Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc
Thời gian qua, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách pháp luật về tổ chức và hoạt động của HTX, Liên minh HTX các cấp cũng có nhiều cố gắng triển khai kết luận của Trung ương, tổ chức thực hiện Luật HTX, chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ trong việc đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả KTHT, giới thiệu và nhân rộng các mô hình HTX điển hình tiên tiến, hoạt động sản xuất kinh doanh hiệu quả ở nhiều địa phương.
Tuy nhiên, chúng ta cũng thẳng thắn thừa nhận rằng hoạt động KTHT chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế, mô hình HTX kiểu mới thành công chưa nhiều. Phát triển HTX kiểu mới chưa trở thành phong trào sâu rộng trong toàn quốc. Nhìn chung quy mô HTX còn nhỏ, tính liên kết còn hạn chế, năng lực nội tại thấp.
Hoạt động của HTX nhìn chung chưa đáp ứng yêu cầu của xã viên, các thành viên HTX. Trong đó một số cấp ủy, chính quyền, cơ quan chức năng chưa thật sự quan tâm đến hoạt động của HTX, chưa thấy hết được vai trò của KTHT mà nòng cốt là HTX trong phát triển kinh tế, ổn định xã hội. Tâm lý hoài nghi về khả năng thành công của HTX còn bị đè nặng bởi sự thất bại của phong trào HTX kiểu cũ trước đây.
Bài học thực tiễn thành công trong nước và ở các nước phát triển trên thế giới đều chỉ ra rằng liên kết giữa các hộ kinh doanh nhỏ lẻ để xây dựng HTX và trên cơ sở đó dần hình thành các liên hiệp HTX là con đường phù hợp nhất, hiệu quả nhất để cải thiện cuộc sống của hàng triệu hộ nông dân.
HTX kiểu mới là một thiết chế kinh tế tiến bộ và nhiệm vụ quan trọng nhất là phải tạo ra lợi ích, nâng cao lợi nhuận, thu nhập cho xã viên. HTX phải lấy lợi ích xã viên làm trung tâm. Mô hình mới cho HTX là phải do các HTX, các xã viên đưa ra từ thực tiễn hoạt động, chứ không phải do phía trên tự đề ra.
Chúng ta cần nỗ lực tìm hiểu học hỏi để thấy được những mấu chốt thành công của những mô hình HTX hiệu quả ở nước ta và ở nhiều quốc gia là gì, liệu có thể nhân rộng những mô hình này ở khắp cả nước không?.
Nhân tố thành công của các mô hình HTX đều có một điểm chung đó là vai trò của người lãnh đạo. Một lãnh đạo HTX thành công không chỉ cần có kiến thức, kỹ năng của một doanh nhân thực thụ mà còn đòi hỏi phải có một trái tim cống hiến cho cộng đồng.
Nhân dịp phát biểu tại Đại hội Đại biểu toàn quốc Liên minh các HTX Việt Nam lần thứ 5 này, tôi đề nghị với các đồng chí một số nội dung sau:
Một là, phải củng cố Liên minh HTX Việt Nam với tầm nhìn là Liên minh của tổ chức đại diện cho 30 triệu xã viên. Phải khai thác lợi thế, tiềm năng của mô hình HTX, đó là lợi thế về xã hội và lợi thế về số đông.
Liên minh HTX cần phối hợp chặt chẽ với các cơ quan trong hệ thống chính trị để phát huy sức mạnh tổng hợp, dẫn dắt phong trào HTX thông qua 4 từ nói gọn là “Khuyến khích, Hỗ trợ, Học hỏi và Truyền bá”. Nghĩa là tạo môi trường thuận lợi cho HTX hoạt động, phát huy tinh thần tự chủ, tinh thần kinh doanh, khởi nghiệp, sáng tạo của các HTX, các xã viên. Kịp thời tháo gỡ những khó khăn, cản trở sự phát triển của HTX phù hợp với cơ chế thị trường; hỗ trợ, nuôi dưỡng những mô hình thành công, kiên quyết không bao cấp cho sự yếu kém.
Hai là, các bộ, ngành, địa phương cần nhận thức đầy đủ hơn về vai trò của HTX trong phát triển KT-XH và đoàn kết xây dựng cộng đồng, từ đó có sự quan tâm hơn trong việc xây dựng thể chế, chính sách để khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi phát triển KTHT, kể cả về vốn, thông tin, ứng dụng công nghệ và phát triển nguồn nhân lực. Cần xác định HTX có vị trí quan trọng trong chương trình phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn, nhất là trong tái cơ cấu nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới.
Ba là, mỗi HTX, mỗi xã viên cần nỗ lực học hỏi, liên kết và hợp tác, tìm hướng đi mới hiệu quả phù hợp với bối cảnh mới. Cần xây dựng mối quan hệ gắn bó chặt chẽ giữa lợi ích của HTX, của Ban chủ nhiệm HTX với lợi ích của xã viên. Ban chủ nhiệm HTX không những phải dành được sự tín nhiệm thật sự của xã viên, mà bản thân còn là những xã viên làm kinh tế giỏi.
Bốn là, cần tổng kết đánh giá một cách thực chất phong trào HTX hàng năm để “Khuyến khích, Hỗ trợ, Học hỏi và Truyền bá” cho các HTX. Tôi đề nghị các đồng chí từ nay đến cuối năm nghiên cứu và đề xuất với Chính phủ một kế hoạch hành động để khuyến khích các mô hình KTHT hiệu quả.
Thu Hường (ghi)