![]() |
Ngân hàng đã ưu tiên nguồn vốn hơn đối với nhóm doanh nghiệp nhỏ và vừa. (Ảnh: TL) |
Theo thông tin từ Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, Ngân hàng Nhà nước, tính đến 27/11, tín dụng toàn bộ nền kinh tế đã tăng 8,46% so với cuối năm 2019, trong đó tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) tăng khoảng 8,2%. Con số đó cho thấy ngân hàng đã ưu tiên nguồn vốn hơn đối với nhóm doanh nghiệp (DN) này.
Ưu đãi khó "vào tay" DN nhỏ
Gần đây, hàng loạt các ngân hàng như: SHB, VPBank, HDBank… tung ra gói vay lãi suất ưu đãi dành riêng cho các DN nhỏ và siêu nhỏ. Thậm chí các nhà băng này còn bố trí cho vay tín chấp với hạn mức hàng trăm triệu đồng.
Tổng Giám đốc SHB Nguyễn Văn Lê cho biết, ngoài dành nguồn vốn giá rẻ, SHB còn cung cấp dịch vụ tư vấn tài chính doanh nghiệp, hỗ trợ DN tìm kiếm khách hàng và thị trường đầu ra để tăng hiệu quả kinh doanh và khả năng trả nợ...
Với những thông tin trên, rõ ràng ngân hàng đang rất ưu tiên về vốn cho nhóm DN nhỏ và siêu nhỏ. Nhưng chia sẻ tại Diễn đàn Hỗ trợ DNNVV chịu ảnh hưởng do dịch Covid-19 mới đây, nhiều hợp tác xã (HTX), DN nhỏ bộc bạch khó tiếp cận vốn vay từ ngân hàng để tiếp tục cầm cự đến khi dịch bệnh thực sự chấm dứt.
Bà Vàng Thị Cầu, thành viên HTX Lanh trắng thổ cẩm Đồng Văn, Hà Giang chia sẻ, các sản phẩm dệt thổ cẩm của HTX chủ yếu phục vụ du lịch. Tuy nhiên, từ khi dịch bệnh bùng phát, HTX bị ảnh hưởng rất lớn, gần như các cửa hàng bán lẻ đóng cửa, các thành viên trong HTX mất việc làm. Đến nay, HTX đã có sự phục hồi nhất định và đang muốn mở rộng quy mô nhằm tạo việc làm cho chị em có hoàn cảnh khó khăn, đặc biệt là hộ nghèo, chị em bị mua bán sang Trung Quốc quay trở về... Tuy nhiên, HTX đang thiếu vốn và đi vay rất khó khăn.
“Dù Ngân hàng Chính sách xã hội của huyện Đồng Văn tích cực hỗ trợ nhưng do thủ tục hành chính phức tạp nên không thể vay được. Vì vậy, nên có chính sách phù hợp với HTX ở vùng sâu, vùng xa để chúng tôi có thể tiếp cận được vốn”, bà Cầu nói.
Cùng gặp khó khăn về vốn, bà Nguyễn Thị Kim Phụng, Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp hữu cơ Bắc Bình (Bình Thuận) cho biết, khó khăn lớn nhất của HTX là cơ hội để tiếp cận gói hỗ trợ vay vốn dù HTX có dự án được đánh giá mang lại hiệu quả.
Bà Phụng dẫn chứng, ngân hàng cho HTX vay vốn để đầu tư nhà máy, trang thiết bị nhưng HTX phải có vốn đối ứng và thời gian trả phân kỳ. Quy định này chẳng khác nào ngân hàng đưa miếng bánh ngon chỉ để "nhử" HTX. “HTX cần tiền để đầu tư và cần thời gian trả nợ kéo dài hơn”, bà Phụng nói.
Cần có quỹ bảo lãnh tín dụng quốc gia
TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính - ngân hàng đánh giá, các HTX, DN nhỏ vay vốn ngân hàng không dễ vì thiếu tài sản thế chấp. Các gói hỗ trợ của ngân hàng trước đây chưa thực sự phát huy hiệu quả. Gói này phần lớn là những khách hàng thân thiết của ngân hàng và những khách hàng có khả năng trả nợ. Đặc biệt là những DN lớn, chứ DN nhỏ hay những DN đang lao đao vì dịch bệnh rất khó tiếp cận. Do đó, tăng trưởng tín dụng tăng chủ yếu là nhắm vào những khách hàng tốt của ngân hàng.
Cũng phải nói thêm, trong mục tiêu đồng hành các DN gặp khó khăn do đại dịch Covid-19, hệ thống ngân hàng đã khẩn trương triển khai các hoạt động, chính sách tín dụng hỗ trợ khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 như giảm lãi suất cho vay, cơ cấu lại nợ…
Theo đó, tính đến nay, các tổ chức tín dụng đã cơ cấu lại thời hạn trả nợ cho hơn 272 nghìn khách hàng với dư nợ gần 347 nghìn tỷ đồng; miễn, giảm, hạ lãi suất cho hơn 555 nghìn khách hàng với dư nợ gần 934 nghìn tỷ đồng; cho vay mới lãi suất ưu đãi với doanh số lũy kế từ ngày 23/1 đến nay đạt trên 2 triệu tỷ đồng cho gần 359 nghìn khách hàng.
Nhìn vào con số trên có thể thấy, số lượng DN được hỗ trợ vay vốn ưu đãi tăng nhanh so với năm ngoái. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, Việt Nam có đến 80% là các DN nhỏ và siêu nhỏ. Trong đó phần lớn bị tác động bởi dịch Covid-19. Vì vậy, số lượng DN được hỗ trợ chưa “thấm tháp” vào đâu.
Đưa ra giải pháp để gỡ khó cho các HTX, DN nhỏ và siêu nhỏ có thể tiếp cận với nguồn vốn giá rẻ, ông Hiếu cho rằng cần có một tổ hợp tín dụng với hạn mức 300.000 tỷ đồng. Trong đó, các ngân hàng tham gia vào trên cơ sở cho DN vay tín chấp, không phải thể chấp, lãi suất 3 - 5%/ năm, năm đầu ân hạn nợ gốc và chỉ trả lãi. Khoản vay có kỳ hạn khoảng 5 năm. Phương pháp vay tuần hoàn, 2 năm đầu vay lại trả. Đến cuối năm thứ 2 dư nợ DN trả dần cho 3 năm sau hoặc cho đến khi nào hết.
Để hạn chế rủi ro cho vay tín chấp, chuyên gia này cho rằng cần xây dựng quỹ bảo lãnh tín dụng quốc gia với quy mô khoảng 30.000 tỷ đồng để bảo lãnh cho tổ hợp tín dụng. Lý do là vì các DN này đều là những khoản “nợ xấu” tiềm tàng mà trên thực tế các ngân hàng thương mại đã từ chối.
Thanh Hoa