Na Hang được đặt theo tiếng Tày - "Nà Hang", có nghĩa là "ruộng cuối". Tại nơi dòng sông Gâm chảy từ Hà Giang về gặp gỡ dòng sông Năng đổ từ Bắc Kạn tới, hình thành nên một vùng cảnh quan thiên nhiên kỳ thú. Ở đây, mỗi dòng sông, nhánh suối, mỗi ngọn núi đều gắn liền với những câu chuyện truyền thuyết, văn hóa đầy hấp dẫn.
Vùng đất đầy tiềm năng du lịch
Ông Nguyễn Văn Thắng, Bí thư Huyện ủy Na Hang, cho hay việc nằm trên độ cao hàng nghìn mét, Na Hang không có lợi thế về đường giao thông hay thu hút phát triển công nghiệp hiện đại. Do đó, huyện chủ động tận dụng tiềm năng về điều kiện tự nhiên, nền tảng văn hóa truyền thống, để thúc đẩy kinh tế - xã hội, với trọng tâm là phát triển nông nghiệp sạch gắn với du lịch sinh thái, tạo ra động lực để người dân địa phương có điều kiện vươn lên trong cuộc sống.
Hồ sinh thái Na Hang có nhiều tiềm năng nuôi trồng thủy sản gắn với du lịch trải nghiệm. |
Theo thống kê, toàn huyện Na Hang hiện có trên 1.300 ha chè, trong đó phần lớn là diện tích chè Shan Tuyết, tập trung ở các xã Sinh Long, Hồng Thái, Sơn Phú; 100 ha lúa nếp cái hoa vàng tại các xã Côn Lôn, Thượng Nông; gần 400 ha đậu tương, đậu xanh ở các xã Đà Vị, Yên Hoa, Thượng Nông, Thượng Giáp... trở thành lợi thế để huyện phát triển nông nghiệp gắn với du lịch.
Điển hình, khu du lịch sinh thái Na Hang có tổng diện tích 15.000 ha, trong đó có 8.000 ha là diện tích mặt nước. Lọt thỏm giữa những vách đá hùng vĩ, bao vây xung quanh là 99 ngọn núi trùng điệp, lòng hồ Na Hang được ví như "Hạ Long trên núi".
Đến đây, du khách sẽ được nghe những sự tích gắn với mỗi địa danh đã đi vào lịch sử như: thác Khuổi Nhi, Khuổi Súng, đền Pác Tạ, đền Pác Vãng, hang Phia Vài, hòn Cọc Vài, vách đá Nàng Tiên - Chú Khách, động Song Long...
Không chỉ được trải nghiệm văn hóa, du khách đến với khu du lịch sinh thái Na Hang còn có cơ hội trải nghiệm quy trình nuôi cá lồng, thưởng thức đặc sản cá lăng, cá chiên, cá quả, cá diêu hồng… thơm ngon đặc biệt, an toàn cho sức khỏe.
HTX Hoa Sơn, thị trấn Na Hang, là một trong những đơn vị đầu tiên phát triển mô hình nuôi trồng thủy sản trên vùng lòng hồ thủy điện, tập trung chủ yếu vào các giống cá chất lượng cao như cá lăng nha, rô phi, chép, lăng chấm...
Trong những năm qua, bên cạnh nguồn thu hàng tỷ đồng từ nuôi cá, HTX cũng chú trọng kết hợp mô hình du lịch trải nghiệm cho du khách, với các hoạt động tham quan, lặn bắt cá, tự tay chế biến, thưởng thức ẩm thực… tạo thêm thu nhập đáng kể cho thành viên.
Bên cạnh thiên nhiên kỳ thù, văn hóa bản địa cũng chính là một trong những lý do khiến Na Hang trở thành một điểm đến hấp dẫn. Sau khi tham quan lòng hồ Na Hang, thưởng thức ẩm thực, du khách sẽ được hòa mình vào đời sống của đồng bào dân tộc nơi đây, như làn điệu hát then của dân tộc Tày, hát sli, lượn của đồng bào Nùng và điệu soọng cô của người Sán Dìu...
Mỗi mùa trong năm, Na Hang đều có những lễ hội truyền thống, như: Lễ hội lồng tồng của người Tày, người Nùng; lễ cấp sắc, lễ tơ hồng của người Dao…
Các cấp cùng đồng hành
Xã Hồng Thái có thể coi là điển hình trong việc lồng ghép giữa phát triển nông nghiệp sạch kết hợp với du lịch sinh thái. Nằm ở độ cao trên 1.000m so với mực nước biển, Hồng Thái được coi như Đà Lạt hay Sa Pa của Na Hang với cảnh sắc thơ mộng, bốn mùa mây mù bảng lảng bay.
Phát triển nông nghiệp hàng hóa gắn với du lịch sinh thái là hướng đi bền vững được Na Hang chú trọng trong thời gian tới. |
Sau nhiều năm loay hoay với bài toán trồng cây gì, nuôi con gì để giúp người dân thoát nghèo, huyện Na Hang đã xây dựng dự án hỗ trợ phát triển cây lê theo hướng sản xuất hàng hóa tại xã với diện tích hơn 30 ha kết hợp với phát triển du lịch sinh thái cộng đồng (homestay).
Lãnh đạo UBND xã Hồng Thái cho hay, từ định hướng của huyện, đời sống người dân đã có nhiều thay đổi. Thay vì chỉ trồng trọt tự phát, phục vụ nhu cầu của gia đình, bà con chăm sóc, phát triển sản phẩm lê thành hàng hóa.
Xã cũng đã vận động 5 gia đình ở thôn Khau Tràng, thôn có 100% đồng bào dân tộc Dao Tiền chỉnh trang khuôn viên, nhà cửa, thành lập các điểm du lịch homestay để phục vụ khách du lịch.
Gia đình ông Đặng Văn Hai thôn Khau Tràng là một trong những hộ đầu tiên của xã Hồng Thái tham gia dịch vụ homestay. Đến nay, bình quân mỗi năm, gia đình ông đón 500 - 1.000 lượt khách, trong đó có hàng trăm lượt người cư trú (ở qua đêm).
Kể từ năm 2020, khi dịch Covid-19 bùng phát, lượng khách du lịch giảm đáng kể, tuy nhiên, nhờ hoạt động sản xuất nông nghiệp ổn định, đời sống của gia đình ông Hai không quá bị ảnh hưởng. Ông Hai hy vọng sau dịch bệnh, các chương trình kích cầu du lịch của huyện, tỉnh được khởi động, lượng du khách sẽ tăng trở lại.
Cùng với Hồng Thái, xã Năng Khả cũng đang đẩy mạnh phát triển du lịch. Điển hình phải kể đến HTX Nông nghiệp Thanh niên Năng Khả, đang có những thành công bước đầu với các hạng mục kinh doanh chính như sản xuất gia cầm, trồng rau rừng giảo cổ lam, bò khai, thủ công mỹ nghệ và kinh doanh dịch vụ du lịch homestay.
Anh Phan Thanh Ngọc, dân tộc Tày, Giám đốc HTX, cho hay sau khi thành lập vào tháng 6/2019, các thành viên trong HTX đã được phân công nhiệm vụ cụ thể. Mỗi hộ được chia ra phụ trách từng sản phẩm như hộ sản xuất rau, hộ sản xuất con giống, hộ lại chuyên nuôi gà, lợn thịt và hộ lại chuyên dịch vụ du lịch.
Khách du lịch lưu trú tại xã sẽ được thưởng thức những món ăn bằng nguyên liệu có sẵn, như cá suối, thịt bò, thịt trâu hun khói, rau rừng… Ngoài ra, khách du lịch còn được trực tiếp đến tham quan, mua sắm các sản phẩm do HTX sản xuất.
Rõ ràng, Na Hang có nhiều tiềm năng để phát triển nông nghiệp kết hợp du lịch sinh thái, du lịch trải nghiệm. Ông Tô Viết Hiệp, Chủ tịch UBND huyện, khẳng định để phát triển nông nghiệp bền vững gắn với du lịch, trong thời gian tới huyện tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về phát triển nông nghiệp hàng hóa, nông nghiệp sạch gắn với xây dựng chỉ dẫn địa lý cụ thể.
Đồng thời, huyện sẽ đầu tư chế biến để nâng cao giá trị nông sản gắn sản xuất với tiêu thụ sản phẩm, từng bước xây dựng mô hình sản xuất hàng hóa gắn với du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng; tạo điều kiện thuận lợi để thu hút, mời gọi các nhà đầu tư thực hiện các dự án về du lịch, dịch vụ gắn với phát triển nông nghiệp bền vững.
Hưng Nguyên