HTX dịch vụ thu gom rác thải và vệ sinh tàu biển Dung Quất ra đời vào năm 2009 với 17 thành viên và gần 50 lao động. HTX là tổ chức kinh tế hợp tác duy nhất hoạt động trong lĩnh vực thu gom rác thải trên biển của tỉnh.
Đã từng "khá" lên từ rác
Khi mới thành lập, HTX đã ký hợp đồng với Cảng vụ hàng hải Quảng Ngãi. Thông qua cảng vụ, HTX biết được có bao nhiêu tàu cá về neo đậu xung quanh cảng, ban lãnh đạo HTX sẽ ký hợp đồng với các tàu neo đậu tại đây để làm dịch vụ thu gom rác thải và vệ sinh tàu.
![]() |
HTX dịch vụ thu gom rác thải và vệ sinh tàu biển Dung Quất là tổ chức kinh tế hợp tác duy nhất hoạt động trong lĩnh vực thu gom rác thải trên biển của tỉnh Quảng Ngãi (Ảnh: TL) |
Theo đó, các thành viên và lao động của HTX chia nhau thành các nhóm leo lên các tàu thu gom các loại rác thải sinh hoạt của thuỷ thủ và các loại nhớt xả, dầu bẩn... Khi có yêu cầu, HTX còn làm thêm dịch vụ cạo, chống gỉ vỏ tàu và sơn lại tàu.
Đại diện HTX cho biết: “Trước đây, mỗi tháng, chúng tôi chỉ nghỉ có 4 ngày Chủ nhật. Trung bình mỗi lao động có thu nhập từ 2 - 2,5 triệu đồng/tháng, cổ đông HTX thì được từ 3 - 4 triệu đồng/người/tháng. Dù thu nhập không cao, nhưng ổn định, ít nguy hiểm mà lại khoẻ hơn so với đi biển”.
Ông Võ Chiến, thành viên HTX Dịch vụ thu gom rác thải và vệ sinh tàu biển Dung Quất cho biết: “Sau khi tham gia vào HTX, trung bình mỗi tháng tôi nhận lương 2 triệu đồng. Ngoài ra, chúng tôi còn có thêm nguồn thu từ việc phân loại, bán phế liệu từ rác thải sinh hoạt gom trên tàu. Đây là mức thu nhập tương đối khá ở thời điểm cách đây 10 năm".
Có thể nói, HTX Dịch vụ thu gom rác thải và vệ sinh tàu biển Dung Quất đã từng là HTX điển hình, mang lại hiệu quả cao trong việc làm sạch môi trường trên biển, không chỉ tạo việc làm và thu nhập cho thành viên HTX, mà còn giải quyết việc làm cho 20 - 30 lao động thời vụ vào những tháng cao điểm, nhất là các ngư dân đang thất nghiệp.
Cần sự hỗ trợ
HTX Dịch vụ thu gom rác thải và vệ sinh tàu biển Dung Quất được kỳ vọng sẽ tiếp tục mở rộng các dịch vụ như: Vệ sinh hầm hàng, thu gom dầu, nhớt bẩn... nhằm đa dạng dịch vụ, thu hút thêm thành viên.
![]() |
Tàu thu gom rác của HTX Dịch vụ thu gom rác thải và vệ sinh tàu biển Dung Quất (Ảnh: TL) |
Tuy nhiên, đến nay, HTX không mở rộng được ngành nghề, mà ngày càng thu hẹp dần hoạt động. Lý giải cho điều này, Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX Văn Thị Kim Loan cho biết: “Lúc đầu, cảng Dung Quất chỉ có một mình HTX là tổ chức kinh tế tập thể hoạt động trong lĩnh vực thu gom rác thải trên biển, nên không có sự cạnh tranh về thị trường. Việc tìm kiếm, thuyết phục khách hàng ký hợp đồng thu gom rất đơn giản. Nhưng sau đó, có một số doanh nghiệp cũng tham gia vào lĩnh vực này nên hoạt động kinh doanh bắt đầu có sự cạnh tranh. Những chênh lệch về trang thiết bị, nhân lực, công tác quản lý... khiến HTX gặp khó khăn trong việc tìm chỗ đứng trên thị trường”.
Bên cạnh đó, phương tiện, dụng cụ thu gom rác thải của HTX chỉ dừng lại ở một tàu vỏ gỗ công suất nhỏ, hiện đang xuống cấp. Hoạt động thu gom, vệ sinh tàu biển cũng chủ yếu thực hiện theo cách thủ công, chưa chuyên nghiệp.
“Ngay cả phương tiện thu gom rác là tàu gỗ, chúng tôi cũng phải bỏ kinh phí hàng chục triệu đồng để thuê hàng tháng. Đó là chưa kể chi phí tiền dầu, tiền thuê nhân công... Trong khi đó, bình quân mỗi tháng, HTX chỉ ký được hợp đồng thu gom rác với 40 - 50 lượt tàu. Vì vậy, dù muốn đầu tư máy móc, tàu thuyền để hiện đại hóa công tác thu gom, tăng sức cạnh tranh, HTX cũng không đủ kinh phí để đầu tư”, bà Loan cho biết thêm.
Những năm qua, lợi ích mà HTX mang lại là vô cùng lớn, không chỉ là một tổ chức kinh tế tập thể góp phần tạo việc làm cho người dân, mà còn góp phần bảo vệ môi trường trên biển. Do đó, HTX hy vọng sẽ có được sự trợ lực, giúp sức nhằm đổi mới hoạt động, từng bước hiện đại hóa quy trình thu gom rác, phát triển hơn nữa trong thời gian tới.
Nguyễn Đan