Trong điều kiện biến đổi khí hậu và nhu cầu sử dụng thực phẩm sạch hiện nay, sản xuất bền vững, thân thiện mới môi trường đang được các HTX chú trọng đầu tư phát triển.
Ứng dụng công nghệ vào sản xuất
HTX rau an toàn Visa là một trong những điển hình như vậy. Tháng 9/2017, HTX bắt đầu sản xuất 2 mặt hàng trái vụ là rau muống và mồng tơi. Đơn hàng đầu tiên, 100% sản phẩm rau của HTX đã xuất bán cho Công ty TNHH Đầu tư phát triển sản xuất nông nghiệp VinEco (Tập đoàn Vingroup). Từ 3ha sản xuất ban đầu tại xã Đại Tự (huyện Yên Lạc), đến nay, HTX đã liên kết và là đầu mối tiêu thụ nông sản được trồng theo tiêu chuẩn VietGAP của các hộ nông dân ở các tỉnh, thành phố như Hà Nội, Vĩnh Phúc, Hòa Bình, Sơn La, Nghệ An, Phú Thọ, Tuyên Quang... với diện tích hơn 700ha.
Bình quân mỗi ngày, HTX cung ứng hơn 7 tấn rau, củ, quả các loại cho thị trường, trong đó 1,5-2 tấn rau cho hệ thống siêu thị Vinmart, cửa hàng thực phẩm sạch, Công ty TNHH Welstory Việt Nam, Công ty TNHH Foseca Việt Nam.
 |
|
Khu vực sơ chế rau của HTX rau an toàn Visa. |
Để có được mối liên kết với các doanh nghiệp, HTX áp dụng quy trình sản xuất an toàn ngay từ khi bắt đầu đi vào hoạt động. Với quy trình rõ ràng, các thành viên có thể chủ động kiểm soát chất lượng môi trường, bổ sung chất dinh dưỡng phù hợp, không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hóa học, nên cây rau màu phát triển tốt, đảm bảo an toàn thực phẩm. Khu vực nào do HTX canh tác thì đất đai đều được cải tạo, bảo đảm độ dinh dưỡng khi sản xuất lâu dài.
Hay như HTX Rau, hoa Tam Dương (thị trấn Hợp Hòa, huyện Tam Dương) đang kết hợp trồng trồng rau, hoa trong nhà kính trên diện tích 1.000m2. Theo Ban giám đốc HTX, sản xuất rau hoa theo cách này có nhiều ưu điểm như: Kiểm soát được thời tiết, nhiệt độ, điều chỉnh ánh sáng phù hợp điều kiện sinh trưởng của cây, phòng chống được tối đa sâu bệnh hại, đặc biệt trong điều kiện nắng hạn vẫn trồng được rau quả quanh năm.
Bên cạnh đó, còn chủ động chế độ dinh dưỡng cho cây, không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật độc hại, chỉ sử dụng phân bón hữu cơ nên cho năng suất cao gấp nhiều lần so với trồng rau theo phương thức truyền thống và hạn chế được tình trạng ô nhiễm môi trường. Vì vậy, một năm HTX có thể trồng được 3 vụ dưa lưới cho thu hoạch từ 9-10 tấn, giá bán 50 nghìn đồng/kg, thu được 450-500 triệu đồng; 3 vụ dưa chuột thu được 7,5 tấn, giá bán 20-25 nghìn đồng/kg, doanh thu 150-180 triệu đồng. Ngoài ra còn nguồn thu từ hoa và ớt chuông…
Cần sự chung tay tích cực vào cuộc
Theo Liên minh HTX tỉnh, đến nay, Vĩnh Phúc có 11 tổ hợp tác (giảm 1 THT so với năm 2015) và 744 HTX (tăng 31 HTX so với năm 2015), trong đó có 446 HTX đang hoạt động hiệu quả trong các lĩnh vực nông, lâm nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, xây dựng, thương mại, giao thông vận tải, quỹ tín dụng nhân dân, vệ sinh môi trường...
Các HTX ngày càng hoạt động ổn định và có kế hoạch phát triển rõ ràng. Đặc biệt, HTX nông nghiệp đang chuyển dịch theo hướng đa dạng hoá các ngành nghề, dịch vụ, sản xuất theo hướng sản phẩm sạch, hữu cơ. Các HTX cũng hướng đến liên kết với các doanh nghiệp để tổ chức sản xuất. Kết quả là đã có nhiều HTX có các sản phẩm tham gia chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) và đạt tiêu chuẩn từ 3 - 4 sao, hoặc có những HTX sản xuất theo chuỗi giá trị như: HTX Nấm Tam Đảo, HTX nông sản An Hòa, HTX Dịch vụ nông nghiệp Nhân Lý...
Việc các HTX đẩy mạnh sản xuất theo hướng an toàn, hữu cơ không chỉ góp phần tích cực chuyển đổi cơ cấu giống vật nuôi theo hướng nuôi các con đặc sản có giá trị kinh tế cao, đáp ứng nhu cầu thị trường như: cá giống, lợn sạch, gà đồi..., mà còn nâng cao ý thức của người dân trong bảo vệ môi trường.
Tiêu biểu như tại HTX sản xuất Nấm Tam Đảo. Thay vì làm việc theo lối truyền thống, hiện nay, các thành viên đều nhất trí đầu tư toàn bộ trong phòng kín, với hệ thống làm mát tự động. Các thành viên không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, đồng thời biết cách làm phân hữu cơ từ phôi nấm để hạn chế ô nguồn rác thải.
 |
|
Trồng nấm theo quy trình khoa học góp phần bảo vệ môi trường. |
Còn tại HTX nông sản An Hòa, không chỉ thành viên mà các hộ liên kết đều được tham gia các lớp tập huấn sản xuất rau VietGAP kết hợp tổ chức thu gom bao bì, chai lọ thuốc bảo vệ thực vật đã qua sử dụng để đúng nơi quy định. Nhờ đó, ý thức bảo vệ môi trường được nâng cao, khu vực sản xuất bảo đảm an toàn.
Theo đánh giá của ngành chức năng, hoạt động của các HTX đã góp phần tích cực vào việc sản xuất nông nghiệp hàng hoá, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn của tỉnh, giúp các xã hoàn thành và giữ vững tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới.
Tuy nhiên, công tác bảo vệ môi trường cần quá trình xuyên suốt, bền bỉ. Chính vì vậy, mong rằng chính quyền địa phương, ngành chức năng tiếp tục tăng cường hỗ trợ HTX sản xuất, quản lý theo hướng bền vững như: phân bổ nhiều thùng rác tập trung, hỗ trợ liên kết chuỗi, song song đó là tuyên truyền thường xuyên để nâng cao ý thức của người dân, thành viên để cả cộng đồng cùng chung tay bảo vệ môi trường như bảo vệ sự sống của chính mình.
Huyền Trang
