông dân mà còn góp phần làm thay đổi căn bản diện mạo nông thôn thời kỳ hội nhập. Thực tiễn thời gian qua cho thấy, kinh tế tập thể mà nòng cốt HTX là nhân tố không thể thiếu trong quá trình thúc đẩy xây dựng NTM.
Đặc biệt trong những năm gần đây, từ yêu cầu tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp, kinh tế hợp tác, HTX đã có bước phát triển mới về số lượng, hiệu quả, hoạt động được nâng cao, với đủ các loại hình dịch vụ thúc đẩy sản xuất kinh doanh ở khu vực nông thôn.
HTX đã phát huy được vai trò tập hợp, vận động, thay đổi cách nghĩ, cách làm cho nông dân, ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, nâng cao hiệu quả sản xuất và nhất là đã thực hiện tốt việc liên doanh, liên kết, bảo đảm đầu ra ổn định cho nông sản.
Trên một số lĩnh vực khác, các HTX đã mở rộng sản xuất, tạo thêm nhiều ngành nghề, phát triển kinh doanh tổng hợp, đầu tư trang thiết bị để nâng cao năng lực sản xuất kinh doanh, tạo việc làm, xóa đói giảm nghèo ở địa phương, giải quyết nhu cầu, lợi ích chính đáng của thành viên và người lao động.
 |
|
Kỹ thuật trồng đậu phộng năng xuất cao của HTX Nông nghiệp Đại Thắng. |
Nhiều HTX nhanh chóng thích nghi cơ chế thị trường, tạo sự liên kết, hợp tác với nhau và với các doanh nghiệp trong việc sản xuất kinh doanh, tiêu thụ sản phẩm mang lại hiệu quả kinh tế cho thành viên. Điển hình như khi tham gia sản xuất theo chuỗi giá trị, giá mua sản phẩm nguyên liệu đầu vào của HTX đối với thành viên tăng 20 - 30%. Chẳng hạn, trước đây HTX Nông nghiệp Đại Thắng (Đại Lộc) mua đậu phộng có giá 27 nghìn đồng/kg, sau khi tham gia sản xuất theo chuỗi giá trị thì tăng lên 41 nghìn đồng/kg.
HTX Nông nghiệp Bình Đào (xã Bình Đào, Thăng Bình), HTX Nông nghiệp Duy Hòa 2 (xã Duy Hòa, Duy Xuyên) hay HTX Nông nghiệp I Điện Phước (xã Điện Phước, Điện Bàn) đã chia lãi theo mức độ sử dụng dịch vụ hoặc chiết khấu trực tiếp cho thành viên khi sử dụng sản phẩm. Hiệu quả kinh tế được cải thiện đáng kể đã góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân và thay đổi diện mạo NTM. Đến nay, địa bàn tỉnh có 138 HTX trong xã đạt chuẩn NTM.
Theo mục tiêu đặt ra, từ nay đến năm 2025, Quảng Nam phấn đấu thành lập mới từ 300 - 500 THT, 180 - 200 HTX, 4 Liên hiệp HTX. Mỗi huyện, thị xã, thành phố xây dựng ít nhất từ 2 - 3 mô hình HTX kiểu mới liên kết sản xuất gắn với chuỗi giá trị hàng hóa. Doanh thu bình quân của HTX tăng khoảng 4 - 5%/năm, thu nhập bình quân của người lao động thường xuyên trong HTX tăng từ 3 - 6%/năm, lãi bình quân của HTX tăng từ 2 - 5%/năm.
Có ít nhất 20% HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. 100% HTX trong xã đạt chuẩn NTM hoạt động hiệu quả, đảm bảo tiêu chí số 13 trong bộ 19 tiêu chí quốc gia về xây dựng NTM, có ít nhất 50 HTX tham gia chương trình OCOP... Phấn đấu đến năm 2025 có 85% HTX hoạt động có hiệu quả.
Đăng Khôi
