Ngày 13/3, Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam công bố Báo cáo Điểm lại, cập nhật tình hình kinh tế Việt Nam, ấn bản tháng 3/2023 với tiêu đề "Đánh thức tiềm năng dịch vụ để tăng trưởng". Bà Dorsati Madani - chuyên gia kinh tế cao cấp của WB cho biết, tăng trưởng GDP của Việt Nam năm 2022 cao (đạt 8%) một phần nhờ vào hiệu ứng tăng trưởng thấp năm trước đó, tiêu dùng phục hồi sau dịch Covid-19 và kết quả vững chắc của các hoạt động chế tạo chế biến định hướng xuất khẩu trong 9 tháng đầu năm.
WB công bố Báo cáo Điểm lại - Cập nhật Tình hình kinh tế Việt Nam tháng 3/2023 |
Năm 2023, WB đánh giá cao những nền tảng vĩ mô ổn định của Việt Nam, tuy nhiên thách thức là rất lớn. Chẳng hạn, du lịch phục hồi khi du khách Trung Quốc vốn đóng góp khoảng 30% tổng lượt du khách đến Việt Nam dần quay lại. Song, tăng trưởng của khu vực này vẫn còn yếu, chưa quay về mức trước đại dịch. Nhu cầu trong nước dự kiến bị ảnh hưởng do lạm phát khoảng 4,5%, cao hơn so với năm ngoái.
Triển vọng của Việt Nam phản ánh những bất định gia tăng trong nền kinh tế toàn cầu. Rủi ro theo hướng suy giảm bao gồm tăng trưởng yếu hơn dự kiến ở các thị trường xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, bao gồm Hoa Kỳ, Trung Quốc và khu vực đồng Euro.
Cùng với đó là điều kiện huy động tài chính bị thắt chặt, lạm phát trong nước gia tăng, bảng cân đối tài sản của khu vực doanh nghiệp, ngân hàng và hộ gia đình đang bộc lộ những yếu kém, và khu vực tài chính đang có nguy cơ dễ tổn thương.
Tuy vậy, WB đánh giá tăng trưởng GDP dự kiến sẽ lên 6,5% vào năm 2024 khi các nền kinh tế đang là thị trường xuất khẩu chủ lực của Việt Nam phục hồi.
"Nhìn chung rủi ro đang được cân bằng. Khó khăn ở trong nước và nước ngoài đòi hỏi phải ứng phó chính sách theo hướng thận trọng, và dựa vào bằng chứng, dữ liệu, theo nội dung báo cáo. Trong đó bao gồm quản lý chặt liên hệ giữa tăng trưởng và lạm phát, và giám sát chắc khu vực tài chính", báo cáo lưu ý.
Bà Carolyn Turk, Giám đốc Quốc gia WB tại Việt Nam đánh giá, Việt Nam còn dư địa để triển khai các biện pháp nhằm thúc đẩy tăng trưởng. "Thực hiện hiệu quả các dự án đầu tư công trọng điểm là một chìa khóa tăng trưởng trong cả ngắn và dài hạn. Đồng thời, chính sách tài khóa và tiền tệ phải đồng bộ để đảm bảo hỗ trợ nền kinh tế, và đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô hiệu quả", bà Carolyn Turk khuyến nghị.
Theo đó, các chuyên gia WB tập trung phân tích ngành dịch vụ của Việt Nam để đánh giá tiềm năng đóng góp của ngành này vào năng suất và tăng trưởng của nền kinh tế trong trung và dài hạn.
Cụ thể, khu vực dịch vụ của Việt Nam đang có đóng góp ngày càng lớn cho nền kinh tế, đồng thời thu hút ngày càng nhiều lao động, và năng suất lao động cũng đang tăng lên trong thập kỷ qua kể từ năm 2019. Tuy nhiên, kết quả đạt được của Việt Nam trong khu vực dịch vụ còn chưa bắt nhịp được với các quốc gia so sánh như Malaysia, Philipines, Indonesia,...
WB dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong năm nay và 2 năm tiếp theo. |
Để hoàn thành mục tiêu trở thành nền kinh tế thu nhập cao vào năm 2045, Việt Nam cần khai thác hiệu quả hơn nữa khu vực dịch vụ đa dạng để duy trì tăng trưởng năng suất bền vững. Điều này bao hàm phải thực hiện những cải cách nhằm nâng cao năng suất khu vực dịch vụ và đóng góp liên ngành để phục vụ tăng trưởng năng suất trong các lĩnh vực công nghiệp chế tạo chế biến và nông nghiệp.
Theo đó, nhóm chuyên gia WB chỉ ra 4 nội dung cải cách có thể giúp mở ra tiềm năng để khu vực dịch vụ đem lại thêm nhiều việc làm và tạo thêm nhiều giá trị gia tăng.
Thứ nhất, thực hiện hiệu quả các dự án đầu tư công trọng điểm là một chìa khóa tăng trưởng trong cả ngắn và dài hạn. Đồng thời, chính sách tài khóa và tiền tệ của Việt Nam phải đồng bộ để đảm bảo hỗ trợ nền kinh tế và đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô hiệu quả.
Thứ hai, khu vực dịch vụ của Việt Nam đang có đóng góp ngày càng lớn cho nền kinh tế, đồng thời thu hút ngày càng nhiều lao động, và năng suất lao động cũng đang tăng lên trong thập kỷ qua kể từ năm 2019. Tuy nhiên, kết quả đạt được của Việt Nam trong khu vực dịch vụ còn chưa bắt nhịp được với các quốc gia so sánh như Malaysia, Philipines, Indonesia,...
Do đó, Việt Nam cần khai thác hiệu quả hơn nữa khu vực dịch vụ đa dạng để duy trì tăng trưởng năng suất bền vững. Điều này bao hàm phải thực hiện những cải cách nhằm nâng cao năng suất khu vực dịch vụ và đóng góp liên ngành để phục vụ tăng trưởng năng suất trong các lĩnh vực công nghiệp chế tạo chế biến và nông nghiệp.
Báo cáo cũng khuyến nghị xóa bỏ rào cản về thương mại và đầu tư nước ngoài, cải cách để đẩy mạnh cạnh tranh cũng như khả năng tiếp cận tài chính cho các doanh nghiệp trong nước.
Đồng thời, khuyến khích áp dụng công nghệ, đổi mới sáng tạo từng bước về sản phẩm và quy trình; tăng cường năng lực và kỹ năng làm việc cho cả người lao động, cán bộ quản lý.
Những dự báo gần đây của các tổ chức quốc tế khác cũng hầu hết đều theo hướng cho rằng kinh tế toàn cầu sẽ phát triển chậm lại, và điều này sẽ kéo nền tăng trưởng Việt Nam chậm theo, dẫu Việt Nam vẫn sẽ là một trong những nước "giữ phong độ" tốt nhất.
Cụ thể, trong báo cáo gần đây nhất, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) hạ dự báo tăng trưởng kinh tế của Việt Nam 2023 xuống còn 6,3%, giảm 4 điểm phần trăm so với dự báo trước đó do các đối tác thương mại lớn suy yếu.
Trong khi đó, HSBC vẫn lạc quan về tăng trưởng kinh tế Việt Nam và dự báo năm nay Việt Nam vẫn duy trì mức tăng trưởng cao nhất trong khu vực. Tăng trưởng GDP của Việt Nam năm 2023 được dự báo ở mức 5,8%, so với mức 2,1% của Singapore, 3,8% của Thái Lan, 4% của Malaysia, 4,3% của Indonesia và 4,4% của Phillipines.
Thanh Hoa