Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị tổng kết ngành Công Thương năm 2021, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành đã dành khá nhiều thời gian để nói về Quy hoạch điện VIII.
Phó Thủ tướng Lê Văn Thành cho biết, ông đã có tới 20 cuộc họp, làm việc cùng Bộ Công Thương về Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 (Quy hoạch điện VIII).
 |
|
Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương xây dựng Quy hoạch điện VIII trên tinh thần khuyến khích phát triển năng lượng tái tạo, giảm điện than. |
Sau nhiều lần rà soát lại quy hoạch, thì thấy có nhiều vấn đề còn bất cập như phân bổ nguồn điện chưa hợp lý, dẫn tới vốn đầu tư cho hệ thống truyền tải điện rất lớn. Trên cơ sở rà soát lại, đã cắt giảm đi 13 tỷ USD đầu tư cho đường dây.
Vấn đề nữa là cơ cấu nguồn điện chưa phù hợp, cần tiếp tục rà soát, trên tinh thần tiếp tục khuyến khích phát triển năng lượng tái tạo, giảm điện than. Trong năng lượng tái tạo, sẽ phát triển điện mặt trời ở một tỷ lệ phù hợp hơn, bởi nguồn điện này còn có mặt hạn chế. Nếu đưa vào hệ thống quá nhiều điện mặt trời thì phải giảm điện từ các nguồn khác, dẫn tới nguy cơ sụt công suất.
“Quy hoạch này năm nay phải tập trung làm, không để chậm quá nhưng phải làm chắc, kỹ càng, bảo đảm hiệu quả nhất, tránh tình trạng đầu tư không hợp lý về đường dây, cơ cấu nguồn điện”, Phó Thủ tướng đặt ra yêu cầu.
Chia sẻ với VnBusiness, GS.TS. Trần Đình Long, Phó Chủ tịch Hội Điện lực Việt Nam nêu quan điểm cá nhân ông mong muốn Quy hoạch điện VIII hạn chế được càng nhiều điện than càng tốt. Nhưng đây là bài toán khó, để làm được cần phải tính toán tới việc phân bố nguồn điện hợp lý giữa các vùng miền, hiệu quả phát triển năng lượng tái tạo.
"Nên có tiêu chí khách quan để lập nên quy hoạch hợp lý. Xây dựng quy hoạch thận trọng, có cơ sở hơn trong việc quyết định tỷ lệ giữa điện than, năng lượng tái tạo... Tuyệt đối không nên có quyết định vội vã, để sau đó phải thay đổi tốn kém", ông Long lưu ý.
Thêm vào đó, GS.TS. Trần Đình Long cho rằng Quy hoạch điện VIII nên tính tới bài toán phát triển điện hạt nhân trong tương lai. Từ đó có cơ sở rõ ràng hơn trong việc có nên phát triển loại năng lượng này hay không.
Theo bà Ngụy Thị Khanh, Giám đốc Trung tâm Phát triển Sáng tạo Xanh (GreenID), Quy hoạch điện VIII nên kiên trì, tiếp tục mục tiêu để khai thác triệt để nguồn năng lượng tái tạo trong nước, không phụ thuộc vào nhiên liệu than, khí nhập khẩu từ thế giới, bất bênh giá cả.
Để quy hoạch hiệu quả thì phải tính tới yếu tố khả thi, tiềm năng phát triển của đất nước. Chưa kể, hiện nay các dự án điện than cũng khó thu xếp vốn. "Quan trọng hơn, phát triển năng lượng tái tạo sẽ giúp ngành điện của Việt Nam rút ngắn khoảng cách phát triển với các quốc gia khác", bà Khanh nhấn mạnh.
Quy hoạch điện VIII được Bộ Công Thương trình Chính phủ dự thảo lần đầu vào tháng 3/2021 và hiện đã qua nhiều lần chỉnh sửa. Đáng chú ý, đầu tháng 10/2021, Hội đồng thẩm định từng thông qua đề án Quy hoạch điện VIII, dù trước đó gây tranh cãi khi dự thảo gia tăng công suất nguồn điện than. Tuy nhiên, sau đó đề án Quy hoạch đã không được Chính phủ thông qua.
Đầu tháng 12/2021, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành giao Bộ Công Thương tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện các phương án cơ cấu nguồn điện phù hợp đến năm 2045 trên cơ sở cập nhật giải pháp giảm phát thải khí nhà kính để đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, như cam kết của Thủ tướng tại Hội nghị COP 26.
Với điện than, lãnh đạo Chính phủ yêu cầu rà soát lại quy hoạch nguồn điện này sau năm 2030 theo hướng chuyển đổi nhiên liệu hoặc không tiếp tục phát triển nếu dự án không có các ràng buộc, có nguy cơ gây thiệt hại về kinh tế.
Thy Lê
