Ngân hàng điện tử đang phát triển ngày càng mạnh mẽ trước tác động của Covid-19 |
Trước diễn biến còn phức tạp của dịch bệnh, nhiều ngân hàng đang nỗ lực đẩy nhanh hoạt động qua mạng Internet dưới dạng ứng dụng (app) nhằm giúp người dùng ngồi tại nhà vẫn có thể mua sắm, thanh toán, nạp tiền online… qua kênh ngân hàng trực tuyến, vừa bảo đảm an toàn cho khách hàng mà vẫn tiện lợi.
Một phần tất yếu của cuộc sống
Công nghệ số vốn đã tạo ra những thay đổi trong ngành ngân hàng, khiến hơn 1 tỷ người tại khu vực châu Á coi các ứng dụng thanh toán hay ngân hàng điện tử là một phần tất yếu của cuộc sống.
Trong đó, ví điện tử - một phương tiện trung gian thanh toán cho người dùng chuyển tiền từ tài khoản ngân hàng vào tài khoản trên Internet đang thu hút rất nhiều người sử dụng, đặc biệt là khi dịch bệnh Covid-19 lây lan nhanh chóng, khiến người dân lo ngại tiếp xúc và chi trả các khoản bằng tiền mặt. Điều này đã khiến các hình thức thanh toán trên di động càng phổ biến hơn, thúc đẩy các ngân hàng thương mại không ngừng nâng cấp dịch vụ thanh toán qua điện thoại theo hướng nâng cao trải nghiệm khách hàng; đồng thời đưa ra hàng loạt chính sách ưu đãi cũng như miễn giảm phí để thu hút khách.
Trong khi đó, các ứng dụng thanh toán đi kèm với các dịch vụ thương mại điện tử, chat và gọi xe đã được cung cấp bởi các doanh nghiệp như Alibaba và Tencent ở Trung Quốc và Grab ở Đông Nam Á. Những mạng lưới này kết nối với các ngân hàng để phục vụ khách hàng.
Tại Mỹ và châu Âu, các ngân hàng lớn vẫn nắm quyền kiểm soát trong tay và đang tung ra các sản phẩm kỹ thuật số như tại JPMorgan Chase-công ty hàng đầu về dịch vụ tài chính tại Mỹ, dịch vụ có thể mở một tài khoản tiền gửi chỉ trong vòng 5 phút.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia, ngành ngân hàng có thể sẽ "tiến hóa" nhanh hơn nữa nhờ vào công nghệ và sự thúc đẩy đảm bảo nhu cầu về an toàn sức khỏe cho người sử dụng trong thời kỳ bùng phát Covid-19.
Lợi thế “lên ngôi”
Không chỉ bùng nổ ngân hàng điện tử, Neo-bank – ngân hàng kỹ thuật số kiểu mới đang là một trong những mô hình có lợi thế “ lên ngôi” lớn.
Là loại ngân hàng chỉ hoạt động qua mạng Internet dưới dạng ứng dụng (app), không có phòng giao dịch, không có chi nhánh, hiện đang bùng nổ ở Anh và đang được nhiều nước quan tâm.
Với hình thức hoạt động trên, Neo-bank ngay lập tức đã thu hút các nhà đầu tư và khách hàng nhờ tiết kiệm chi phí nhân viên và mang đến lãi suất vay thấp hơn. Tính đến năm 2018, các Neo-bank đã nhận được khoảng 2,3 tỷ USD từ các nhà đầu tư mạo hiểm và con số này đã được nâng lên 2,9 tỷ USD đến tháng 9/2019.
Ngân hàng kỹ thuật số kiểu mới (Neo-bank) đang có lợi thế "lên ngôi" lớn |
Đánh giá về triển vọng phát triển của ngân hàng điện tử và ngân hàng kỹ thuật số kiểu mới (neo-bank), Chủ tịch HĐQT LienVietPostBank, ông Nguyễn Đình Thắng nhận định, công nghệ đang thay thế từng phần, tuy nhiên, trong tương lai, các ngân hàng Neo-bank sẽ thay thế 100%. Ở Trung Quốc, có ngân hàng không có chi nhánh nào, toàn bộ công ty nằm trong một tòa nhà và thực hiện tất cả dịch vụ của ngân hàng như huy động, tiết kiệm, cho vay... cho 100 triệu khách hàng, trong khi chi phí chỉ bằng 1/7 ngân hàng truyền thống.
Dickson Chu, Chủ tịch Simple, một ngân hàng di động thuộc sở hữu của BBVA Compass Bancshares Inc cũng cho rằng, cuộc chuyển đổi trong ngành ngân hàng sẽ mang lại lợi ích rất lớn. Theo đó, chi phí sẽ giảm mạnh khi các chi nhánh bị đóng cửa, hệ thống lỗi thời được dẹp bỏ và tính quan liêu được giảm mạnh. Nếu các ngân hàng niêm yết của thế giới giảm được 1/3 chi phí thì số tiền mà mỗi người tiết kiệm được sẽ lên tới 80 USD/năm. Chi phí thấp hơn và sự phát triển của truyền thông xã hội sẽ cho phép mọi người tiếp cận tài chính tốt hơn. Những doanh nghiệp có ý tưởng tốt sẽ có thể nhận được vốn vay nhanh hơn, nhờ đó thúc đẩy tăng trưởng.
Tuy nhiên, nếu ngân hàng điện tử hay neo-bank thực sự chiếm sóng, cũng không thể không có những rủi ro. Một viễn cảnh u ám có thể xảy ra là sự phân mảnh và mất ổn định. Các ngân hàng có thể mất lượng người gửi tiền vào tay các mô hình ngân hàng thế hệ mới (nhiều mô hình chưa được kiểm chứng) và có thể tạo ra sự chênh lệch giữa “tài sản nợ” và “tài sản có” của ngân hàng, vốn có thể dẫn đến tình trạng suy giảm đột ngột các nguồn tín dụng (credit crunch). Nếu khách hàng chọn giao dịch qua các nền tảng công nghệ hoặc thanh toán thì ngân hàng có thể rơi vào kết cục là sở hữu bảng cân đối kế toán khổng lồ nhưng lại không hề có sự liên kết trực tiếp với khách hàng của họ.
Vì thế mà các ngân hàng hoạt động có thể không sinh lợi, kết cục của họ sẽ không mấy lạc quan. Và vai trò cấp vốn vay thế chấp và nhận gửi tiết kiệm ngắn hạn của họ sẽ phải để lại cho thị trường vốn điều tiết mà các thị trường vốn này lại rất dễ biến động.
Theo ý kiến một số chuyên gia, để hưởng lợi một cách an toàn từ các mô hình ngân hàng này, chính phủ các nước cần cho người tiêu dùng quyền kiểm soát đối với dữ liệu của mình, bảo vệ tính riêng tư và ngăn doanh nghiệp thu thập các thông tin ấy với mục đích riêng. Bên cạnh đó, các quy định pháp luật ủng hộ sự cải tiến cũng có thể giúp ích trong việc này.
Khánh Hồng