Bà Nguyễn Thị Vịnh – Giám đốc HTX, chia sẻ rằng ý tưởng thành lập HTX không đến từ những toan tính thương mại thuần túy mà xuất phát từ nỗi trăn trở kéo dài nhiều năm.
Ứng dụng khoa học công nghệ
Chứng kiến những người phụ nữ lớn tuổi hàng ngày phơi mình trên đồng ruộng, trực tiếp tiếp xúc với phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật, bà Vịnh nhận ra những hệ lụy kéo theo là sức khỏe suy giảm và môi trường đất ngày càng bạc màu, kiệt quệ dinh dưỡng.
Chính vì vậy, ngay sau khi nghỉ hưu công tác ở Hội Nông dân vào năm 2023, bà Vịnh cùng 9 thành viên khác đã quyết định thành lập HTX Hạ Long Xanh với mục tiêu cốt lõi là làm sao để nguồn đất trong nông nghiệp được tái sinh, tạo ra những sản phẩm an toàn cho sức khỏe cộng đồng.
Tại đây, kinh tế tuần hoàn được áp dụng khi mọi thứ vốn bị coi là rác thải đều được nhìn nhận như một loại tài nguyên. Những nguồn nguyên liệu sẵn có tại địa phương như phân gia súc, gia cầm, bã thải từ các bể biogas cho đến phụ phẩm trồng trọt như bã sắn, bã đậu, bã mía, bã dong riềng, bèo tây hay thân cây chuối đều được thu gom để làm thức ăn cho trùn.
Cách làm này không chỉ giúp giảm thiểu áp lực lên hệ thống xử lý rác thải của địa phương mà còn tạo ra một chu trình sản xuất khép kín, giảm tối đa chi phí đầu vào cho đơn vị.
 |
|
Ứng dụng công nghệ vào sản xuất trùn quế tại HTX Hạ Long Xanh. |
Để chuyển hóa hiệu quả khối lượng lớn phế phẩm nông nghiệp thành phân bón, HTX Hạ Long Xanh xác định khoa học kỹ thuật là chìa khóa then chốt. Đơn vị đã lựa chọn giống trùn quế lai – dòng ưu thế lai giữa trùn quế bản địa và trùn đỏ – nhờ đặc tính kích thước lớn, sức ăn khỏe và khả năng tạo ra sản lượng phân vượt trội.
Việc ứng dụng công nghệ được thể hiện rõ nét qua quy trình xử lý thức ăn nghiêm ngặt trước khi đưa vào chuồng nuôi. Toàn bộ nguyên liệu có nguồn gốc thực vật đều được đưa vào máy xay nghiền nhỏ để trùn dễ dàng hấp thụ, trong khi thức ăn từ động vật được xử lý bằng chế phẩm vi sinh để lên men, loại bỏ mầm bệnh và khử mùi hôi hiệu quả.
Bên cạnh khâu chế biến thức ăn, hệ thống hạ tầng chuồng trại cũng được đầu tư bài bản để tối ưu hóa sự sinh trưởng của trùn quế. Các khu vực nuôi được thiết kế cao ráo, trang bị mái che và lưới đen bao quanh bốn phía để đảm bảo độ thoáng nhưng vẫn kín gió, tránh các tác động tiêu cực từ thời tiết.
Đội ngũ kỹ thuật của HTX luôn phải theo dõi sát sao nhiệt độ và độ ẩm, thực hiện tưới nước định kỳ và đảm bảo nền chuồng có khả năng thấm nước tốt để tạo môi trường sống lý tưởng nhất cho đàn trùn.
Sự kết hợp giữa kinh nghiệm thực tế và các biện pháp kỹ thuật hiện đại đã giúp HTX kiểm soát tốt chất lượng phân bón thành phẩm.
Phân trùn quế sau khi thu hoạch đạt độ tơi xốp, giàu hàm lượng dinh dưỡng và hệ vi sinh vật có lợi cho đất. Đây là bước tiến quan trọng giúp mô hình của HTX Hạ Long Xanh thoát ly khỏi lối chăn nuôi manh mún, chuyển sang sản xuất hàng hóa tập trung với tiêu chuẩn chất lượng ổn định, đáp ứng được yêu cầu khắt khe của các trang trại sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP hay hữu cơ.
Khởi nghiệp xanh
Hiệu quả của mô hình khởi nghiệp xanh được minh chứng bằng những con số thực tế đầy thuyết phục.
Hiện nay, mỗi năm HTX Hạ Long Xanh cung ứng ra thị trường khoảng 150 tấn phân bón hữu cơ. Sản phẩm này khi sử dụng lâu dài không chỉ giúp cải thiện năng suất cây trồng mà còn có tác dụng cải tạo những vùng đất bị thoái hóa do lạm dụng phân bón hóa học.
Để khẳng định chất lượng, HTX đã tiên phong sử dụng chính sản phẩm mình làm ra để canh tác rau xanh, các loại đỗ và chăn nuôi gà ngay tại trang trại, tạo nên một minh chứng sống động cho khách hàng và hội viên tham quan.
Dù mới đi vào hoạt động được 2 năm, phân bón hữu cơ của HTX đã nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường trong tỉnh, được bán rộng rãi cho các hộ dân, các đơn vị sản xuất nông nghiệp và phục vụ đắc lực cho các mô hình sản xuất sản phẩm OCOP.
 |
|
Rau được trồng từ phân trùn quế cho giá trị kinh tế cao. |
Ngành chức năng địa phương cũng khẳng định rằng từ khi HTX đi vào hoạt động, bài toán xử lý rác thải hữu cơ tại địa phương đã có lời giải thỏa đáng. Xã thường xuyên tổ chức cho bà con đến học tập mô hình, từ đó vận động người dân thay đổi tư duy, chuyển dần sang sử dụng phân bón hữu cơ để bảo vệ môi trường và sức khỏe chính mình.
Không dừng lại ở quy mô nội tỉnh, khát vọng của HTX Hạ Long Xanh còn vươn xa hơn với việc xây dựng các trang trại vệ tinh và mở rộng cơ sở 2 tại Bình Liêu. Việc đặt chân đến Bình Liêu là một tính toán chiến lược nhằm xử lý lượng bã dong riềng khổng lồ từ các làng nghề miến dong, biến phế phẩm này thành nguồn lợi kinh tế.
Tinh thần "nông dân dạy nông dân" theo phương thức "cầm tay chỉ việc" cũng được HTX đẩy mạnh thông qua các chương trình liên kết với ngành chức năng, giúp chuyển giao kỹ thuật nuôi trùn thâm canh và ký kết hợp tác phát triển mô hình bền vững tại các hộ hội viên.
Trong tương lai, HTX Hạ Long Xanh dự kiến sẽ tiếp tục hoàn thiện quy trình sản xuất, chú trọng xây dựng thương hiệu mạnh và đẩy mạnh xúc tiến thương mại. Những nỗ lực bền bỉ của bà Vịnh và các thành viên HTX không chỉ góp phần phát triển kinh tế địa phương mà còn lan tỏa mạnh mẽ thông điệp về một nền nông nghiệp xanh, sạch và trách nhiệm. Đây chính là mô hình tiêu biểu cho tư duy nông nghiệp mới, biến rác thải thành tài nguyên, biến áp lực môi trường thành động lực tăng trưởng bền vững từ nền tảng khoa học công nghệ.
Thu Hiền
