Trong báo cáo gửi Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội về thực hiện một số nghị quyết giám sát chuyên đề, chất vấn từ đầu nhiệm kỳ, Chính phủ cho biết đến nay, Ngân hàng Nhà nước đã trình xem xét, quyết định chủ trương cơ cấu lại SCB - ngân hàng được đặt vào diện kiểm soát đặc biệt từ tháng 10/2022.
Ngân hàng Nhà nước đã đưa SCB vào diện kiểm soát đặc biệt sau khi nhiều chi nhánh, phòng giao dịch của ngân hàng này ghi nhận tình trạng người dân tới rút tiền đồng loạt.
Đây là biện pháp nghiệp vụ nhằm kiểm soát chặt chẽ, hạn chế tác động tiêu cực đến ngân hàng và hệ thống tổ chức tín dụng nói chung. Trong lịch sử ngành ngân hàng, đã có nhiều nhà băng từng bị rơi vào trường hợp kiểm soát đặc biệt nhưng sau đó đã phục hồi và phát triển mạnh.
 |
|
Việc cơ cấu lại các ngân hàng yếu kém và SCB được Thủ tướng Chính phủ lưu ý phải bảo đảm minh bạch, không thất thoát tài sản. |
Cũng liên quan đến SCB, tại Nghị quyết 144 phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 8 mới đây, Chính phủ yêu cầu Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tập trung xử lý các ngân hàng yếu kém, trong đó phải có báo cáo cấp có thẩm quyền về phương án xử lý Ngân hàng SCB trong tháng 9 này, không để chậm trễ hơn nữa.
Ngoài ra, trong lĩnh vực ngân hàng, Chính phủ cho biết đến nay Ngân hàng Nhà nước đã trình và được cấp có thẩm quyền phê duyệt chủ trương chuyển giao bắt buộc 4 ngân hàng được kiểm soát đặc biệt.
4 ngân hàng được kiểm soát đặc biệt gồm: Ngân hàng Xây dựng (CBBank), Ngân hàng Đại Dương (OceanBank), Ngân hàng Dầu khí Toàn cầu (GP Bank) và Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đông Á (DongABank).
Trước đó, vào năm 2015, trong quá trình cơ cấu hệ thống ngân hàng, 3 ngân hàng (CBBank, OceanBank, GP Bank) bị mua lại với giá 0 đồng. Cùng năm này, DongABank bị kiểm soát đặc biệt.
Các bên liên quan đang thực hiện tiếp các nội dung tiếp theo sau khi chủ trương được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Sau đó, Ngân hàng Nhà nước sẽ trình Chính phủ phê duyệt phương án cơ cấu lại số nhà băng này.
Việc cơ cấu lại các ngân hàng yếu kém và SCB từng được Thủ tướng Phạm Minh Chính lưu ý phải bảo đảm minh bạch, không thất thoát tài sản.
Ngoài các nhà băng, tại báo cáo lần này, Chính phủ cho biết các tổ chức tín dụng phi ngân hàng yếu kém cũng đang được Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu chủ trương, định hướng cơ cấu lại.
Thẩm tra nội dung này, cơ quan thẩm tra của Quốc hội nhìn nhận việc tìm kiếm, đàm phán ngân hàng đủ điều kiện nhận chuyển giao bắt buộc (năng lực tài chính, quản trị, kinh nghiệm cơ cấu tổ chức tín dụng yếu kém) kéo dài, khó khăn do phụ thuộc lớn vào việc tự nguyện tham gia của các nhà băng.
Mặt khác, các ngân hàng cũng cần thời gian để thuyết phục cổ đông, nhất là cổ đông chiến lược, nước ngoài đồng thuận tham gia nhận chuyển giao bắt buộc. Cơ chế, nguồn lực tài chính để xử lý tổ chức tín dụng yếu kém cũng còn nhiều bất cập, vướng mắc, thủ tục kéo dài.
Về xử lý nợ xấu, cơ quan thẩm tra đánh giá quá trình này vừa qua đã tích cực. Đến cuối tháng 5/2023, toàn hệ thống ngân hàng đã xử lý hơn 1,64 triệu tỷ đồng nợ xấu, trong đó 74,5% là do các tổ chức tín dụng tự xử lý; còn nợ bán cho VAMC và các tổ chức khác khoảng 25,5%. Riêng 5 tháng đầu năm 2023, khoảng 75.000 tỷ đồng nợ xấu được các nhà băng xử lý, tăng 8,4% so với cùng kỳ năm 2022.
Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh, thời gian gần đây, nợ xấu cũng có chiều hướng tăng. Đến cuối tháng 5/2023, tỷ lệ nợ xấu nội bảng là 3,65% (cao hơn mức 2,0% cuối năm 2022 và mức 1,69% cuối năm 2020). Tỷ lệ nợ xấu nội bảng, nợ bán cho VAMC chưa xử lý và nợ tiềm ẩn của hệ thống các tổ chức tín dụng là 5,46% so với tổng dư nợ (tăng so với mức 4,21% vào cuối năm 2022).
Cơ quan thẩm tra cho rằng, hiện còn thiếu các cơ chế chính sách ưu đãi, khuyến khích các nhà đầu tư trong nước và ngoài nước tham gia xử lý tài sản bảo đảm và mua bán nợ xấu.
Qua thẩm tra, cơ quan của Quốc hội đề nghị đẩy nhanh tiến độ cơ cấu lại các tổ chức tín dụng; tập trung cơ cấu lại các ngân hàng yếu kém, đặc biệt là các ngân hàng mua bắt buộc. Tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về tiền tệ, hoạt động ngân hàng, cơ cấu lại và xử lý nợ xấu trên cơ sở tuân thủ đầy đủ các quy luật của kinh tế thị trường, theo thông lệ quốc tế và đáp ứng yêu cầu hội nhập, phù hợp với điều kiện thực tiễn của Việt Nam.
Thanh Hồng
