Thống kê từ Bảo hiểm Xã hội (BHXH) tỉnh Bắc Giang cho thấy, hiện nay trên địa bàn tỉnh có 3.690 doanh nghiệp (DN) đang hoạt động và tham gia BHXH, trong đó có 86 DN nhà nước, 82 HTX, 135 hộ kinh doanh cá thể, 408 DN FDI và 2.979 DN tư nhân, với khoảng 272.012.000 người lao động.
Mối lo người lao động nhận BHXH một lần
Theo ông Nguyễn Quang Quyền, Phó Giám đốc BHXH tỉnh Bắc Giang, cùng với sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp dịch vụ, số lượng người lao động làm việc trong các DN, HTX tham gia BHXH tăng nhanh, song song với đó là số lượng người lao động nghỉ việc và nhận BHXH một lần cũng tăng theo.
Tỉnh Bắc Giang ban hành kế hoạch đẩy mạnh phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện giai đoạn 2021 - 2025. |
Trong 3 năm gần đây, BHXH tỉnh Bắc Giang đã tiếp nhận và giải quyết cho 38.310 lượt người hưởng BHXH một lần. Trong đó, năm 2018 có 12.297 lượt người với số tiền do quỹ BHXH chi trả trên 240.178 triệu đồng; năm 2019 có 13.563 lượt người với số tiền chi trả 302.571 triệu đồng; năm 2020 có 12.450 lượt người với số tiền chi trả 355.728 triệu đồng.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, theo ông Nguyễn Quang Quyền, là do nhận thức của người lao động, người dân về tính ưu việt, nhân văn của chính sách BHXH còn hạn chế; một số người lao động mất việc, không tìm được việc làm mới hoặc chưa tìm được công việc phù hợp, dẫn đến không có thu nhập hoặc thu nhập không ổn định, khiến họ mong mỏi có một khoản chi tiêu trước mắt để trang trải cuộc sống.
Để hạn chế tình trạng trên, thời gian qua, BHXH tỉnh Bắc Giang đã nỗ lực thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó có việc đẩy mạnh tuyên truyền tới từng nhóm đối tượng cụ thể.
Thống kê cho thấy, số người nhận BHXH một lần chủ yếu trong độ tuổi từ 20 - 40 tuổi (chiếm 85,96% trong tổng số người nhận BHXH một lần).
Vì vậy, BHXH các địa phương đã chủ động rà soát, phân loại để tiếp cận, vận động người lao động tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện; hoặc bảo lưu thời gian đóng để sau này tiếp tục tham gia BHXH bắt buộc ở DN khác.
Thực tế tại tỉnh Bắc Giang cho thấy, trong năm 2020, số người tham gia BHXH tăng nhanh gấp hơn 2 lần so với năm 2019 (năm 2019 là 9.106 người, năm 2020 là 21.233 người), trong đó có nhiều người đã từng nhận BHXH một lần.
Bên cạnh đó, BHXH tỉnh cũng chủ động có giải pháp đấu tranh phòng chống hành vi trục lợi quỹ BHXH; phối hợp cùng các cơ quan chức năng đẩy mạnh tuyên truyền, cảnh báo để người lao động nhận biết việc một số đối tượng lập trang Facebook mạo danh cơ quan BHXH để mua bán sổ BHXH nhằm trục lợi; thường xuyên theo dõi, kịp thời xử lý nghiêm theo quy định pháp luật đối với hành vi mua gom sổ BHXH.
Đẩy mạnh BHXH tự nguyện
Để mở rộng đối tượng tham gia BHXH, đầu tháng 7 năm nay, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Chỉ thị về đẩy mạnh phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện trên địa bàn tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2021 - 2025. Thực tế cho thấy, số lượng người tham gia BHXH tự nguyện còn thấp (chiếm khoảng 2,1% lực lượng lao động trong độ tuổi), người dân vẫn còn thiếu thông tin và nhận thức chưa thực sự đầy đủ về chính sách, quyền lợi tham gia BHXH tự nguyện.
Một phần nguyên nhân là do chính sách hỗ trợ của Nhà nước để khuyến khích người dân tham gia BHXH tự nguyện còn thấp nên chưa thu hút được nhiều người tham gia.
Theo đó, ông Dương Văn Thái, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Bắc Giang yêu cầu các cấp ủy, chính quyền cần tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác thông tin, tuyên truyền sâu rộng về ý nghĩa nhân văn của chính sách BHXH tự nguyện, tạo chuyển hóa cả về nhận thức và hành động trong thực hiện phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện ở từng địa phương.
Đồng thời, xác định công tác phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện là nhiệm vụ trọng tâm của cả hệ thống chính trị và người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp. Hằng năm, cấp ủy chỉ đạo đưa chỉ tiêu phát triển số người tham gia BHXH tự nguyện và số người tham gia BHYT vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
UBND cấp trên giao chỉ tiêu cụ thể về phát triển số người tham gia BHXH tự nguyện cho UBND cấp dưới để tập trung tổ chức thực hiện. Phấn đấu đến năm 2025 có 5% (khoảng 51.100 người) lực lượng lao động là nông dân và lao động trong khu vực phi chính thức tham gia BHXH tự nguyện.
Đặc biệt chú ý vận động, phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện trong với các đối tượng tiềm năng nông dân, thành viên HTX, trang trại tiêu biểu… tham gia BHXH tự nguyện.
Bên cạnh đó, để đồng hành cùng DN, HTX, BHXH tỉnh Bắc Giang cho biết đã chỉ đạo các phòng nghiệp vụ và BHXH các huyện rà soát toàn bộ DN, HTX bị ảnh hưởng của dịch COVID-19 phải tạm dừng hoạt động hoặc hoạt động cầm chừng để có phương án hỗ trợ phù hợp.
Theo đó, đối với những DN, HTX vẫn còn hoạt động, cơ quan BHXH sẽ đề nghị DN, HTX thực hiện giao dịch hồ sơ điện tử, gửi thông báo đôn đốc thu qua email hoặc qua điện thoại; đồng thời phối hợp với Sở LĐ-TB&XH tiếp tục thực hiện tạm dừng đóng BHXH vào quỹ hưu trí, tử tuất đối với DN đủ điều kiện theo quy định…
Theo đại diện BHXH tỉnh Bắc Giang, việc chia sẻ, đồng hành với DN, HTX trong giai đoạn này chính là cách làm thiết thực để tuyên truyền sâu rộng hơn nữa chính sách BHXH, BHYT tới từng DN, HTX, người lao động. Qua đó, góp phần đảm bảo ổn định đời sống người lao động cũng như hạn chế tình trạng nhận BHXH một lần.
Thy Lê