Theo đó, doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ quý 3/2021 của Phát Đạt ghi nhận 1.267 tỷ đồng, giảm 3,6% so với quý 3/2020. Giá vốn hàng bán giảm mạnh dẫn đến lợi nhuận gộp đạt 855 tỷ đồng, tăng 34% so với quý 3 năm trước. Sau khi trừ đi các chi phí liên quan, công ty báo lãi sau thuế 607 tỷ đồng, tăng 38,5%. Luỹ kế 9 tháng đầu năm 2021, Phát Đạt lãi 1.109 tỷ đồng, tăng mạnh so với con số 718 tỷ đồng của cùng kỳ năm ngoái.
Giải trình lợi nhuận tăng mạnh, ban lãnh đạo Phát Đạt cho biết, trong quý 3/2021, công ty tiếp tục bàn giao cho khách hàng các nền đất của Khu thấp tầng dự án phân khu số 9 thuộc Khu đô thị du lịch sinh thái Nhơn Hội, Bình Định. Đồng thời, chuyển nhượng một phần Khu chung cư cao tầng Dự án Phân khu số 4 và Phân khu số 9 thuộc Khu đô thị du lịch sinh thái Nhơn Hội, Bình Định.
Tuy nhiên, những con số tăng trưởng về doanh thu và lợi nhuận chưa thể phản ánh hết bức tranh tài chính của Phát Đạt trong quý 3 vừa qua.
Hàng tồn kho của của Phát Đạt tăng mạnh trong thời gian gần đây, tính đến 30/9 ghi nhận 11.920 tỷ đồng, tăng 2.589 tỷ đồng so với đầu năm và chiếm 60% tổng cộng tài sản (19.676 tỷ đồng). Bên cạnh các dự án "dậm chân tại chỗ" nhiều năm nay như The Everrich 2, The Everich 3, Phát Đạt nhận chuyển nhượng thêm một số dự án mới như Dự án Bình Dương Tower, Dự án Phước Hải.
Hàng tồn kho tăng cao cũng dẫn đến việc Phát Đạt âm dòng tiền kinh doanh 61 tỷ đồng, trong khi quý 3 năm trước dương 1.768 tỷ đồng.
Nợ phải trả tính đến 30/9 là 11.914 tỷ đồng, tăng 14% so với cuối năm 2020. Trong đó, vay nợ tài chính 2.147 tỷ đồng, tăng 13,1% so với con số cuối năm 2020 là 1.898 tỷ đồng. Nợ phải trả gấp 1,5 lần vốn chủ sở hữu và chiếm 60,5% tổng cộng nguồn vốn. Trong đó, Phát Đạt đẩy mạnh phát hành trái phiếu với tổng giá trị phát hành tính đến 30/9 là 1.369 tỷ đồng; vay các ngân hàng 678,5 tỷ đồng.
Đối với các khoản vay ngân hàng, Phát Đạt dùng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất tại quận 3, Tp.HCM và 8,5 triệu cổ phiếu PDR sở hữu bởi cổ đông và quyền sử dụng đất tại quận Hải Châu, Đà Nẵng làm tài sản đảm bảo. Trong đó, 8,5 triệu cổ phiếu PDR dùng cầm cố để vay 150 tỷ đồng. Trên thị trường chứng khoán, cổ phiếu PDR đang được giao dịch với mức giá 93.500 đồng/cổ phiếu; trong khi ngân hàng đang định giá cổ phiếu PDR ở mức 17.647 đồng/cổ phiếu.
Tương tự, với trái phiếu, tài sản đảm bảo cũng chủ yếu bằng cổ phiếu PDR. Theo đó, trong năm 2021, Phát Đạt đã phát hành tổng cộng 6 lần với hình thức đảm bảo toàn bộ bằng 47,9 triệu cổ phiếu PDR sở hữu bởi cổ đông. Lãi suất phát hành cao nhất thị trường trái phiếu doanh nghiệp với 13%/năm. Ngoài ra, Phát Đạt còn vay 100 tỷ đồng từ Công ty Tài chính TNHH MTV Mirae Asset Việt Nam với lãi suất 11%/năm hình thức đảm bảo bằng 5 triệu cổ phiếu.
Như vậy, để có vốn tài trợ các dự án của công ty và công ty con, Phát Đạt đã mang 61,4 triệu cổ phiếu PDR làm tài sản đảm bảo để vay vốn ngân hàng, tổ chức tín dụng và phát hành trái phiếu doanh nghiệp.
Hình thức phát hành trái phiếu đảm bảo bằng cổ phiếu không còn mới trên thị trường tài chính, song rủi ro của việc đảm bảo này đối với nhà đầu tư mua luôn hiện hữu và cao hơn so với các tài sản đảm bảo khác như bất động sản, tài sản khác...
Trong các báo cáo gần đây, Chứng khoán SSI cũng liên tục lưu ý nhà đầu tư rằng việc đảm bảo nghĩa vụ thanh toán nợ gốc lãi trái phiếu bằng cổ phiếu không có nhiều ý nghĩa vì khi sự kiện vi phạm xảy ra, doanh nghiệp mất khả năng thanh toán thì giá trị cổ phiếu dùng làm tài sản đảm bảo (thường là của tổ chức phát hành hoặc liên quan đến tổ chức phát hành) cũng sẽ sụt giảm nghiêm trọng.
Trao đổi với báo chí mới đây, ông Nguyễn Quang Thuân, Chủ tịch HĐQT Fiin Ratings thậm chí còn cho rằng trong phương pháp luận cơ bản của xếp hạng tín nhiệm thì tài sản thế chấp không có giá trị nhiều lắm ngoại trừ với ngân hàng phát hành là bên mua trái phiếu phát hành riêng lẻ. Phát hành riêng lẻ cho công ty quỹ, công ty bảo hiểm thì họ không thể làm gì với tài sản thế chấp, chưa nói đến nhà đầu tư cá nhân. Ông Thuân cũng dự báo: Nếu nhìn nhận 3-5 năm nữa, thì rủi ro cho thị trường tài chính Việt Nam chính là cục nợ trái phiếu. Đây là một thứ cần theo dõi hoàn thiện để tránh đổ vỡ.
Trung Việt