Tại Hội thảo Đối tác phát triển lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp (GDNN) 2021 với chủ đề “GDNN ứng phó với tác động đại dịch COVID-19: Kinh nghiệm quốc tế và khuyến nghị cho Việt Nam” diễn ra chiều 26/8, TS. Trương Anh Dũng, Tổng cục trưởng Tổng cục GDNN chia sẻ: "Chúng tôi muốn lắng nghe những kinh nghiệm quốc tế ở hai khía cạnh. Một là, chính sách của Chính phủ các nước trong ứng phó với đại dịch COVID-19, từ các chính sách hỗ trợ của Chính phủ đối với hệ thống GDNN (giáo viên, người học, các cơ sở GDNN) tới chính sách hỗ trợ đào tạo, đào tạo lại cho người lao động mất việc). Hai là, kinh nghiệm trong tổ chức tuyển sinh, đào tạo trực tuyến trong GDNN.
Thách thức từ đại dịch COVID-19
Theo Tổng cục trưởng Tổng cục GDNN, trong năm qua, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ giáo viên, học sinh, cơ sở GDNN và đào tạo, đào tạo lại cho người lao động để có thể thích ứng và chuyển đổi nghề nghiệp trong bối cảnh thế giới việc làm đang thay đổi cũng như hỗ trợ đào tạo duy trì việc làm cho người lao động, doanh nghiệp, người sử dụng lao động gặp khó khăn, phải thay đổi cơ cấu, công nghệ sản xuất.
Tổng cục GDNN cũng ban hành nhiều văn bản, hướng dẫn các Sở LĐ-TB&XH, cơ sở GDNN tổ chức các hoạt động; hướng dẫn giải quyết các khó khăn, vướng mắc cho các cơ sở GDNN trong quá trình triển khai hoạt động đào tạo theo hình thức trực tuyến.
 |
|
Hội thảo Đối tác phát triển lĩnh vực GDNN 2021 diễn ra chiều 26/8. |
Tuy nhiên, đối với một hệ thống GDNN còn nhiều bất cập, ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 tới thực tại và tương lai việc làm và việc bắt buộc phải chuyển đổi phương thức đào tạo từ trực tiếp sang trực tuyến chắc chắn sẽ là một thách thức không nhỏ đối với Việt Nam.
Cụ thể, phân tích tác động của đại dịch COVID-19, ông Phạm Vũ Quốc Bình, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục GDNN cho hay, đến ngày 30/6/2021, cả nước có cả nước có 1.909 cơ sở GDNN: 409 trường cao đẳng, 442 trường trung cấp; 1.058 trung tâm GDNN. Tuy nhiên, hoạt động GDNN gặp phải nhiều khó khăn như tại các địa phương, học sinh, sinh viên khó khăn trong chi trả chi phí học tập hoặc bỏ học đi làm; Giáo viên nghỉ việc, chấm dứt hợp đồng lao động, chuyển nghề; Nhiều cơ sở GDNN tư thục có nguy cơ phá sản.
Đồng thời, hình thức tuyển sinh trực tuyến rất tốt nhưng đối với vùng sâu, vùng xa, các khu vực có hạ tầng kỹ thuật Internet kém thì còn hạn chế. Khó khăn trong ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số và đào tạo trực tuyến, đào tạo từ xa trong GDNN tại Việt Nam...
Là đơn vị đang chịu tác động trực tiếp từ đại dịch COVID-19, ông Đồng Văn Ngọc, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Cơ điện Hà Nội nhìn nhận, dịch COVID-19 đã gây ra nhiều ảnh hưởng tới toàn xã hội và đối với công việc và GDNN nói riêng. Trong bối cảnh khó khăn chung, mỗi cơ sở GDNN cần thích nghi và nhanh chóng chuyển đổi phương thức đào tạo nhằm cùng lúc thực nhiệm vụ chống dịch, đồng thời vẫn có thể triển khai các hoạt động đào tạo linh hoạt, hiệu quả nhằm đáp ứng các mục tiêu giáo dục của hệ thống GDNN.
Nhiều giải pháp vượt khó
Theo đó, ngay từ khi bắt đầu làn sóng dịch COVID-19 lần thứ nhất, vào tháng 3/2020, Trường Cao đẳng Cơ điện Hà Nội đã đưa hệ thống đào tạo trực tuyến vào hoạt động. Ứng dụng đào tạo trực tuyến đã giúp duy trì kết nối việc giảng dạy và học tập giữa nhà trường và sinh viên trong bối cảnh giãn cách xã hội, đồng thời thúc đẩy phát triển mạnh mẽ hình thức đào tạo mà trước đây chưa từng thử nghiệm và áp dụng bao giờ. Bên cạnh hoạt động đào tạo trực tuyến, Trường Cao đẳng Cơ điện Hà Nội cũng chú trọng đến công tác tuyển sinh theo phương thức trực tuyến gồm các khâu: tư vấn, tuyển sinh trực tuyến...
 |
|
Dịch COVID-19 khiến cơ sở GDNN phải chuyển đào tạo từ trực tiếp sang trực tuyến. |
Để thích ứng và vượt qua đại dịch COVID-19, ông Ngọc kiến nghị các cơ quan quản lý nhà nước cần hỗ trợ, thúc đẩy các hoạt động cụ thể giúp các cơ sở GDNN nhanh chóng định hướng, triển khai chuyển đổi số trong thời gian sớm nhất.
Tương tự, ông Nguyễn Văn Lực, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng kỹ thuật Công nghệ Nha Trang cho biết, 2 năm qua, dù dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp nhưng với sự nỗ lực và sự vào cuộc mạnh mẽ của tập thể lãnh đạo, quản lý và toàn thể cán bộ giáo viên, học sinh, sinh viên nhà trường đã thực hiện thành công những giải pháp ứng phó hiệu quả và đạt được những kết quả quan trọng. Năm học 2020-2021 tuyển sinh 1.614 học sinh - sinh viên/1.400 chỉ tiêu, đạt 115,3%; năm học 2021-2022 trong tình hình dịch bệnh, giãn cách xã hội kéo dài đến nay đã tuyển sinh được 1.384 học sinh - sinh viên/1.400 chỉ tiêu, đạt 98,9% và tiếp tục tuyển sinh.
Theo ông Lực, bí quyết để thành công là cần có sự quyết đoán, linh hoạt khi xử lý những tình huống mới, chưa có tiền lệ trong hoạt động của nhà trường. Tận dụng, khai thác triệt để các nguồn lực công nghệ thông tin sẵn có trong trường như thiết bị, phần mềm; Tăng cường sử dụng những hệ thống mã nguồn mở, miễn phí; tranh thủ đăng ký những gói dịch vụ hỗ trợ cho giáo dục đến từ các hệ thống lớn như Google, Microsoft, Moodle, Zoom...
Trong bối cảnh dịch bệnh còn tiếp tục kéo dài, ông Lực kiến nghị Tổng cục GDNN cần xây dựng các hệ thống dữ liệu dùng chung: giáo trình, bài giảng, tài liệu tham khảo, ngân hàng câu hỏi cho các trường nghiên cứu, mô hình, phần mềm mô phỏng, ảo hóa...
Bà Ewa Filipiak, Trưởng ban Hợp tác quốc tế, Hiệp hội các Trường cao đẳng công lập Australia cho hay, nâng cao năng lực cho giảng viên về giảng dạy trực tuyến/kết hợp là một trong những phản hồi quan trọng của các nhà cung cấp giáo dục dạy nghề ở Australia để đối phó với khủng hoảng COVID-19. Theo đó, GDNN trực tuyến sẽ trở thành một phần không thể thiếu của hệ thống GDNN trong tương lai. Kinh nghiệm để đạt được hiệu quả là thành lập các nhóm phụ trách tại chỗ để giúp giáo viên chuyển sang giảng dạy trực tuyến, tổ chức các khóa học ngắn trực tuyến về cách sử dụng Zoom, Teams, Moodle...
"Việc lập kế hoạch và thực hiện có chủ trương rất cần thiết để thúc đẩy quá trình chuyển đổi số tại các trường cao đẳng nghề trên toàn thế giới", bà Ewa Filipiak nhấn mạnh.
Ông Ingo Imhoff, Giám đốc sự án Recotvet nhìn nhận, để các trường nghề có khả năng chống chịu tốt hơn thì cần cho họ có quyền tự chủ hơn theo nhu cầu hiện tại và địa phương, đào tạo giáo viên có kỹ năng sử dụng phương tiện số/dạy học từ xa…
Theo ông Phạm Xuân Hoàn, cán bộ Chương trình đổi mới GDNN Việt Nam, thực tế hiện nay, các trường đề cao ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, tuy nhiên mức độ đầu tư khác nhau, hiệu quả còn chưa cao. Các trường đề cập nhiều vướng mắc, cho rằng hành lang pháp lý cần đi trước một bước. Do vậy, nhiều quy chế, quy định của ngành GDNN cần gấp rút hoàn thiện để thúc đẩy chuyển đối số như việc cấp chứng chỉ cho hình thức học online hoàn toàn, công nhận lẫn nhau chứng chỉ, tín chỉ...
Thy Lê
