Sáng ngày 10/9, Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp (GDNN) phối hợp với Tổ chức Cứu trợ trẻ em tổ chức Hội thảo trực tuyến lấy ý kiến góp ý các dự thảo Thông tư quy định về công tác tư vấn hướng nghiệp, việc làm và hỗ trợ khởi nghiệp cho học sinh, sinh viên GDNN; Thông tư quy định về lồng ghép giáo dục kiến thức, kỹ năng bổ trợ học sinh, sinh viên trong các cơ sở GDNN.
Trí tuệ nhân tạo phân tích xu hướng ngành nghề
Theo bà Trần Minh Huyền, Vụ trưởng Vụ Công tác Học sinh, sinh viên (Tổng cục GDNN), dự thảo Thông tư quy định về công tác tư vấn hướng nghiệp, việc làm và hỗ trợ khởi nghiệp cho học sinh, sinh viên GDNN được xây dựng dựa trên tình hình thực tế.
Cụ thể, thống kế tính đến tháng 6/2021, cả nước có 1.909 cơ sở GDNN. Tuy nhiên, tỷ lệ phân luồng học sinh sau trung học cơ sở, trung học phổ thông vào GDNN chưa cao, không đạt được mục tiêu đặt ra trong Chỉ thị số 10 của Bộ Chính trị và Quyết định 522 của Thủ tướng Chính phủ. Trong khi đó, thông tin dự báo cung cầu về thị trường lao động còn nhiều bất cập, việc tổ chức tư vấn việc làm cho học sinh, sinh viên còn nhiều hạn chế. Công tác hỗ trợ khởi nghiệp cho học sinh, sinh viên trong các cơ sở GDNN chưa được triển khai đồng bộ...
 |
|
Tổng cục GDNN tổ chức hội thảo lấy ý kiến góp ý dự thảo Thông tư quy định về công tác tư vấn hướng nghiệp, việc làm và hỗ trợ khởi nghiệp cho học sinh, sinh viên GDNN. |
Theo đó, việc xây dựng thông tư trên nhằm cung cấp thông tin về các ngành, nghề, việc làm và cơ sở GDNN nhằm giúp người học tự nhận thức về khả năng, sở thích và nguyện vọng nghề nghiệp của bản thân, có kiến thức, hiểu biết về thế giới nghề nghiệp để lựa chọn, ngành nghề học phù hợp. Đồng thời, cung cấp một số kỹ năng thiết yếu để hình thành thái độ nghề nghiệp, đạo đức nghề nghiệp; thông tin các doanh nghiệp đang sử dụng lao động đối với các ngành, nghề người học đang theo học.
Đáng chú ý, trong dự thảo Thông tư yêu cầu các trường chuyển đổi số trong công tác hướng nghiệp. Trong đó, có nội dung ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn để tổng hợp, phân tích các thông tin, xu hướng ngành, nghề trong tương lai để hỗ trợ việc hướng nghiệp, lựa chọn ngành nghề... Đồng thời đưa ra các quy định về công tác tư vấn việc làm, về công tác hỗ trợ khởi nghiệp.
Góp ý cho dự thảo trên, ông Trần Bá Uẩn, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên, cho biết thời gian qua, nhà trường cũng đã thực hiện công tác hướng nghiệp trong hoạt động nghề nghiệp, đã có sự liên kết với doanh nghiệp trong định hướng đào tạo nghề, tuy nhiên hoạt động mới mang tính tự phát, chưa có sự chuẩn chỉnh về nội dung. Do vậy, việc xây dựng Thông tư trên là hoàn toàn phù hợp.
Ông Bùi Văn Hưng, Phó hiệu trưởng Trường Cao đẳng Kỹ nghệ 2 (TP.HCM), đánh giá Thông tư quy định về công tác tư vấn hướng nghiệp, việc làm và hỗ trợ khởi nghiệp cho học sinh, sinh viên giáo dục nghề nghiệp được ban hành sẽ tạo đột phá trong công tác đào tạo GDNN. Điều này thúc đẩy phát triển cơ sở GDNN trong thời gian tới theo đúng nhiệm vụ là nâng cao chất lượng đào tạo và giúp cho học sinh, sinh viên có việc làm sau đào tạo, chọn được nghề phù hợp với năng lực bản thân.
Mở ra thế giới việc làm
Tuy nhiên, ông Hưng cho rằng cần làm rõ hướng nghiệp trong dạy nghề khác với hướng nghiệp phổ thông, cũng như hướng nghiệp trước, trong và sau đào tạo. Làm sao để được nhiều học sinh sau khi tốt nghiệp trường trung học phổ thông chọn học nghề ở trường cao đẳng, trung cấp của hệ thống GDNN. Đặc biệt, khi có học sinh thì các trường cũng cần tìm cách giữ chân học sinh, định hướng học tập cho các em.
 |
|
Công tác tư vấn hướng nghiệp có vai trò rất quan trọng trong đào tạo nghề. |
Dưới góc nhìn chuyên gia, TS. Hoàng Trung Học, chuyên gia Tâm lý học trường học, Trưởng khoa Tâm lý - Giáo dục, Học viện Quản lý giáo dục cho rằng, thực tiễn đã chứng minh công tác tư vấn hướng nghiệp tỷ lệ thuận với tình trạng thất nghiệp. Các nước làm tốt công tác hướng nghiệp thì giảm tỷ lệ thất nghiệp khi ra trường. Theo đó, Thông tư trên phải có quy định thêm chức năng giám sát hoạt động chuyên môn với người tư vấn hướng nghiệp. "Người tư vấn sai sẽ làm học trò đi sai đường, hỏng tương lai của họ", ông Học nhìn nhận.
Đồng thời, theo Chuyên gia Hoàng Trung Học, các trường cũng cần thiết tổ chức các cuộc thi tìm hiểu thế giới nghề nghiệp, tư vấn nhóm cho học sinh ra quyết định nghề nghiệp...
Trong khi đó, bà Nguyễn Thị Nga, Đại diện Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam (WB), cho rằng, làm sao nội dung trong Thông tư trên phải gắn kết được với thế giới việc làm bên ngoài. "Người học phải hình dung thế giới công việc khi tốt nghiệp ra trường".
Vị đại diện WB nói rằng, từ quá trình tiếp xúc với người học mới thấy họ cần thông tin về thị trường lao động, xu hướng nghề nghiệp, việc làm trong tương lai, yêu cầu trình độ với một số công việc, yêu cầu kỹ năng với một số ngành nghề đặc thù. Bên cạnh đó, các trường cũng cần cung cấp cho học sinh bối cảnh chung về tiền lương của công việc đó, tránh sự thất vọng ngoài mong đợi cho người học.
"Nhiều nước trên thế giới họ đang triển khai cung cấp video mô tả ngành nghề thông qua Youtube, từ đó người học có thể hình dung nghề làm việc của họ diễn ra trong môi trường nào", bà Nga chia sẻ.
Để làm được việc này, theo bà Nga, vai trò của Tổng cục GDNN rất quan trọng trong việc cung cấp thông tin ban đầu về thị trường việc làm.
Phản hồi về những góp ý trên, ông Đỗ Năng Khánh, Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục GDNN, cho hay trên thực tế không phải chờ có Thông tư ban hành thì các trường mới làm, bởi nhiều trường cũng đã và đang thực hiện các yêu cầu của công tác hướng nghiệp, tìm việc làm và tư vấn khởi nghiệp. Trên cơ sở các góp ý, Tổng cục sẽ tiếp tục sửa đổi để nâng cao hiệu quả, tính khả thi trên thực tế, sau đó sẽ trình Bộ LĐ-TB&XH ban hành Thông tư trên trong thời gian tới.
Thy Lê
