Bảy Núi (Thất Sơn) là vùng miền núi ở Đồng bằng sông Cửu Long, trải dài trên các huyện Tri Tôn, Tịnh Biên và TP Châu Đốc của tỉnh An Giang, với trên 90.000 người Khơme sinh sống, chiếm hơn 4% dân số toàn tỉnh. Trong đó, Tri Tôn là huyện có diện tích lớn nhất và dân cư thưa thớt nhất tỉnh An Giang. Tri Tôn cũng là một huyện dân tộc thiểu số chủ yếu là người Khơme, là khu vực miền núi có đường biên giới dài 15km với Campuchia.
Trong chuyến điền dã đến huyện Tri Tôn, đoàn phóng viên chúng tôi được tận mắt chứng kiến nhiều sự đổi thay trong đời sống của đồng bào Khơme nơi đây.
 |
|
Thời gian tới, huyện Tri Tôn tập trung nguồn lực cho các mục tiêu giảm nghèo |
Tập trung nguồn lực cho mục tiêu giảm nghèo
Ông Cao Quang Liêm, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Tri Tôn cho biết, Tri Tôn vẫn là huyện có tỷ lệ hộ nghèo cao nhất ở tỉnh An Giang, với tỷ lệ hộ nghèo chiếm 6,98%, gồm hơn 2.300 hộ. Hiện, toàn tỉnh An Giang còn 4 xã có tỷ lệ hộ nghèo từ 15% trở lên, trong đó huyện Tri Tôn có 3 xã.
Thời gian tới, huyện Tri Tôn tập trung nguồn lực cho các mục tiêu giảm nghèo như: hỗ trợ cho hộ nghèo vay vốn sản xuất kinh doanh, hỗ trợ học nghề và giải quyết việc làm... tạo mọi điều kiện cho họ vươn lên thoát nghèo bền vững. Đặc biệt là tăng cường đối thoại với người nghèo để tìm hiểu tâm tư nguyện vọng, từ đó có kế hoạch giúp họ làm ăn nâng cao thu nhập và ổn định cuộc sống.
Với sự hỗ trợ từ trung ương và tỉnh, huyện tập trung xây dựng hệ thống chỉ tiêu giám sát, đánh giá công tác giảm nghèo, huy động mọi người dân tham gia, trong đó người nghèo có trách nhiệm chủ động tham gia thực hiện kế hoạch giảm nghèo. Các địa phương tổ chức đối thoại tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng của hộ nghèo để xây dựng kế hoạch giảm nghèo có hiệu quả.
Châu Lăng là một xã bán sơn địa của huyện Tri Tôn - địa bàn chủ yếu là người Khơme sinh sống. Được biết, trong 5 năm qua, từ nguồn vốn Chương trình 135 và nhiều nguồn vốn xã hội hóa, trên địa bàn xã Châu Lăng đã có hàng trăm hộ gia đình được hỗ trợ phát triển các mô hình sản xuất như trồng nấm rơm trong nhà, nuôi lươn, nuôi bò, kỹ thuật trồng rau màu an toàn...
Nhờ vậy, thu nhập của các hộ gia đình tham gia dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, đa dạng hóa sinh kế và nhân rộng mô hình giảm nghèo tăng từ 20-25%/năm; bình quân mỗi năm có ít nhất 15% số hộ gia đình trong xã Châu Lăng thoát nghèo.
Vào cuối năm 2020 vừa qua, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh An Giang đã trao tặng 27 con bò cái giống sinh sản cho hộ nghèo, hộ cận nghèo là người dân tộc Khơme của xã Châu Lăng. Đây là Dự án nhân rộng mô hình phát triển chăn nuôi bò cái sinh sản, tạo sinh kế để hộ nghèo, hộ cận nghèo thoát nghèo theo Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững.
Theo đó, mỗi hộ nhận 1 con bò giống lai Sind sinh sản, do HTX nông nghiệp công nghệ cao tỉnh Bến Tre cung ứng. Bò giống khỏe mạnh, đã được tiêm phòng và kiểm dịch đầy đủ của ngành chuyên môn. Hình thức hỗ trợ là cho hộ gia đình vay vốn không tính lãi suất để mua 1 con bò cái giống đảm bảo tiêu chuẩn từ 8 tháng trở lên, mức vay là 15 triệu đồng/1 con bò cái giống/hộ. Tổng số hộ được thụ hưởng là 27 hộ nghèo và hộ cận nghèo người dân tộc Khơme của xã Châu Lăng, với tổng kinh phí của dự án là 405 triệu đồng.
Dự kiến, sau 3 năm thực hiện dự án, khi bò sinh sản, các hộ sẽ tiếp tục bàn giao bò con cho các hộ nghèo khác để cùng nhau phát triển kinh tế xóa đói giảm nghèo. Trước khi nhận bò, các hộ dân được tập huấn về kỹ thuật chăm sóc, nuôi, quản lý bò giống sinh sản. Đây là nguồn hỗ trợ kịp thời, động viên hộ nghèo, cận nghèo người dân tộc Khơme ở huyện Tri Tôn phát triển sản xuất, ổn định đời sống, góp phần thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trên địa bàn xã Châu Lăng.
Lan tỏa từ “điểm sáng” Châu Lăng
Nghề nấu đường thốt nốt cũng đang được đầu tư mở rộng tại xã Châu Lăng. Được biết, từ nguồn vốn quỹ Hỗ trợ nông dân cấp huyện, Hội Nông dân huyện Tri Tôn đã tổ chức giải ngân 251 triệu đồng cho 29 hội viên, nông dân tham gia dự án sản xuất đường thốt nốt tại xã Châu Lăng và Lê Trì. Đồng thời, Hội đã phối hợp với Ngân hàng Chính sách xã hội huyện phát vay cho 270 hộ nghèo, cận nghèo, sinh viên trong địa bàn xã Châu Lăng để phát triển sản xuất.
Nhờ nguồn vốn vay ưu đãi, gia đình anh Chau Sinh, dân tộc Khơme ở ấp An Hòa, xã Châu Lăng đã khôi phục nghề nấu đường thốt nốt, nên cuộc sống ngày càng sung túc hơn.
“Hồi trước, cuộc sống khó khăn, thiếu vốn đầu tư nên công việc nấu đường khó khăn. Nhờ được vay 45 triệu đồng vốn ưu đãi của ngân hàng, gia đình tôi mua được đầy đủ dụng cụ nấu và chủ động nguyên liệu cho nghề nấu đường thốt nốt. Ngoài 20 cây thốt nốt của gia đình, tôi còn mua thêm vài chục cây thốt nốt của bà con trong phum sóc để lấy nước mở rộng nghề nấu đường truyền thống, tăng thu nhập, sớm trả hết nợ ngân hàng, thoát khỏi cảnh nghèo túng”, anh Chau Sinh kể.
Chị Néang Kim Eng, ở xã Châu Lăng, cũng là một trong những điển hình vượt khó để phát triển kinh tế gia đình. Chị Kim Eng cho hay, khi mới lập gia đình ra ở riêng, chị chỉ có 5 công đất trồng lúa. Với người nông dân, số đất ruộng này quá ít, chị lại chưa có kinh nghiệm trồng lúa, chưa biết áp dụng khoa học kỹ thuật vào canh tác, nên mỗi vụ chỉ thu hoạch được rất ít thóc, cái đói, cái nghèo cứ đeo đuổi mãi.
 |
|
Chị Néang Kim Eng, ở xã Châu Lăng là một trong những điển hình vượt khó để phát triển kinh tế gia đình. |
Chị Kim Eng trăn trở suy nghĩ, nếu cứ làm ruộng theo cách thức như trước đây thì lợi nhuận chẳng được là bao, khó khăn thiếu thốn đủ bề. Thế là chị quyết định thay đổi, tìm đến các cánh đồng mẫu, trang trại nông nghiệp trong và ngoài tỉnh tham quan, học tập kinh nghiệm trồng lúa. Ngoài ra, chị tham gia các lớp tập huấn, hội thảo, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào quá trình sản xuất, chăn nuôi do chính quyền địa phương và các hội, đoàn thể tổ chức.
Qua quá trình học hỏi, chị Kim Eng đã rút được nhiều bài học bổ ích, từ đó áp dụng vào sản xuất, điển hình như mô hình "3 giảm, 3 tăng", sử dụng giống chất lượng cao… Hiệu quả dần thấy rõ, năng suất vụ sau cao hơn vụ trước. Khi đã có vốn liếng, chị Kim Eng mạnh dạn thuê thêm đất ruộng để mở rộng sản xuất. Với hướng đi đúng đắn, trồng lúa có kỹ thuật, dần dà chị Kim Eng đã mua thêm được 3,5 ha đất ruộng.
Chị chia sẻ: "Ngày xưa khó khăn lắm, làm ruộng lúc được lúc mất, còn bây giờ đất ruộng nhiều, làm lúa trúng cho nên mỗi năm lãi 350 triệu đồng, cuộc sống dần tốt hơn".
Chị Kim Eng còn chăn nuôi lợn để tăng thêm nguồn thu. Bình quân mỗi năm, chị nuôi được từ 3-4 lứa, mỗi lứa khoảng 19-20 con, nhờ thế mỗi năm cho thêm lợi nhuận hàng trăm triệu đồng từ lợn thịt xuất chuồng. Với nỗ lực vượt qua nghèo khó, nhiều năm nay, chị Kim Eng luôn đạt danh hiệu nông dân giỏi từ cấp xã đến cấp tỉnh với mô hình trồng lúa kết hợp chăn nuôi. Chị là một trong số ít nữ nông dân người dân tộc Khơme được Chủ tịch UBND tỉnh An Giang tặng Bằng khen vì có thành tích xuất sắc trong phong trào "Nông dân sản xuất-kinh doanh giỏi" giai đoạn 2016-2020.
Bà Nguyễn Thị Mỹ Hạnh, Chủ tịch Hội Nông dân xã Châu Lăng cho hay, không chỉ nỗ lực lao động, sản xuất phấn đấu làm giàu trên chính quê hương mình, bà con nông dân đồng bào dân tộc thiểu số Khơme xã Châu Lăng còn đoàn kết, giúp đỡ nhau trong sản xuất. Nhờ đó, đời sống người dân được cải thiện, đóng góp không nhỏ cho sự phát triển của địa phương. Chỉ trong một thời gian ngắn, đến nay toàn xã Châu Lăng đã có 356 hội viên là nông dân sản xuất giỏi các cấp, trong đó có 296 hội viên là người dân tộc thiểu số Khơme. Đặc biệt, có những nông dân Khơme đạt doanh thu từ 200-900 triệu đồng/năm, như: ông Chau Cheng (ấp Tà On), ông Chau Sắk (ấp Phnôm Pi), ông Chau Sônl (ấp An Hòa), ông Chau Chanh (ấp Bằng Rò)…
“Đây là những nông dân tiêu biểu, không chỉ làm giàu riêng cho bản thân gia đình mình, mà còn tạo việc làm cho hàng trăm lao động nông thôn, tạo sự chuyển biến tích cực trong phong trào chuyển dịch cây trồng, vật nuôi tại địa phương. Phong trào nông dân thi đua sản xuất giỏi và hỗ trợ giúp nhau giảm nghèo ở xã Châu Lăng đã góp phần làm thay đổi diện mạo đời sống ở nông thôn, khơi gợi trong mỗi gia đình hội viên ý chí vươn lên làm giàu, đóng góp tích cực vào công cuộc xây dựng nông thôn mới ở địa phương”, bà Hạnh nói.
Chu Khôi
Bài 2: Tiến lên cùng điện mặt trời
