Dự thảo cho rằng, công thức giá có sự thay đổi theo hướng Nhà nước chỉ công bố giá định hướng gồm các yếu tố về giá thế giới, các loại thuế, lợi nhuận định mức, các chi phí khác do các doanh nghiệp tự xác định và chịu trách nhiệm trước các cơ quan kiểm toán.
Bộ Công Thương đề xuất giữ Quỹ Bình ổn giá xăng dầu. |
Về Quỹ Bình ổn giá xăng dầu, theo Bộ Công Thương có một số ý kiến cho rằng nên bỏ Quỹ Bình ổn giá xăng dầu vì không hiệu quả.
Theo Bộ Công Thương, do Quỹ Bình ổn giá xăng dầu là công cụ linh hoạt duy nhất để Nhà nước có thể điều hành mức tăng giảm giá xăng dầu trong từng kỳ điều hành giá. Nếu bỏ Quỹ Bình ổn giá sẽ đồng nghĩa với việc bỏ điều hành giá xăng dầu.
Thời gian qua, Quỹ Bình ổn giá xăng dầu đã được Liên Bộ Công Thương - Tài chính sử dụng nhất quán cho mục tiêu bình ổn giá xăng dầu theo đúng quy định của pháp luật. Việc sử dụng Quỹ Bình ổn giá xăng dầu đã phát huy tác dụng tích cực và hiệu quả trong việc tạo nên một “bước đệm” nhằm góp phần bình ổn giá (giữ ổn định hoặc giảm mức tăng) trong trường hợp cần thiết. Đồng thời, linh hoạt trong việc bình ổn giá nhằm ổn định giá xăng dầu trong một thời kỳ hoặc không cho giá xăng dầu trong nước tăng quá mạnh, góp phần kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, duy trì tăng trưởng và ổn định an sinh xã hội.
Theo đó, Bộ Công Thương đề xuất 3 phương án quy định đối với Quỹ Bình ổn xăng dầu.
Phương án 1: Giữ nguyên quy định về quản lý Quỹ Bình ổn giá hiện hành.
Phương án 2: Tiếp tục giữ công cụ Quỹ Bình ổn giá xăng dầu để điều hành giá xăng dầu, tuy nhiên có sửa đổi theo hướng quy định nguyên tắc sử dụng công cụ Quỹ Bình ổn giá cụ thể.
Phương án 3: Bỏ Quỹ Bình ổn giá xăng dầu, Nhà nước chỉ quy định công thức tính giá chung, công bố một số khoản trong cơ cấu giá định hướng (gồm giá thế giới, các loại thuế, phí thu vào ngân sách Nhà nước), doanh nghiệp tự xác định chi phí thực tế của doanh nghiệp cùng với các yếu tố do Nhà nước công bố để tính giá bán xăng dầu của đơn vị mình ra thị trường và tự chịu trách nhiệm về tính chính xác của các mức chi phí phát sinh trước pháp luật.
Bộ Công Thương lựa chọn phương án 2, theo đó tiếp tục có quy định về Quỹ Bình ổn giá, tuy nhiên có quy định cụ thể về các trường hợp phải sử dụng công cụ Quỹ Bình ổn giá (trích lập và chi), đồng thời công thức giá có sự thay đổi theo hướng Nhà nước chỉ công bố giá định hướng gồm các yếu tố về giá thế giới, các loại thuế, lợi nhuận định mức, các chi phí khác do các doanh nghiệp tự xác định và chịu trách nhiệm trước các cơ quan kiểm toán.
Bộ Công Thương cũng đề nghị Bộ Tài chính xem xét, lựa chọn phương án và viết nội dung sửa đổi Nghị định để gửi Bộ Công Thương tổng hợp như đã phân công trong Ban Soạn thảo, tổ biên tập.
Bộ Công Thương cho rằng, lý do lựa chọn là để bảo đảm giá xăng dầu dần theo thị trường, phản ánh đủ chi phí phát sinh của doanh nghiệp, hài hòa lợi ích giữa các chủ thể, giúp duy trì nguồn cung ổn định cho thị trường.
Trước đó, tại cuộc họp chuyên đề pháp luật tháng 9/2022 để cho ý kiến dự án Luật Giá (sửa đổi). Theo tờ trình của Chính phủ, chính sách về bình ổn giá đã đề xuất nội dung danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá sẽ được giao thẩm quyền cho Chính phủ quy định chi tiết trên cơ sở các nguyên tắc chặt chẽ được quy định tại Luật. Đồng thời, tăng cường phân công, phân cấp, rõ trách nhiệm trong việc triển khai bình ổn giá trên phạm vi cả nước và trên địa bàn.
Với Quỹ bình ổn giá xăng dầu, theo tờ trình của Chính phủ, cần có cơ chế đặc thù, việc trích lập, sử dụng được thực hiện gắn với các kỳ điều hành giá nhằm tạo bước đệm, hạn chế mức tăng, giảm giá đột biến, ảnh hưởng đến kinh tế xã hội. Qua đánh giá chi tiết cho thấy, tại thời điểm này giá xăng dầu diễn biến vẫn rất thất thường, khó dự báo nên cơ chế quỹ vẫn rất cần thiết để điều hành giá trong nước nhằm hạn chế những biến động lớn về giá.
Lê Thúy