Tại Hội thảo Tăng cường năng lực của ngành tài chính trong tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 do Bộ Tài chính tổ chức ngày 11/5, Hiệp hội Thương mại điện tử (TMĐT) Việt Nam (VECOM) cho biết, năm 2017, tốc độ tăng trưởng của TMĐT trên 25%. Tuy vậy, nguồn thu thuế từ mảng này vẫn luôn nằm trong bí mật, thi thoảng chỉ "dậy sóng" một vài trường hợp cá nhân đóng thuế kinh doanh qua Facebook.
Gian nan thu thuế kinh doanh qua mạng
Ông Steven Sieker, Trưởng nhóm thuế khu vực châu Á – Thái Bình Dương thuộc hãng luật Baker McKenzie, cho biết hiện nay ở khu vực ASEAN, các công ty phải tuân thủ các chế độ thuế TMĐT, chỉ một vài trường hợp không phải chịu thuế.
"Singapore, Thái Lan và Malaysia là những quốc gia đầu tiên đang cân nhắc các loại thuế với ngành bán hàng trực tuyến. Bên cạnh đó, động thái này còn đặt các nhà bán lẻ vào một sân chơi công bằng", ông Steven Sieker cho hay.
Tại Việt Nam, các doanh nghiệp (DN) hoạt động trong lĩnh vực TMĐT vẫn chủ yếu chịu sự điều chỉnh của các Luật: Thuế thu nhập DN, Thuế giá trị gia tăng, Thuế thu nhập cá nhân và một số nghị định, thông tư hướng dẫn thi hành.
Trong khi đó, công tác quản lý thuế dành riêng cho hoạt động TMĐT mới dừng ở các biện pháp trước mắt, theo từng vụ việc, chưa có chiến lược tổng thể, lâu dài do các chính sách chưa được hoàn thiện.
Đại diện Tổng cục Thuế cho biết hiện tại, theo quy định, các DN TMĐT, cá nhân bán hàng trên Facebook, Zalo, Viber… nếu doanh thu bán hàng trên ngưỡng doanh thu chịu thuế (ngưỡng doanh thu quy định hiện hành là từ 100 triệu đồng/năm trở lên) có nghĩa vụ kê khai, nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân.
Quy định này đã được ban hành và có hiệu lực, nhưng đến nay, việc thu thuế vô cùng khó khăn. Bản thân cơ quan thuế cũng đã có một thời gian ráo riết gửi tin nhắn đến các chủ tài khoản kinh doanh qua mạng đến kê khai nộp thuế nhưng kết quả không như mong đợi.
Chưa kể, hoạt động TMĐT không chỉ bó gọn trong phạm vi một nước, mà hướng tới những giao dịch xuyên biên giới.
Các chuyên gia cho rằng trong thời đại công nghệ số 4.0, khái niệm tiền số, tiền ảo và blockchain đang ngày càng trở nên phổ biến và chắc chắn có tác động nhất định đến các hoạt động kinh doanh online. Nếu không kiểm soát tốt nguồn thu thuế từ TMĐT, Việt Nam sẽ thất thoát nguồn ngân sách rất lớn.
Ông Nguyễn Thanh Hưng, Chủ tịch VECOM, cho biết hiện vẫn còn lỗ hổng lớn trong thu thuế nhà thầu của các DN nước ngoài. Những tổ chức này tuy không hiện diện tại Việt Nam nhưng lại có thu nhập phát sinh từ Việt Nam.
Thực tế, nhiều DN mua dịch vụ quảng cáo trên các website nước ngoài nhưng không hề kê khai thực hiện nộp thuế nhà thầu. "Đây là lỗ hổng lớn trong thu thuế ở Việt Nam mà cơ quan quản lý vẫn chưa "vá" được", ông Hưng khẳng định.
 |
|
Hiện tại, theo quy định, các DN TMĐT, cá nhân bán hàng trên Facebook, Zalo, Viber… nếu doanh thu bán hàng hóa trên ngưỡng doanh thu chịu thuế (ngưỡng doanh thu quy định hiện hành là từ 100 triệu đồng/năm trở lên) có nghĩa vụ kê khai, nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân. |
Sửa luật để chống thất thu
Thừa nhận khó khăn trong công tác quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh TMĐT, đặc biệt là trong thu thuế nhà thầu của các DN nước ngoài, ông Hưng phân tích sự mở rộng của các hình thức kinh doanh đa bên và đa dạng các hình thức thanh toán, cơ chế thu thuế nhà thầu thông qua bên đại diện cho nhà thầu nước ngoài tại Việt Nam nộp thuế không còn phù hợp trong môi trường TMĐT.
Giới chuyên gia cho rằng thời gian tới, dưới tác động của công nghệ, nền kinh tế chia sẻ, nhiều mô hình kinh doanh mới ứng dụng công nghệ thông tin trở thành xu hướng, cùng với đó là sự ra đời của nhiều tập đoàn, công ty kinh doanh xuyên quốc gia.
Do đó, cơ quan thuế không thể đứng ngoài cuộc mà phải có cái nhìn cởi mở hơn đối với xu hướng công nghệ trong hoàn cảnh thực tiễn.
Bà Mạnh Thị Tuyết Mai, Trưởng phòng Chính sách thuế thu nhập DN (thuộc Vụ Chính sách – Tổng cục Thuế), cho biết Tổng cục Thuế đang nghiên cứu để có tham mưu, đề xuất hoàn thiện hệ thống chính sách thuế đối với TMĐT xuyên biên giới. Trong đó sẽ xây dựng quy định cụ thể phân loại sản phẩm trong giao dịch TMĐT là các sản phẩm đặc thù chưa được phân loại rõ trong chính sách thuế thu nhập DN và thuế giá trị gia tăng.
Quy định rõ hơn về cơ sở thường trú đối với DN nước ngoài kinh doanh TMĐT ở Việt Nam như: quy định cơ sở thường trú thông qua sự hiện số, từ đó làm cơ sở xác định nghĩa vụ thuế phù hợp với thông lệ quốc tế.
Đối với các giao dịch xuyên biên giới của các DN không cư trú, không có cơ sở thường trú (văn phòng), cơ quan thuế đang nghiên cứu đề xuất quy định ngưỡng đăng ký thuế giá trị gia tăng.
Thanh Hoa
